Đề cương ôn tập HK1 môn Hóa học 11 năm học 2022-2023

Tóm tắt nội dung

Xem online

Tải về

Để chuẩn bị cho kì thi học kì 1 sắp tới, HOC247 giới thiệu đến các em tài liệu Đề cương ôn tập HK1 môn Hóa học 11 năm học 2022-2023 bao gồm tóm tắt lý thuyết trọng tâm và các câu hỏi trắc nghiệm Hóa 11 sẽ giúp các em ôn tập các kiến thức đã học. Mời các em tham khảo nội dung tài liệu dưới đây.

1. Tóm tắt lý thuyết

1.1. Sự điện li

1.2. Nito – photpho

1.3. Cacbon – silic

1.4. Đại cương hóa hữu cơ

2. Bài tập

1. TÓM TẮT LÝ THUYẾT

1.1. SỰ ĐIỆN LI

A. SỰ ĐIỆN LI

- Sự điện li là quá trình phân li của các chất ra ion.

- Phân loại chất điện li:

+ Chất điện li mạnh là chất khi tan trong nước, tất cả phân tử hòa tan đều phân li ra ion.

Trong phương trình điện li, dùng mũi tên 1 chiều.

Chú ý: Các chất điện li mạnh thường là: Axit mạnh (HCl, HNO₃, H₂SO₄, HClO₄…), bazơ mạnh (NaOH, (BaOH)₂, KOH, Ca(OH)₂,..) và hầu hết muối tan

+ Chất điện li yếu là chất khi tan trong nước chỉ có 1 phần số phân tử hòa tan phân li ra ion.

Trong phương trình điện li, dùng mũi tên 2 chiều

Chú ý: Các chất điện li yếu thường là: Axit yếu, bazơ yếu và muối không tan.

B. AXIT, BAZƠ

Theo thuyết A-rê-ni-ut

- Axit là chất khi tan trong nước phân li ra cation H⁺. Ví dụ: HCl, H₂SO₄,…

- Bazơ là chất khi tan trong nước phân li ra anion OH^-. Ví dụ: NaOH, Ba(OH)₂,…

- Hiđroxit lưỡng tính là hiđroxit khi tan trong nước vừa có thể phân li như axit vừa có thể phân li như bazơ.

Ví dụ:

Zn(OH)₂ ⇄ Zn²⁺ + 2OH^- : phân li kiểu bazơ

Zn(OH)₂ ⇄ ZnO^2- + 2H⁺ : phân li kiểu axit

Theo thuyết Bron-stet

- Axit là chất (phân tử, ion) khi tan trong nước phân li ra cation H⁺ (proton).

- Bazơ là chất (phân tử, ion) nhận proton.

- Chất lưỡng tính là chất (phân tử, ion) vừa có thể nhường proton, vừa có thể nhận proton.

- Chất trung tính là chất không thể nhường hoặc nhận proton.

C. MUỐI

a. Định nghĩa: Muối là hợp chất khi tan trong nước phân li ra cation kim loại (hoặc NH₄⁺) và anion gốc axit.

b. Phân loại

- Muối trung hòa là muối mà anion gốc axit không còn hiđro có khả năng phân li ra ion H⁺

- Muối axit là muối mà anion gốc axit vẫn còn hiđro có khả năng phản li ra ion H⁺

D. TÍCH SỐ ION CỦA NƯỚC, PH VÀ MÔI TRƯỜNG CỦA DUNG DỊCH

Tích số ion của nước

Ở 25^oC: \({K_{{H_2}O}} = [{{\rm{H}}^ + }].[O{H^ - }] = {10^{ - 14}}\)

pH của dung dịch

Để đánh giá độ axit và độ kiềm của dung dịch, người ta dùng pH với quy ước: [H⁺] = 10^-pH hay pH = - log[H⁺]

- Môi trường axit: pH < 7

- Môi trường trung tính: pH = 7

- Môi trường bazơ: pH > 7

Thang pH thường dùng có giá trị từ 1 đến 14

- Các dung dịch có pH < 7 ngoài dung dịch axit còn có muối tạo từ kim loại yếu và gốc axit mạnh ví dụ: FeCl₂; CuSO₄….

