Chứng minh sự hoàn thiện trong tổ chức bộ máy nhà nước phong kiến ở các thế kỉ XI – XV?

Trải qua các triều đại Lý – Trần – Hồ – Lê sơ (từ thế kỉ XI đến thế kỉ XV), nhà nước quân chủ ngày càng được tổ chức chặt chẽ và hoàn thiện. Từ trung ương đến địa phương, tổ chức chính quyền được bể sung, có hệ thống hơn. Chức năng, quyền hạn và nhiệm vụ của các cơ quan được quy định một cách cụ thể*

*             Thời Lý, Trần, Hồ:

– Ở trung ương: chính quyền từng bước được tổ chức hoàn chỉnh. Vua đứng đầu đất nước, nắm mọi quyền hành cao nhất về chính trị, luật pháp, quân sự, nghi lễ, đối ngoại. Giúp vua trị nước có Tể tướng (Thái úy hay Tướng quốc), các đại thần, các chức hành khiển, các cơ quan hành chính, pháp lí như sảnh, viện, đời. Ngoài ra, còn có các chức quan trông nom sản xuất nông nghiệp, hệ thống đê điều.

– Ở địa phương: đất nước được chia thành nhiều lộ, thời Trần, Hồ có các chức An phủ sứ cai quản. Dưới lộ là phủ, huyện, châu, hương, xã. Các chức đứng đầu xã được gọi là xã quan.

*             Thời Lê sơ:

– Năm 1428, Lê Lợi lên ngôi Hoàng đế, sáng lập ra nhà Lê, đặt tên nước là Đại Việt, xây dựng nhà nước theo mô hình thời Trần, Hồ,

+ Chính quyền trung ương do vua đứng đầu, quyết định mọi việc. Giúp việc cho vua có Tể tướng và một số’ đại thần, tiếp đến là một số cơ quan điều hành cấp bộ.

+ Ở địa phương: cả nước được chia thành năm đạo. Dưới đạo là các lộ, phủ huyện, châu, xã với hệ thống quan lại như cũ.

–              Vào những năm 60, đất nước đã ổn định. Vua Lê Thánh Tông (1460 ị 1497) đã tiến hành một cuộc cải cách hành chính.

+ Ở trung ương: các chức Tể tướng, Đại hành khiển bị bãi bỏ. Sáu bộ được thành lập, trực tiếp cai quản mọi việc và chịu trách nhiệm trước vua. Ngự sử đời có quyền hành cao hơn trước.

+ Ở địa phương, nhà nước bỏ các đạo, lộ cũ, chia lại cả nước thành 13 đạo thừa tuyên. Mỗi đạo thừa tuyên đều có ba ti phụ trách các lĩnh vực quân sự, dân Sự và kiện tụng. Xã vẫn là đơn vị hành chính cơ sở.