Nội dung Bài 20: Thực hành về quang hợp ở cây xanh trong chương trình Khoa học tự nhiên 7 Cánh diều dưới đây sẽ giúp các em chứng minh các vấn đề sau: Quá trình quang hợp ở cây xanh tạo ra tinh bột, khí carbon dioxide cần cho quang hợp. Mời các em cùng tham khảo!
Tóm tắt lý thuyết
1.1. Thí nghiệm phát hiện tinh bột trong lá cây
Điều cần biết: Dung dịch iodine được dùng làm thuốc thử để nhận biết tinh bột vì dung dịch iodine tác dụng với tinh bột tạo màu xanh tím đặc trưng.
Hình 20.1. Phát hiện tinh bột bằng thuôc thử iodine
a. Chuẩn bị
- Mẫu vật: một chậu cây khoai lang (hoặc khoai tây hoặc vạn niên thanh).
- Dụng cụ, thiết bị, hóa chất: băng giấy đen, dung dịch iodine 1%, ethanol 70%, bình thủy tinh miệng rộng, đèn cồn, cốc đong, nước, kẹp, đĩa petri, ống nghiệm, kiềng, tấm tản nhiệt (gause), diêm (hoặc bật lửa), phiếu báo cáo thí nghiệm theo mẫu gợi ý.
b. Tiến hành
Hình 20.2. Thí nghiệm phát hiện tinh bột trong lá cây
Thí nghiệm được tiến hành như sau:
- Bước 1: Lấy một chậu trồng cây khoai lang, để vào chỗ tối hai ngày. Dùng băng giấy đen bịt kín một phần ở cả hai mặt của chiếc lá. Đem chậu cây đó qua đặt ở ngoài sáng khoảng 4 - 6 giờ.
- Bước 2: Ngắt chiếc lá đã bị băng giấy đen. Gỡ bỏ băng giấy đen trên bề mặt lá. Cho lá đó vào ống nghiệm đựng ethanol 70%. Đặt ống nghiệm đó vào cốc lớn đựng nước, để lên kiềng rồi đun cách thủy bằng bếp đèn cồn cho đến khi lá mất màu xanh (chất diệp lục ở lá bị tẩy hết).
- Bước 3: Tắt đèn cồn, dùng kẹp gắp lá ra khỏi ống nghiệm đựng ethanol 70% nhúng lá vào cốc nước ấm để rửa sạch cồn.
- Bước 4: Đặt lá vào trong đĩa petri, nhỏ vài giọt dung dịch iodine loãng lên bề mặt lá.
c. Thảo luận
- Việc bịt một phần lá thí nghiệm bằng giấy màu đen nhằm mục đích gì?
Mục đích của việc sử dụng băng giấy đen bịt kín một phần lá ở cả hai mặt là để phần lá bị kín không nhận được ánh sáng như vậy diệp lục sẽ không hấp thụ được ánh sáng.
- Vì sao có màu khác nhau giữa phần bột giấy màu đen và phần không bịt giấy màu đen trên bề mặt lá khi nhỏ dung dịch iodine vào?
Khi nhỏ dung dịch iodine, phần lá không bịt kín bắt màu xanh tím, phần lá bị bịt không xuất hiện màu xanh tím vì chỉ có phần không bịt kín mới nhận được ánh sáng để chế tạo được tinh bột.
- Từ hiện tượng quan sát được, em rút ra kết luận gì? Giải thích tại sao.
Từ hiện tượng quan sát được, rút ra kết luận: Lá chỉ thực hiện quá trình quang hợp khi có ánh sáng, tạo ra sản phầm có chứa tinh bột. Giải thích: Vì khi không có ánh sáng, lá không tạo ra tinh bột nên không bắt màu xanh tím khi nhỏ iodine.
- Nếu lấy lá xanh không bịt bằng giấy đen trên cây và nhỏ dung dịch iodine lên một vị trí của lá thì vị trí đó có chuyển thành màu xanh tím không? Vì sao?
Nếu lấy lá xanh không bịt băng giấy đen trên cây và nhỏ dung dịch iodine lên một vị trí của lá thì vị trí đó có chuyển thành màu xanh tím. Giải thích: Vì lá không bị bịt kín nên lá nhận được ánh sáng để thực hiện quá trình quang hợp tạo ra được tinh bột → khi nhỏ dung dịch iodine lên một vị trí của lá thì vị trí đó có chuyển thành màu xanh tím.
d. Báo cáo kết quả:
Báo cáo kết quả theo mẫu phiếu báo cáo thí nghiệm.