- Các dung dịch có pH > 7 ngoài dung dịch bazơ còn có muối tạo từ kim loại mạnh và gốc axit yếu ví dụ: HCOONa; K₂CO₃…

- Các dung dịch có pH = 7 ngoài nước còn có muối tạo từ axit mạnh và bazơ mạnh ví dụ: NaCl, K₂SO₄,..

E. PHẢN ỨNG TRAO ĐỔI ION TRONG DUNG DỊCH CÁC CHẤT ĐIỆN LI

- Phản ứng trao dổi ion trong dung dịch các chất diện li chỉ xảy ra khi thỏa mãn một trong các điều kiện sau:

+ tạo thành chất kết tủa

+ tạo thành chất khí

+ tạo thành chất điện li yếu

1.2. NITO – PHOTPHO

A. NITƠ

- Cấu hình electron N (Z = 7): 1s²2s²2p³

=> Vị trí ô thứ 7, chu kì 2 nhóm VA trong bảng tuần hoàn.

- Số oxi hóa có thể có : -3; 0; +1; +2; +3; +4; +5

- Cấu tạo và tính chất:

- Cấu tạo: N≡N → N₂ rất bền

- Ở điều kiện thường N₂ là chất khí không màu, không mùi, không vị, không duy trì sự cháy, sự hô hấp.

- Nhiệt độ thường, N₂ khá trơ về mặt hóa học.

- Nhiệt độ cao, N₂ vừa thể hiện tính oxi hóa vừa thể hiện tính khử.

+ Tính oxi hóa:

\(\mathop {{N_2}}\limits^0 {\mkern 1mu} + 3Mg\mathop \to \limits^{{t^0}} M{g_3}\mathop {{N_2}}\limits^{ - 3} \)

+ Tính khử:

\(\mathop {{N_2}}\limits^0 {\mkern 1mu} + {O_2}\mathop \to \limits^{{t^0},xt} 2\mathop N\limits^{ + 2} {\mkern 1mu} O\)

- Điều chế:

- Trong công nghiệp: chưng cất phân đoạn không khí lỏng.

- Trong PTN:

NH₄Cl + NaNO₂ → NaCl + N₂↑+ 2H₂O

B. AMONIAC (NH₃)

Tính chất vật lý:

- Chất khí không màu, có mùi khai và sốc, nhẹ hơn không khí

- Tan rất nhiều trong nước tạo thành dung dịch NH₃ không thu bằng phương pháp dời chỗ của nước.

Tính chất hóa học:

- Tính bazơ yếu:

NH₃ + H₂O ⇄ NH₄⁺ +OH^- (NH₃ làm quỳ ẩm chuyển sang màu xanh)

NH_3(k) + HCl_(k) → NH₄Cl(r)

3NH₃ + 3H₂O + AlCl₃ → 3NH₄Cl + Al(OH)₃

- Tính khử:

\(\begin{array}{l}
2\mathop {{\rm{\;}}N}\limits^{ - 3} {\mkern 1mu} {H_3} + 3C{l_2} \to \mathop {{N_2}}\limits^0 {\mkern 1mu} + 6HCl\\
2\mathop {{\rm{\;}}N}\limits^{ - 3} {\mkern 1mu} {H_3} + 3CuO \to \mathop {{N_2}}\limits^0 {\mkern 1mu} + 3{H_2}O + 3Cu
\end{array}\)

Điều chế:

Cho muối amoni tác dụng với dung dịch bazơ

2NH₄Cl + Ca(OH)₂ → CaCl₂ + 2NH₃↑ + 2H₂O

C. MUỐI AMONI (NH₄Cl, NH₄NO₃, (NH₄)₂SO₄…)

- Tác dụng với dung dịch kiềm

NH₄⁺ + OH^- → NH₃ + H₂O (phản ứng này dùng để nhận biết ion NH₄⁺ )

