Luyện tập bài toán về oxit và hỗn hợp oxit môn Hóa học 9 năm 2019-2020

LUYỆN TẬP BÀI TOÁN VỀ OXIT VÀ HỖN HỢP OXIT

 

Tính chất:

- Oxit bazơ tác dụng với dung dịch axit.

- Oxit axit tác dụng với dung dịch bazơ.

- Oxit lưỡng tính vừa tác dụng với dung dịch axit, vừa tác dụng dung dịch bazơ.

- Oxit trung tính: Không tác dụng được với dung dịch axit và dung dịch bazơ.

Cách làm:

- Bước 1: Đặt CTTQ

- Bước 2: Viết PTHH.

- Bước 3: Lập phương trình toán học dựa vào các ẩn số theo cách đặt.

- Bước 4: Giải phương trình toán học.

- Bước 5: Tính toán theo yêu cầu của đề bài.

A - TOÁN OXIT BAZƠ

Bài tập áp dụng:

Bài 1: Cho 4,48g một oxit của kim loại hoá trị tác dụng hết 7,84g axit H₂SO₄. Xác định công thức của oxit trên.

Đáp số: CaO

Bài 2: Hoà tan hoàn toàn 1 gam oxit của kim loại R cần dùng 25ml dung dịch hỗn hợp gồm axit H₂SO₄ 0,25M và axit HCl 1M. Tìm công thức của oxit trên.

Đáp số: Fe₂O₃

Bài 3: Có một oxit sắt chưa rõ công thức, chia oxit này làm 2 phần bằng nhau.

a. Để hoà tan hết phần 1 cần dùng150ml dung dịch HCl 1,5M.

b. Cho luồng khí H₂ dư đi qua phần 2 nung nóng, phản ứng xong thu được 4,2g sắt.

Tìm công thức của oxit sắt nói trên.

Đáp số: Fe₂O₃

Bài 4: Hoà tan hoàn toàn 20,4g oxit kim loại A, hoá trị III trong 300ml dung dịch axit H₂SO₄ thì thu được 68,4g muối khan. Tìm công thức của oxit trên.

Đáp số:

Bài 5: Để hoà tan hoàn toàn 64g oxit của kim loại hoá trị III cần vừa đủ 800ml dung dịch axit HNO₃ 3M. Tìm công thức của oxit trên.

Đáp số:

Bài 6: Khi hoà tan một lượng của một oxit kim loại hoá trị II vào một lượng vừa đủ dung dịch axit H₂SO₄ 4,9%, người ta thu được một dung dịch muối có nồng độ 5,78%. Xác định công thức của oxit trên.

Hướng dẫn:

Đặt công thức của oxit là RO

PTHH:   RO      +     H₂SO₄   →  RSO₄ +   H₂O

             (M_R + 16)       98g              (M_R + 96)g

Giả sử hoà tan 1 mol (hay M_R + 16)g RO

Khối lượng dd RSO₄(5,87%) = (M_R + 16) + (98 : 4,9).100 = M_R + 2016

\(C\%  = \frac{{{M_R} + 96}}{{{M_R} + 2016}}.100\%  = 5,87\% \)

Giải phương trình ta được: M_R = 24, kim loại hoá trị II là Mg.

Đáp số: MgO

Bài 7: Hoà tan hoàn toàn một oxit kim loại hoá trị II bằng dung dịch H₂SO₄ 14% vừa đủ thì thu được một dung dịch muối có nồng độ 16,2%. Xác định công thức của oxit trên.Đáp số: MgO

B - TOÁN OXIT AXIT

Bài tập 1: Cho từ từ khí CO₂­ (SO₂) vào dung dịch NaOH(hoặc KOH) thì có các PTHH xảy ra:

CO₂   +   2NaOH  →  Na₂CO₃    +    H₂O ( 1 )

Sau đó khi số mol  CO₂ = số mol NaOH thì có phản ứng.

CO₂    +   NaOH  →  NaHCO₃  ( 2 )

Hướng giải:  xét tỷ lệ số mol để viết PTHH xảy ra.    

Đặt \(T = \frac{{{n_{NaOH}}}}{{{n_{C{O_2}}}}}\)

- Nếu T < 1 thì chỉ có phản ứng ( 2 ) và có thể dư CO₂.

- Nếu T > 2 thì chỉ có phản ứng ( 1 ) và có thể dư NaOH.

- Nếu  1  < T < 2  thì có cả 2 phản ứng ( 1 ) và ( 2 ) ở trên hoặc có thể viết như sau:

CO₂  +   NaOH  →  NaHCO₃ ( 1 )

Tính theo số mol của CO₂.

