Nghị luận về câu nói Học thầy không tày học bạn

1. Mở bài

Dẫn dắt và giời thiệu câu tục ngữ và truyền thống học tập của người Việt Nam

2. Thân bài

- Giải thích câu tục ngữ: Nghĩa đen, nghĩa bóng: Thầy là ai? Bạn là ai? Học thầy là như thế nào? Học bạn là như thế nào?

- Trình bày quan điểm cá nhân về sự phù hợp của câu tục ngữ

- Tầm quan trọng của việc học thầy, học bạn đối với mỗi người

- Dẫn chứng chứng minh câu tục ngữ là đúng đắn

- Giá trị, ý nghĩa của câu tục ngữ từ xưa đến nay

3. Kết bài

Liên hệ bản thân.

Đề bài: Viết bài văn nghị luận về câu Học thầy không tày học bạn

Gợi ý làm bài:

“Không thầy đố mày làm nên” là coi người thầy giáo có vai trò quyết định tuyệt đối trong quá trình học tập, trong sự rèn luyện thành người của người học sinh thi đúng là hơi quá. Tuy người thầy giáo có vai trò rất lớn trong sự thành đạt, làm nên của học trò mình nhưng không phải là quyết định tất cả. Chính nhờ thầy là bậc đàn anh đi trước truyền đạt lại mà học trò là người đi sau mới có được các kiến thức mới mẻ, mới hiểu ra bao điều hay lẽ phải. Thầy giáo hướng dẫn cho học trò từng bước đi lên vững chắc hơn, nhưng chỉ có sự làm việc của người thầy thôi chưa đủ. Bên cạnh sự tận tâm hướng dẫn của người thầy đòi hỏi có sự nỗ lực chủ quan của trò. Người thầy dù có hết lòng hết sức và truyền đạt hay cách mấy mà trò thiếu ý thức, không chịu cố gắng học tập thì cũng không sao làm nên được. Hơn nữa, chỉ học ở trường thôi chưa đủ. Học trò còn phải học hỏi thêm ở cuộc sống ngoài xã hội trong gia đình và cả bạn bè nữa.

Tất nhiên chúng ta phải hiểu linh hoạt câu tục ngữ trên. Đó chính là câu tục ngữ trên chỉ đúng trong một phương diện, hay nói một khía cạnh nhất định. Ta như thấy được ở trường, ở lớp thì thầy cô chính là người dạy dỗ. Thầy cô cũng đồng thời là người chỉ bảo cho chúng ta những điều hay lẽ phải. Nhưng dường như đó mới chỉ là cốt lõi, còn đâu cái chính mà chúng ta cần tiếp nhận mà thôi. Nhất là ở ngoài giờ học, trong cuộc sống, vui chơi, giải trí, tất cả chúng ta cần mở mang kiến thức, hiểu biết cũng như phải biết hoàn thiện bản thân của mình.