- Phản ứng nhiệt phân: Các muối amoni dễ bị nhiệt phân

+ Muối amoni mà gốc axit không còn khả năng oxi hóa nhiệt phân tạo NH₃

\({\left( {N{H_4}} \right)_2}C{O_3}\;\mathop \to \limits^{{t^0}} N{H_3}\; + {\rm{ }}C{O_2}\; + {\rm{ }}{H_2}O\)

+ Muối amoni mà gốc axit có khả năng oxi hóa nhiệt phân tạo N₂ hoặc N₂O

\(\begin{array}{l}
\mathop N\limits^{ - 3} {H_4}N{O_2}\mathop \to \limits^{{t^0}} \mathop {{N_2}}\limits^0 + 2{H_2}O\\
\mathop N\limits^{ - 3} {H_4}N{O_3}\mathop \to \limits^{{t^0}} \mathop {{N_2}}\limits^{ + 1} O + 2{H_2}O
\end{array}\)

D. AXIT NITRIC (HNO₃)

- Tính axit mạnh:

- Làm đỏ quỳ tím.

- Tác dụng với bazơ, oxit bazơ, muối

- Tính oxi hóa mạnh: HNO₃ oxi hóa hầu hết các kim loại kể cả những kim loại đứng sau H như Cu, Ag (trừ Pt, Au), oxi hóa kim loại lên số oxi hóa dương cao nhất, oxi hóa nhiều phi kim và hợp chất.

- Sản phẩm khử: thông thường là NO ngoài ra còn có thể là NO₂, N₂, N₂O, (NH₄NO₃)

Chú ý: Fe, Al, Cr thụ động với HNO₃ đặc, nguội.

- Điều chế:

- Trong PTN:

NaNO_{3(tinh thể)} + H₂SO_4(đặc) → NaHSO₄ + HNO₃

- Trong công nghiệp:

\(N{H_3}\mathop \to \limits^{ + {O_2}} NO\mathop \to \limits^{ + {O_2}} N{O_2}\mathop \to \limits^{ + {O_2} + {H_2}O} HN{O_3}\)

E. MUỐI NITRAT (Chứa ion NO₃^-)

Tính chất hóa học

- Dễ bị phân hủy bởi nhiệt

Nhóm I nhiệt phân tạo muối nitrơ và O₂:

Nhóm II nhiệt phân tạo oxit, NO₂ và O₂:

Nhóm III nhiệt phân tạo kim loại, NO₂ và O₂:

- Nhận biết ion NO₃^-: sử dụng: Cu + H₂SO₄ (hoặc HCl) (xuất hiện dd xanh lam và khí không màu hóa nâu)

Ứng dụng: Thuốc nổ đen(thuốc nổ có khói): KNO₃ + S + C

F. PHOTPHO

Tính chất vật lí

- Photpho trắng: Rất độc, gây bỏng nặng khi rơi vào da, ở nhiệt độ thường phát quang màu lục nhạt trong bóng tối, bốc cháy trong không khí ở nhiệt độ > 40⁰C

- Photpho đỏ: Là chất bột màu đỏ, dễ hút ẩm và chảy rữa, cấu trúc polime → khó nóng chảy và khó bay hơi hơn photpho trắng, không tan trong các dung môi thông thường, bền trong không khí ở nhiệt độ thường, bốc cháy ở nhiệt độ > 250⁰C

Tính chất hóa học

Photpho hoạt động hóa học mạnh hơn nitơ

- Tính oxi hóa:

P + kim loại hoạt động → photphua kim loại

- Tính khử

P + oxi

P + halogen

Ứng dụng:

- Sản xuất axit photphoric

- Sản xuất diêm, bom, đạn…

Sản xuất:

\(C{a_3}{\left( {P{O_4}} \right)_2}\; + {\rm{ }}3Si{O_2}\; + {\rm{ }}5C\mathop \to \limits^{{{120}^0}} \;3CaSi{O_3}\; + {\rm{ }}2P{\rm{ }} + {\rm{ }}5CO\)