Và sau đó:    NaOH _dư   +    NaHCO₃    →  Na₂CO₃   +    H₂O  ( 2 )

Hoặc dựa vào số mol CO₂ và số mol NaOH hoặc số mol Na₂CO₃ và NaHCO₃  tạo thành sau phản ứng để lập các phương trình toán học và giải.

Đặt ẩn x,y lần lượt là số mol của Na₂CO₃ và NaHCO₃ tạo thành sau phản ứng.

Bài tập áp dụng:

1. Cho 1,68 lit CO₂ (đktc) sục vào bình đựng dd KOH dư. Tính nồng độ mol.lit của muối thu được sau phản ứng. Biết rằng thể tích dd là 250 ml.

2. Cho 11,2 lit CO₂ vào 500ml dd NaOH 25% (d = 1,3g.ml). Tính nồng độ mol.lit của dd muối tạo thành.

3. Dẫn 448 ml CO₂ (đktc) sục vào bình chứa 100ml dd KOH 0,25M. Tính khối lượng muối tạo thành.

Bài tập 2: Cho từ từ khí CO₂ (SO₂)  vào dung dịch Ca(OH)₂ (hoặc Ba(OH)₂)  thì có các phản ứng xảy ra:

Phản ứng ưu tiên tạo ra muối trung hoà trước.

CO₂    +   Ca(OH)₂  →    CaCO₃     +     H₂O  ^{( 1 )}

Sau đó khi số mol CO₂ = 2 lần số mol của Ca(OH)₂ thì có phản ứng

2CO₂    +    Ca(OH)₂   →  Ca(HCO₃)₂  ^{( 2 )}

Hướng giải :  xét tỷ lệ số mol để viết PTHH xảy ra:

Đặt   \(T = \frac{{{n_{C{O_2}}}}}{{{n_{Ca{{(OH)}_2}}}}}\)  

- Nếu T  < 1 thì chỉ có phản ứng ( 1 ) và có thể dư Ca(OH)₂.

- Nếu T >  2 thì chỉ có phản ứng ( 2 ) và có thể dư CO₂.

- Nếu  1  <  T  <  2  thì có cả 2 phản ứng (1) và (2) ở trên hoặc có thể viết như sau:

CO₂    +   Ca(OH)₂  → CaCO₃     +     H₂O  ^{( 1 )} 

tính theo số mol của Ca(OH)₂ .

CO_{2 dư}    +   H₂O    +    CaCO₃  → Ca(HCO₃)₂  ^{( 2 )  !}

Hoặc dựa vào số mol CO₂ và số mol Ca(OH)₂ hoặc số mol CaCO₃ tạo thành sau phản ứng để lập các phương trình toán học và giải.

Đặt ẩn x, y lần lượt là số mol của CaCO₃ và Ca(HCO₃)₂ tạo thành sau phản ứng.

Bài tập áp dụng:

Bài 1: Hoà tan 2,8g CaO vào nước ta được dung dịch A.

a. Cho 1,68 lit khí CO₂ hấp thụ hoàn toàn vào dung dịch A. Hỏi có bao nhiêu gam kết tủa tạo thành.

b. Nếu cho khí CO₂ sục qua dung dịch A và sau khi kết thúc thí nghiệm thấy có 1g kết tủa thì có bao nhiêu lít CO₂ đã tham gia phản ứng. ( các thể tích khí đo ở đktc )

Đáp số:

a. ^mCaCO₃ = 2,5g

b. TH₁: CO₂ hết và Ca(OH)₂ dư. → V_CO  = 0,224 lit

TH₂: CO₂ dư và Ca(OH)₂ hết →  V_CO  = 2,016 lit

Bài 2:Dẫn 10 lít hỗn hợp khí gồm N₂ và CO₂ (đktc) sục vào 2 lit dung dịch Ca(OH)₂ 0,02M, thu được 1g kết tủa. Hãy xác định % theo thể tích của khí CO₂ trong hỗn hợp.

Đáp số:

TH₁: CO₂ hết và Ca(OH)₂ dư. → V_CO  = 0,224 lit và % V_CO  = 2,24%

TH₂: CO₂ dư và Ca(OH)₂ hết →  V_CO  = 1,568 lit và % V_CO  = 15,68%

Bài 3: Dẫn V lit CO₂(đktc) vào 200ml dung dịch Ca(OH)₂ 1M, thu được 10g kết tủa. Tính v.Đáp số:

TH₁: CO₂ hết và Ca(OH)₂ dư. → V_CO  = 2,24 lit.

TH₂: CO₂ dư và Ca(OH)₂ hết →  V_CO  = 6,72 lit.

Bài 4: Cho m(g) khí CO₂ sục vào 100ml dung dịch Ca(OH)₂ 0,05M, thu được 0,1g chất không tan. Tính m.

