Nêu giá trị nội dung, giá trị nghệ thuật của bài Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê

* Nghệ thuật:

- Sử dụng phép đối linh hoạt, từ ngữ điêu luyện.

* Nội dung:

- Bài thơ biểu hiện một cách chân thực mà sâu sắc, hóm

hỉnh mà ngậm ngùi tình yêu quê hương thắm thiết của một

người sống xa quê lâu ngày, trong khoảnh khắc vừa mới đặt

chân trở về quê cũ.

Ai trong đời mình cũng đã từng một lần trải qua cảm giác của ngày đầu tiên đến trường trong tiết trời cuối thu với vòng tay của mẹ. Câu bé trong tác phẩm “Cổng trường mở ra” cũng vậy, cậu cũng đã cùng mẹ trải qua ngày đầu tiên đến trường trong không khí rạo rực ấy. Nếu những cậu học trò rạo rực một thì cha mẹ còn lo lắng hơn gấp nhiều lần. Tất cả những tâm trạng, những cảm xúc ấy đều được thể hiện rõ nét trong “Cổng trường mở ra” với những giá trị nội dung sâu sắc và những biện pháp nghệ thuật được Lý Lan sử dụng một cách khéo léo.

Thể hiện không khí chuẩn bị cho ngày đầu tiên đến trường qua những dòng nhật ký, “Cổng trường mở ra” đang mang đến cho người đọc rât nhiều cảm xúc với những giá trị nội dung mang ý nghĩa sâu sắc.

Là những dòng tiếng nói nội tâm của người mẹ trong ngày đầu con trai mình đến trường, những dòng nhật ký ấy đã thể hiện được hết tình cảm dịu dàng ấm áp của người mẹ dành cho cậu con trai. Mẹ chuẩn bị quần áo, sách vở mới để ngày mai con có một ngày nhập trường đầy ý nghĩa. Cũng bằng những lời dạy bảo nhẹ nhàng của mẹ mà cậu con trai nhỏ nghịch ngợm ngày nào vào cái ngày trước hôm đến trường ấy đã ý thức được nhiều thứ. Thay vì chơi xong bỏ đồ chơi như mọi ngày thì hôm nay cậu bé đã giúp mẹ cất dọn hết tất cả vì mẹ nói đi học là sẽ trở thành một người lớn hơn. Mẹ trìu mến, âu yêm quan sát con thu dọn đồ chơi, nhìn con háo hức mong đợi ngày mai thức dậy sao cho kịp giờ để đến trường. Mẹ cho con ngủ, vỗ về như mẹ vẫn thường làm, săn sóc con từng chút. Cái đêm trước ngày khai giảng ấy dường như mẹ rảnh rỗi hơn thường ngày. Mẹ không phải thu dọn nhà cửa vì những việc đó con đã giúp mẹ rồi.

Chính vì mẹ được rảnh rỗi nên những tâm trạng ngồn ngang xuất hiện trong lòng mẹ lúc này. Mẹ thêm lo lắng cho một ngày khởi đầu của con, mẹ lo con sẽ không quen với môi trường mới. Mẹ lo lắng con không theo kịp các bạn. Rồi mẹ nhớ lại những cảm xúc trong ngày đầu tiên đến trường của mẹ những năm về trước. Những ký ức sâu đậm mà mỗi người chỉ được trải qua một lần trong đời. Mẹ suy nghĩ làm sao để con có được những cảm xúc về ngày đầu đi học một cách ý nghĩa nhất. Mẹ nghĩ mình sẽ nói gì với con, sẽ răn dạy con điều gì trong ngày đầu tiên đến với môi trường mới ấy. Mẹ không ngủ được, mẹ trằn trọc vì lo lắng cho con, vì bồi hồi với những ký ức chợt ùa về. Đó là tình cảm, là lòng yêu thương dịu dàng ấm áp của người mẹ.

Từ những suy nghĩ trăn trở ấy, mẹ nhận ra được rằng, nhà trường có vai trò vô cùng quan trọng đối với thế hệ trẻ, người quyết định tương lai của đất nước sau này. Từ những câu chuyện về nền giáo dục của nước bạn những suy nghĩ của mẹ càng sâu sắc hơn.

Để đến cuối cùng mẹ chỉ mong muốn nói với con một điều duy nhất trước ngày đến trường ấy: “Đi đi con, hãy can đảm lên, thế giới này là của con, bước vào cánh cổng trường kia là thế giới kỳ diệu sẽ mở ra”.

Để thể hiện được những nội dung ý nghĩa đó tác giả đã sử dụng những thủ pháp nghệ thuật một cách khéo léo và đặc sắc. Tác phẩm là sự kết hợp hài hòa giữa tự sự, miêu tả và biểu cảm, làm nổi bật lên vẻ đẹp trong sáng và lòng đôn hậu của người mẹ. Xuất thân của “Cổng trường mở ra” là những dòng nhật ký nên chất tự sự được thể hiện rõ nét nhất. Đó là những lời kể lể, là sự trải lòng của một người mẹ hiền dịu lo lắng cho con. Hơn thế nữa những dòng nhật ký còn kết hợp miêu tả và biểu cảm để nêu bật được những giá trị của nội dung. Không gian, khung cảnh trong ngày đầu đến trường, những tâm trạng của biết bao cậu học sinh, biết bao người cha người mẹ dường như đã được thể hiện hết trên những dòng chữ đầy yêu thương. Qua đó, làm nổi bật được những tình cảm đôn hậu, dịu dàng của người mẹ trong truyện cũng như của rất nhiều người cha người mẹ khác.

Ngoài ra tác phẩm còn sử dụng biện pháp miêu tả diễu biến tâm trạng nhân vật với nhiều hình thức khác nhau: miêu tả trực tiếp, miêu tả qua so sánh, miêu tả hồi ức, sử dụng ngôn ngữ độc thoại bộc lộ chất trữ tình. Tâm trạng của các nhân vật được tả giả miêu tả một cách đa chiều. Từ trực tiếp qua những hành động, qua nét mặt cho đến việc miêu tả qua sự so sánh. Mẹ so sánh ngày đầu đến trường của mẹ với những lo lắng về ngày đầu tiên của con. Mẹ so sánh nền giáo dục nước nhà với những nền giáo dục của nước khác phát triển hơn để từ đó rút ra được những điều tốt và ý nghĩa cho con em của chính mình. Trong những trang nhật ký ấy là ngôn ngữ độc thoại của người mẹ, kể lể về những trăn trở của chính mình thấm đẫm những yêu thương.

Bằng việc trải lòng mình qua những trang nhật ký mà người mẹ trong “Cổng trường mở ra” đã đem đến cho độc giả những điều ý nghĩa và sâu sắc. Câu chuyện thể hiện được tình yêu thương của người mẹ dành cho con. Hơn thế nữa còn nêu lên được vai trò của nhà trường đối với lớp trẻ, đối với xã hội. Cùng với những thủ pháp nghệ thuật vô cùng đặc sắc những dòng nhật ký trải lòng ấy đã chạm vào lòng bạn đọc và để lại nhiều điều ý nghĩa.