Trình bày các hình thức tín ngưỡng và tôn giáo ở Đông Nam Á. Phật giáo có vai trò như thế nào trong đời sống xã hội các quốc gia Đông Nam Á?

a) Các hình thức tín ngưỡng và tôn giáo ở Đông Nam Á:

*             Tín ngưỡng:

–   Ở giai đoạn phát triển đầu tiên, trước khi Hin-đu giáo, Phật giáo và Kitô giáo truyền bá tới khu vực này, các cư dân Đông Nam Á đã tôn sùng nhiều hình thức tín ngưỡng nguyên thủy: thờ cúng tổ tiên, thờ các thần (thần Núi, thần Sống, thần Lửa, thần Đất).

– Gắn liền với nghề trồng lúa, tín ngưỡng phồn thực với những nghi thức cầu mong được mùa, cầu cho các giống loài sinh sôi, nảy nở… cũng rất phát triển ở Đông Nam Á.

Các hình thức sinh thực khí nam, nữ được cách điệu hóa trên mặt trống đồng Đông Sơn, các cặp nam, nữ trên nắp thạp đồng Đào Thịnh, tục thở Lin-ga và Y-ô-ni của người Chăm, người Khơ-me,… ít nhiều đều phản ánh tín ngưỡng phồn thực của một xã hội nông nghiệp.

*             Tôn giáo:

–               Từ những thế kỉ đầu Công nguyên, những tôn giáo lớn từ Ấn Độ và Trung Quốc bắt đầu du nhập vào Đông Nam Á như Hinđu giáo, Phật giáo. Trong thời kì đầu Hinđu giáo có phần thịnh hành hơn. Từ thế kỉ XIII, dòng Phật giáo Tiểu thừa được phổ biến ở nhiều nước Đông Nam Á.

–             Từ khoảng thế kỉ Xii – XIII, Hồi giáo được du nhập vào Đông Nam Á. Cuối thế kỉ XIV  đầu thế kỉ XV, hàng loạt tiểu quốc Hồi giáo đã ra đời ở Đông Nam Á hải đảo và trên bán đảo Mã Lai. Ngày nay, Hồi giáo được truyền bá ở hầu hết các nước Đông Nam Á và trở thành quốc giáo ở một số nước thuộc khu vực này.

–              Khi người phương Tây có mặt ở Đông Nam Á, đạo Kitô xuất hiện và dần dần thâm nhập vào khu vực này.

b) Vai trò của Phật giáo trong đời sống xã hội các quốc gia Đông Nam Á:

Từ thế kỉ XIII, dòng Phật giáo Tiểu thừa được phổ biến ở nhiều nước Đông Nam Á. Đền tháp cũ bị bỏ vắng, các chùa mới mọc lên. Văn học Phật giáo gồm các tích truyện, được gắn với sự tích lịch sử Phật giáo, phát triển mạnh.

–               Trong nhiều thế kỉ sau đó, Phật giáo đã có vai trò quan trọng trong đởi sống chính trị, xã hội và văn hóa của cư dân Đông Nam Á.

+ Các tổ chức sư tăng cũng như Nhà nước rất chú ý tới việc phổ biến tư tưởng Phật giáo trong dân chúng, đặc biệt là qua hệ thống giáo dục.

+ Ngôi chùa không chỉ là nơi thờ cúng mà còn là một trung tâm văn hóa, là hình tượng về chấn – thiện -i mĩ đối với mọi người dân, trở thành nơi lưu giữ và phổ biến văn hóa, tri thức cho dân chúng.