|
BÁO CÁO KẾT QUẢ Ngày…tháng…năm 20… Tên thí nghiệm: PHÁT HIỆN TINH BỘT TRONG LÁ CÂY Tên nhóm: 1. Mục đích thí nghiệm - Xác định chất mà lá tạo thành khi có ánh sáng. 2. Chuẩn bị thí nghiệm - Mẫu vật: một chậu cây khoai lang (hoặc khoai tây hoặc vạn niên thanh). - Dụng cụ, hóa chất: Băng giấy đen, dung dịch iodine 1%, ethanol 70%, bình thủy tinh miệng rộng, đèn cồn, cốc đong, nước, kẹp, đĩa petri, ống nghiệm, kiềng, tấm tản nhiệt, diêm (hoặc bật lửa), phiếu báo cáo thí nghiệm theo mẫu gợi ý. 3. Các bước tiến hành - Bước 1. Lấy 1 chậu trồng cây khoai lang, để vào chỗ tối hai ngày. Dùng băng giấy đen bịt kín một phần ở cả hai mặt của chiếc lá. Đem chậu cây đó ra đặt ở ngoài sáng khoảng 4 – 6 giờ. - Bước 2. Ngắt chiếc lá đã bịt băng giấy đen. Gỡ bỏ băng giấy đen trên bề mặt lá. Cho lá đó vào ống nghiệm đựng ethanol 70%. Đặt ống nghiệm đó vào cốc lớn đựng nước, để lên kiềng rồi đun cách thủy bằng bếp đèn cồn cho đến khi lá mất màu xanh (chất diệp lục ở lá bị tẩy hết). - Bước 3. Tắt đèn cồn, dùng kẹp gắp lá ra khỏi ống nghiệm đựng ethanol 70%, nhúng lá vào cốc nước ấm để rửa sạch cồn. - Bước 4. Đặt lá vào trong đĩa petri, nhỏ vài giọt dung dịch iodine loãng lên bề mặt lá. 4. Giải thích thí nghiệm - Khi có ánh sáng, lá cây đã thực hiện quá trình quang hợp để tổng hợp nên chất hữu cơ là tinh bột. Vì tinh bột tác dụng với dung dịch iodine tạo ra màu xanh tím nên ta thấy bề mặt lá xuất hiện màu xanh tím. 5. Kết luận - Khi có ánh sáng, lá cây thực hiện quá trình quang hợp chế tạo được chất tinh bột. |
1.2. Thí nghiệm chứng minh khí carbon dioxide cần cho quang hợp
Điều cần biết: Nước vôi trong có khả năng hút khí carbon dioxide trong không khí.
a. Chuẩn bị
- Mẫu vật: hai chậu cây khoai lang (hoặc khoai tây hoặc vạn niên thanh) giống nhau.
- Dụng cụ, thiết bị, hóa chất: hai chuông thủy tinh (hoặc hộp nhựa màu trắng trong) úp được lên chậu cây, hai tấm kính (to hơn đường kính chậu cây), nước vôi trong, dung dịch iodine 1%, ethanol 70%, cốc thủy tinh miệng rộng, đèn cồn, nước, kẹp, đĩa petri.
b. Tiến hành
Để xác định chất khí cần cho quá trình tổng hợp tinh bột, tiến hành thí nghiệm như sau:
- Bước 1: Đặt hai chậu cây khoai lang vào chỗ tối trong 3 - 4 ngày.
- Bước 2: Lấy hai tấm kính, đổ nước lên toàn bộ bề mặt kính. Sau đó, đặt mỗi chậu cây lên một tấm kính ướt, dùng hai chuông thủy tinh (hoặc hộp nhựa trong suốt) úp vào mỗi chậu cây.
Hình 20.3. Thí nghiệm chứng minh carbon dioxide cần cho quang hợp
- Bước 3: Trong chuông A đặt thêm một cốc nước vôi trong. Đặt cả 2 chuông thí nghiệm ra chỗ của ánh sáng.
- Bước 4: Sau 4 - 6 giờ, ngắt lá của mỗi cây để thử tinh bột bằng dung dịch iodine như thí nghiệm phát hiện tinh bột trong cây.
d. Thảo luận
- Vì sao trước khi tiến hành thí nghiệm cần đặt các chậu cây vào chỗ tối trong 3 – 4 ngày?
Trước khi tiến hành thí nghiệm lại cần đặt các chậu cây vào chỗ tối 3 – 4 ngày để cây ngừng thực hiện quá trình quang hợp và phân giải hết tinh bột trong lá đã được tổng hợp trước đó → tạo điều kiện cho thí nghiệm có kết quả chính xác.
- Việc đặt cốc nước vôi trong vào chuông A nhằm mục đích gì?
Việc đặt cốc vôi trong vào trong chuông A nhằm mục đích để nước vôi trong hút hết khí carbon dioxide trong không khí ở chuông.
- Kết quả thí nghiệm phát hiện tinh bột trong các lá cây ở chuông A và chuông B như thế nào? Từ kết quả thí nghiệm, em có thể rút ra nhận xét gì?
Các lá cây ở chuông A khi nhỏ dung dịch iodine → có màu vàng. Điều này chứng tỏ các lá cây ở chuông A không thực hiện được quá trình quang hợp chế tạo ra tinh bột.
Các lá cây ở chuông B khi nhỏ dung dịch iodine → có màu xanh tím. Điều này chứng tỏ các lá cây ở chuông B vẫn thực hiện được quá trình quang hợp chế tạo ra tinh bột.