Đáp số:

TH₁: CO₂ hết và Ca(OH)₂ dư. → ^mCO₂ = 0,044g

TH₂: CO₂ dư và Ca(OH)₂ hết →  ^mCO₂ = 0,396g

Bài 5: Phải đốt bao nhiêu gam cacbon để khi cho khí CO₂ tạo ra trong phản ứng trên tác dụng với 3,4 lit dung dịch NaOH 0,5M ta được 2 muối với muối hiđro cacbonat có nồng độ mol bằng 1,4 lần nồng độ mol của muối trung hoà.

Đáp số:

Vì thể tích dung dịch không thay đổi nên tỉ lệ về nồng độ cũng chính là tỉ lệ về số mol. → m_C = 14,4g.

Bài 6: Cho 4,48 lit CO₂(đktc) đi qua 190,48ml dung dịch NaOH 0,02% có khối lượng riêng là 1,05g.ml. Hãy cho biết muối nào được tạo thành và khối lượng lf bao nhiêu gam.

Đáp số: Khối lượng NaHCO₃ tạo thành là: 0,001.84 = 0,084g

Bài 7: Thổi 2,464 lit khí CO₂ vào một dung dịch NaOH thì được 9,46g hỗn hợp 2 muối Na₂CO₃ và NaHCO₃. Hãy xác định thành phần khối lượng của hỗn hợp 2 muối đó. Nếu muốn chỉ thu được muối NaHCO₃ thì cần thêm bao nhiêu lít khí cacbonic nữa.

Đáp số: 8,4g NaHCO₃ và 1,06g Na₂CO₃. Cần thêm 0,224 lit CO₂.

Bài 8: Đốt cháy 12g C và cho toàn bộ khí CO₂ tạo ra tác dụng với một dung dịch NaOH 0,5M. Với thể tích nào của dung dịch NaOH 0,5M thì xảy ra các trường hợp sau:

a. Chỉ thu được muối NaHCO₃(không dư CO₂)?

b. Chỉ thu được muối Na₂CO₃(không dư NaOH)?

c. Thu được cả 2 muối với nồng độ mol của NaHCO₃ bằng 1,5 lần nồng độ mol của Na₂CO₃?

Trong trường hợp này phải tiếp tục thêm bao nhiêu lit dung dịch NaOH 0,5M nữa để được 2 muối có cùng nồng độ mol.

Đáp số:

a. ⁿNaOH = ⁿCO₂ = 1mol → V_{dd NaOH 0,5M} = 2 lit.

b. n_NaOH = 2n_CO = 2mol → V_{dd NaOH 0,5M} = 4 lit.

c. Đặt a, b lần lượt là số mol của muối NaHCO₃ và Na₂CO₃.

Theo PTHH ta có: ⁿCO₂ = a + b = 1mol   (I)

Vì nồng độ mol NaHCO₃ bằng 1,5 lần nồng độ mol Na₂CO₃ nên.

\(\frac{a}{V} = 1,5.\frac{b}{V} \to \) → a = 1,5b   (II)

Giải hệ phương trình (I, II) ta được: a = 0,6 mol, b = 0,4 mol

n_NaOH = a + 2b = 0,6 + 2 x 0,4 = 1,4 mol → V_{dd NaOH 0,5M} = 2,8 lit.

Gọi x là số mol NaOH cần thêm và khi đó chỉ xảy ra phản ứng.

NaHCO₃  +  NaOH →   Na₂CO₃  + H₂O

 x(mol)        x(mol)         x(mol)

ⁿNaHCO₃ (còn lại) = (0,6 – x) mol

ⁿNa₂CO₃ (sau cùng) = (0,4 + x) mol

Vì bài cho nồng độ mol 2 muối bằng nhau nên số mol 2 muối phải bằng nhau.

(0,6 – x) = (0,4 + x) →  x = 0,1 mol NaOH

Vậy số lit dung dịch NaOH cần thêm là: V_{dd NaOH 0,5M} = 0,2 lit.

Bài 9: Sục x(lit) CO₂ (đktc) vào 400ml dung dịch Ba(OH)₂ 0,5M thì thu được 4,925g kết tủa. Tính x.

Đáp số:TH₁: CO₂ hết và Ca(OH)₂ dư. → V_CO  = 0,56 lit.

TH₂: CO₂ dư và Ca(OH)₂ hết  →  V_CO  = 8,4 lit.

...

Trên đây là trích đoạn nội dung tài liệu Luyện tập bài toán về oxit và hỗn hợp oxit môn Hóa học 9 năm 2019-2020, nội dung đầy đủ chi tiết ở xem online hoặc tải về. Ngoài ra để xem thêm nhiều tài liệu tham khảo hữu ích các em vui lòng đăng nhập vào hệ thống hoc247.net

Chúc các em học sinh lớp 9 học tập thật tốt, đạt kết quả thật cao trong các kỳ thi!