Thực sự ta như thấy được rằng lại có những việc thầy cô không thể trực tiếp mà chỉ bảo cho chúng ta. Đặc biệt hơn ta như thấy được chính trong những trường hợp đó thì bạn bè – những người gần gũi với mình sẽ có thể giúp đỡ mình. Chắc chắn rằng với những kinh nghiệm của bạn bè thân thiết thì mỗi cá nhân dường như cũng sẽ dễ dàng được trao đổi cho nhau vào những lúc vui chơi. Thậm chí đó còn chính trong những câu chuyện hàng ngày. Hơn nữa, ta cũng dễ nhận thấy được rằng khi mà chúng ta trao đổi, cũng đồng thời học hỏi với bạn bè cùng trang lứa thì trạng thái của chúng ta sẽ được thoải mái, cũng như sẽ thấy được cả những sự tự tin. Bạn bè với nhau dường như cũng sẽ tránh e ngại mà có thể hỏi kĩ, đi sâu vào vấn đề để hiểu biết. Và chữ “không tày” trong câu tục ngữ dường như cũng sẽ có nghĩa là không bằng đó chỉ đúng nghĩa trong những trường hợp như trên. Thực sự đối với chúng ta trong lứa tuổi học sinh thì cần chăm chỉ, học hỏi, cố gắng tiếp thu những điều thầy cô nói, kết hợp với khả năng. Kết hợp cả những suy nghĩ, liên tưởng của bản thân để luôn được nâng cao kiến thức. Mỗi chúng ta cũng cần phải ghi nhớ công ơn mà thầy cô dạy dỗ. Và đó cũng chính là một truyền thống lâu đời của dân tộc. Con người cũng cần phải có thái độ tự tin, tránh tự ti để được tiếp thu kiến thức một cách tốt nhất. Mỗi người cũng như cần phải học tập mọi lúc, mọi nơi, kể cả ở bạn bè lẫn người thân. Chúng ta hãy biết gắn kết mọi kiến thức để được những gì tốt nhất cho việc học tập. Và đồng thời cũng như cần phải có lòng kiên trì, cố gắng, chịu khó, học trong sách vở hơn nữa chính ta cũng nên phải học trong đời thường và trong chính cuộc sống. Học từ những điều nhỏ nhất để có thể hoàn thiện được chính mình. Hãy luôn luôn là một con người học tập không có giới hạn nhé bạn. Chúng ta hãy cứ quan niệm rằng học tập ở bạn bè là một cái học cực kì lớn. Ta nên nhớ rằng khi để tiến lên phía trước thì chúng ta sẽ biết được giới hạn của bản thân. Mỗi chúng ta hãy đừng bao giờ tự hào với những gì mà mình đã có mà hãy coi đó là nền tảng, bàn đạp để tiến cao hơn nữa.

Thấu suốt ý nghĩa của hai câu tục ngữ trên ta không thể hoàn toàn tán thành câu nào, bỏ qua câu nào. Phải biết khéo léo vận dụng cả hai câu vào quá trình học tập của mình. Cả hai câu tục ngữ trên sẽ bổ sung cho nhau về mặt ý nghĩa và đem lại cho chúng ta bài học bổ ích trong việc rèn luyện để vươn lên của mình. Ta phải xác định vai trò của người thầy giáo dối với việc hướng dẫn dạy dỗ chúng ta. Muốn làm nên, nghĩa là thành đạt, chủ yếu là ta phải học ở thầy, nhưng về phía bản thân phải có sự nỗ lực phấn đấu không ngừng và đồng thời phải biết học hỏi thêm ở thực tế cuộc sống ở gia đình và đặc biệt là ở bạn bè là những người luôn gần gũi sát cánh bên ta trong việc học tập. Phải làm sao tạo được tình đoàn kết tương thân tương ái trong bạn bè để hỗ trợ giúp đỡ lẫn nhau trong học tập và rèn luyện. Có như vậy mới mong đạt được kết quả tốt đẹp được.

Gia đình và nhà trường nên giáo dục con em mình từ nhỏ nên biết cách tự học và sống tự lập, không ỷ lại vào người khác. Vì đó sẽ là nền tảng vững chắc cho tương lai sau này của mỗi người. Bản thân em cũng sẽ luôn tự giác học tập, không phải đợi “nước đến chân mới nhảy” vì tương lai mình là do mình quyết định không thể đợi người khác đến giúp.

Nói tóm lại, chúng ta không chỉ học nhờ thầy, nhờ bạn mà còn phải có tinh thần tự học. Vì vậy tinh thần tự học là một phần không thể thiếu đối với mỗi người. Có “nó” ta sẽ có được chìa khóa của sự thành công, chỉ cần ta biết cách sử dụng đúng đắn.

Như chúng ta đã biết, trong xã hội vai trò của người thầy đối với nền giáo dục là rất lớn. Sự học tập, tìm hiểu ở thầy là cần thiết. Nhưng chúng ta không chỉ dừng lại ở đó mà hãy biết học hỏi ở nhiều nơi, nhiều chỗ, học hỏi ở mọi phương diện để có thể bồi đắp , tu dưỡng thêm vốn kiến thức của mình. Chính vì vậy, tục ngữ Việt Nam ta đã có câu: “Học thầy không tày học bạn” để nêu lên, giải thích, làm rõ vấn đề đó.