=> Từ kết quả thí nghiệm, có thể kết luận rằng quá trình tổng hợp tinh bột cần có sự tham gia của khí carbon dioxide.
e. Báo cáo kết quả
Báo cáo kết quả theo mẫu phiếu báo cáo thí nghiệm.
.JPG)
|
BÁO CÁO KẾT QUẢ Ngày… tháng…năm 20… Tên thí nghiệm: CHỨNG MINH KHÍ CARBON DIOXIDE CẦN CHO QUANG HỢP. Tên nhóm: 1. Mục đích thí nghiệm - Xác định chất khí cần thiết để lá chế tạo tinh bột. 2. Chuẩn bị thí nghiệm - Mẫu vật: hai chậu cây khoai lang (hoặc khoai tây hoặc vạn niên thanh) giống nhau. - Dụng cụ, hóa chất: hai chuông thủy tinh (hoặc hộp nhựa màu trắng trong) úp được lên chậu cây, hai tấm kính (to hơn đường kính chậu cây), nước vôi trong, dung dịch iodine 1%, ethanol 70%, cốc thủy tinh miệng rộng, đèn cồn, nước, kẹp, đĩa petri. 3. Các bước tiến hành - Bước 1. Đặt hai chậu cây khoai lang vào chỗ tối trong 3 – 4 ngày. - Bước 2. Lấy hai tấm kính, đổ nước lên toàn bộ bề mặt tấm kính. Sau đó, đặt mỗi chậu cây lên một tấm kính ướt, dùng hai chuông thủy tinh (hoặc hộp nhựa trong suốt) úp vào mỗi chậu cây. - Bước 3. Trong chuông A, đặt hêm một cốc nước vôi trong. Đặt cả hai chuông thí nghiệm ra chỗ có ánh sáng. - Bước 4. Sau 4 – 6 giờ, ngắt lá của mỗi cây để thử tinh bột bằng dung dịch iodine. 4. Giải thích thí nghiệm - Trong chuông A do có đặt cốc nước vôi trong hấp thụ hết khí carbon dioxide, nên lá cây chuông A không có nguyên liệu (khí carbon dioxide) để thực hiện quá trình quang hợp → không tổng hợp được tinh bột → khi thử bằng dung dịch iodine không xuất hiện màu xanh tím. - Trong chuông B vẫn có khí carbon dioxide nên lá cây có đủ nguyên liệu để thực hiện quá trình quang hợp tổng hợp được tinh bột → khi thử bằng dung dịch iodine xuất hiện màu xanh tím. 5. Kết luận - Khí carbon dioxide cần thiết cho quá trình quang hợp ở lá cây |
Luyện tập Bài 20 Khoa học tự nhiên 7 CD
Học xong bài học này, em có thể: Tiến hành được thí nghiệm chứng minh quang hợp ở cây xanh
2.1. Trắc nghiệm Bài 20 Khoa học tự nhiên 7 CD
Các em có thể hệ thống lại nội dung kiến thức đã học được thông qua bài kiểm tra Trắc nghiệm Khoa học tự nhiên 7 Cánh diều Chủ đề 8 Bài 20 cực hay có đáp án và lời giải chi tiết.
Câu 4-10: Mời các em đăng nhập xem tiếp nội dung và thi thử Online để củng cố kiến thức về bài học này nhé!
2.2. Bài tập SGK Bài 20 Khoa học tự nhiên 7 CD
Các em có thể xem thêm phần hướng dẫn Giải bài tập Khoa học tự nhiên 7 Cánh diều Chủ đề 8 Bài 20 để giúp các em nắm vững bài học và các phương pháp giải bài tập.
Thảo luận 1 trang 99 SGK Khoa học tự nhiên 7 Cánh diều - CD
Thảo luận 2 trang 99 SGK Khoa học tự nhiên 7 Cánh diều - CD
Thảo luận 3 trang 99 SGK Khoa học tự nhiên 7 Cánh diều - CD
Thảo luận 4 trang 99 SGK Khoa học tự nhiên 7 Cánh diều - CD
Báo cáo kết quả thí nghiệm 1 trang 99 SGK Khoa học tự nhiên 7 Cánh diều - CD
Thảo luận 5 trang 100 SGK Khoa học tự nhiên 7 Cánh diều - CD
Thảo luận 6 trang 100 SGK Khoa học tự nhiên 7 Cánh diều - CD
Thảo luận 7 trang 100 SGK Khoa học tự nhiên 7 Cánh diều - CD
Báo cáo kết quả thí nghiệm 2 trang 100 SGK Khoa học tự nhiên 7 Cánh diều - CD
Giải bài 20.1 trang 44 SBT Khoa học tự nhiên 7 Cánh Diều – CD
Giải bài 20.2 trang 45 SBT Khoa học tự nhiên 7 Cánh Diều – CD
Hỏi đáp Bài 20 Khoa học tự nhiên 7 CD
Trong quá trình học tập nếu có thắc mắc hay cần trợ giúp gì thì các em hãy comment ở mục Hỏi đáp, Cộng đồng Khoa học tự nhiên HOC247 sẽ hỗ trợ cho các em một cách nhanh chóng!
Chúc các em học tập tốt và luôn đạt thành tích cao trong học tập!
