Phân tích bài thơ Vịnh Khoa thi Hương

A. Sơ đồ tóm tắt gợi ý

B. Dàn bài chi tiết

1. Mở bài

• Giới thiệu sơ lược nhà thơ Trần Tế Xương.
  • Trần Tế Xương (1870-1907), quê Nam Định. Là nhà thơ có sở trường về thơ trào phúng với sức châm biếm mạnh mẽ, sâu sắc.
• Giới thiệu bài thơ: Vịnh Khoa thi Hương là bài thơ châm biếm sự nhốn nhác nơi trường thi.

2. Thân bài

• Hai câu đề:
  • Kì thi được tổ chức ba năm một lần “ba năm mở một khoa”.
  • Điều bất thường của cuộc thi: các thí sinh của Hà Nội bị dồn chung vào thi với trường Nam Định: “trường “Nam thi lẫn với trường Hà”.
  • Chữ “lẫn” thể hiện sự hỗn loạn, bát nháo, tạp nham của khoa thi Hương ấy.
• Hai câu thực:
  • Sĩ tử:
    • Từ tượng hình “lôi thôi” diễn tả bộ dạng nhếch nhác, luộm thuộm của tử sĩ khi đi thi.
    • “Vai đeo lọ” thể hiện sự miệt mài, vất vả cho những kì thi ấy.
  • Quan trường: “miệng thét loa”, “ậm ọe” cho thấy sự hống hách, cố làm vẻ ra oai.
  • Chỉ cần vài từ tượng hình, tượng thanh, hai câu thơ đã lột tả những mặt tiêu cực của thi cử và hiện trạng của đất nước thời bấy giờ.
• Hai câu luận:
  • Hình ảnh quan sứ xuất hiện với sự đón tiếp long trọng ⇒ nỗi nhục của đất nước.
  • Cuộc thi tuyển nhân tài cho nước Việt lại đón tiếp những kẻ ngoại bang bằng lễ nghi trang trọng còn sĩ tử thì trở nên thoái mạc.
  • “Mụ” là từ dùng để chỉ những người đàn bà không ra gì ⇒ tác giả “chửi” vô cùng sắc bén.
  • Châm biếm nhưng cũng là nỗi chua xót, căm giận của một con người phải chứng kiến cảnh nước mất nhà tan.
• Hai câu kết:
  • Câu hỏi tu từ: nhấn mạnh vào trách nhiệm của những sĩ tử.
  • Thể hiến sự biến chất của kì thi, đau xót trước cảnh nước mất nhà tan.

3. Kết bài

• Những suy nghĩ, cảm nhận của bản thân.
• Những nhận xét, tâm đắc về nghệ thuật bài thơ.

C. Bài văn mẫu

Đề bài: Phân tích bài thơ Vịnh khoa thi Hương.

Gợi ý làm bài:

Tú Xương là một nhà thơ được sinh ra và lớn lên trong giai đọan có thể nói là bi thương nhất của đát nước - nước ta bị Pháp tấn công và thống trị. Trước cảnh đất nước bị tù đày ấy, thơ của ông là một bức tranh hiện thực vừa bày tỏ sự đau xót của một người con nước Nam, đồng thời cũng tó cáo tội ác đen tói của bọn thực dân. Và “Vịnh khoa thi hương”’ cũng là một tác phẩm như thế.

Mở đầu bài thơ là hai câu thơ giới thiệu kì thi Hương năm ấy:

Nhà nước ba năm mở một khoa

Trường Nam thi lẫn với trường Hà

-----Để tham khảo nội dung đầy đủ của tài liệu, các em vui lòng tải về máy hoặc xem trực tuyến-----

Hai câu thơ vừa là lời tự vấn bản thân, cũng là tự vấn những người đồng cảnh ngộ. Có mấy người còn nghĩ đến nỗi nhục của cảnh nước mất nhà tan, mà cùng nhau đứng lên hành động? Có bao nhiêu người vẫn đang mù quáng tin vào nhà nước, tin vào chính quyền mà không chịu nhìn vào thực tế?

Thơ của Tú Xương, là sự kết hợp của cả hiện thực và trữ tình. Từ việc tả lại kì thi Hương đã thoái hóa, biến chất, nhà thơ đã vẽ lên bức tranh đất nước bị tù đày, đàn áp bởi bọn thực dân. Đồng thời cũng bày tỏ nỗi niềm đau xót trước cảnh nước mất nhà tan của một người, một thế hệ trí thức yêu nước trước cảnh nước mát nhà tan.

Trên đây là bài văn mẫu Phân tích bài thơ Vịnh khoa thi Hương do Học247 biên soạn và tổng hợp. Ngoài ra, các em có thể tham khảo thêm:

• Cảm nhận về bài thơ Vịnh khoa thi Hương.

-----Mod Ngữ văn biên soạn và tổng hợp-----