Ở trường, ở lớp thì thầy cô là người dạy dỗ, chỉ bảo cho chúng ta những điều hay lẽ phải, nhưng đó mới chỉ là cốt lõi, cái chính mà chúng ta cần tiếp nhận. Ngoài giờ học, trong cuộc sống, vui chơi, giải trí, chúng ta cần mở mang kiến thức, hiểu biết, hoàn thiện bản thân, có những việc thầy cô không thể trực tiếp mà chỉ bảo cho chúng ta. Trong những trường hợp đó thì bạn bè – những người gần gũi với mình sẽ có thể giúp đỡ mình. Những kinh nghiệm của bạn bè sẽ được trao đổi cho nhau vào những lúc vui chơi hay chính những câu chuyện hàng ngày. Hơn nữa, khi trao đổi, học hỏi với bạn bè cùng trang lứa thì chúng ta sẽ cảm thấy được thoải mái, tự tin, tránh e ngại mà có thể hỏi kĩ, đi sâu vào vấn đề để hiểu biết. Và chữ “không tày” có nghĩa là không bằng, đó chỉ đúng nghĩa trong những trường hợp như trên.

Xét về phương diện giáo dục – Bạn bè là người đồng hành thân cận với ta trên con đường học vấn, là chiến hữu cùng sát cánh với ta trên mặt trận chiếm lĩnh tri thức. Bạn và ta cũng phải luôn phấn đấu trong học tập, cùng phải vượt qua các thử thách trong việc rèn luyện bản thân, kiểm tra, thi cử… để cố gắng vươn lên trong học tập, cùng mong sao cho đi tới đích.

Xét về phương diện học tập. Bạn là người trợ thủ đắc lực, là người hợp tác chặt chẽ với ta trong công tác lao động trí óc, vận dụng kiến thức, khám phá tri thức mới, chia sẻ cùng ta những vướng mắc, ưu tư trong quá trình tìm kiếm đáp án, trong học tập.

Bên cạnh những người biết tự học thì vẫn còn một số người không tự mình cố gắng, chỉ thích dựa dẫm vào người khác. Họ nghĩ rằng chỉ cần học qua loa, học cho có để đối phó với thầy cô, với các kì kiểm tra. Họ không biết rằng khi ra đời, tiếp xúc với xã hội nếu không có tinh thần tự học họ sẽ dễ bị xã hội đào thải, sẽ không kịp thời bổ sung những kiến thức mới, khó mà đứng vững giữa thế giới đang ngày càng tiến bộ này. Những người này phải bị xã hội phê phán và chê trách, có vậy họ mới nhận ra điều đó sớm và cố gắng học hỏi, vì chỉ có bản thân họ mới có thể thật sự giúp họ.

Mọi thành công của con người đều là sự kết hợp của kinh nghiệm, sự cố gắng của bản thân với tri thức lãnh hội được từ thầy, từ bạn, từ sách và từ cuộc sống. Ngày nay, chúng ta đang sống trong giai đoạn đầu của cuộc cách mạng thông tin, tri thức lớn nhất trong lịch sử nhân loại. Con người đã biết sắp xếp, lưu trữ, tổ chức kiến thức và trí tuệ của loài người, và đưa lên mạng truyền thông và làm cho chúng có thể được khai thác sẵn sàng với bất cứ ai trên Trái đất này.

Việc học và rèn luyện trí tuệ, không phải là nhồi nhét cho đầy óc các kiến thức. Mong rèn luyện trí tuệ thì phải tự suy nghĩ: suy nghĩ trên tri thức của nhân loại,trên kinh nghiệm của người khác và trên thực nghiệm của bản thân, những tri thức, nguồn thông tin vô tận, người học cần thường xuyên khai thác để tiếp thu, tiêu hóa, vận dụng rồi xử lí để tổng hợp lại thành tài năng của chính mình.

Hãy nắm bắt lấy trí thức, đó là vũ khí sắc bén, vô cùng quý giá và hữu hiệu, sẽ giúp ta thành đạt trên con đường học vấn cũng như trên đường đời trong kỉ nguyên tri thức này.

-----Mod Ngữ văn biên soạn và tổng hợp-----