G. AXIT PHOTPHORIC (H₃PO₄)

Tính chất vật lí

- Là chất rắn dạng tinh thể, trong suốt, không màu, rất háo nước => dễ chảy rữa

- Axit photphoric thường dùng là dung dịch đặc, sánh

Tính chất hóa học:

- Tính oxi hóa – khử:

Photpho có mức oxi hóa +5 bền hơn nitơ => axit H₃PO₄ khó bị khử => không có tính oxi hóa như axit HNO₃

- Tính axit:

+ Axit H₃PO₄ là axit ba lần axit, có độ mạnh trung bình => Có đầy đủ tính chất chung của axit

+ Tác dụng với bazơ: Sản phẩm tạo thành phụ thuộc vào x

Đặt \({\rm{x = }}\frac{{{{\rm{n}}_{{\rm{NaOH}}}}}}{{{{\rm{n}}_{{{\rm{H}}_{\rm{3}}}{\rm{P}}{{\rm{O}}_{\rm{4}}}}}}}\)

Điều chế

- Trong phòng thí nghiệm:

\(P{\rm{ }} + {\rm{ }}5HN{O_3}_{\left( d \right)}\mathop \to \limits^{{t^0}} {H_3}P{O_4}\; + {\rm{ }}5N{O_2}\; \uparrow {\rm{ }} + {\rm{ }}{H_2}O\)

- Trong công nghiệp:

\(C{a_3}{\left( {P{O_4}} \right)_2}\; + {\rm{ }}3{H_2}S{O_{4(d)}}\;\mathop \to \limits^{{t^0}} 3CaS{O_4} \downarrow {\rm{ }} + {\rm{ }}2{H_3}P{O_4}\)

H. MUỐI PHOTPHAT (PO₄^3-)

Tính tan:

- Tất cả các muối đihiđrophotphat đều tan trong nước

- Muối photphat trung hòa và muối hiđrophotphat: trừ muối Na⁺, K⁺, NH₄⁺ là dễ tan, còn lại đều không tan hoặc ít tan trong nước.

Nhận biết ion photphat:

Dùng thuốc thử AgNO₃ :

3Ag⁺ + PO₄^3- → Ag₃PO_{4màu vàng}

1.3. CACBON – SILIC

A. Nhóm Cacbon:

- Vị trí: nhóm IVA; thành phần: C, Si, Ge, Sn, Pb

- Cấu hình e: ns²np²

- Các tính chất biến đổi có quy luật của đơn chất và hợp chất: C → Pb

B. Đơn chất

C. Hợp chất

Tên	CTHH	Tính chất
Cacbon đioxit	CO₂	- Khí, nặng hơn KK, không cháy, không duy trì sự cháy - Là một oxit axit tác dụng với bazơ: OH^- + CO₂ → CO₃^2- +H₂O. OH + CO₂ → HCO₃^- Đặt \({\rm{x = }}\frac{{{{\rm{n}}_{{\rm{O}}{{\rm{H}}^{\rm{ - }}}}}}}{{{{\rm{n}}_{{\rm{C}}{{\rm{O}}_{\rm{2}}}}}}}\) Sản phẩm tạo thành phụ thuộc vào x Tính oxi hóa yếu
Cacbon monooxit	CO	- Khí, bền, độc - Là một oxit trung tính. - Là chất khử mạnh: chỉ khử được các oxit của kim loại yếu hơn Al
Axit cacbonic	H₂CO₃	- Là axit rất yếu và kém bền - Phân li 2 nấc - Dễ bị phân hủy: H₂CO₃→ CO₂↑ + H₂O
Muối cacbonat	CO₃^2- HCO₃^-	- Dễ tan - Tính chất hóa học: + Muối CO₃^2- có tính bazơ: CO₃^2- + 2H⁺ → H₂O + CO₂ + Muối HCO₃^- có tính lưỡng tính: HCO₃^- + H⁺ → H₂O + CO₂ HCO₃^- + OH^- → CO₃^2- + H₂O - Phản ứng nhiệt phân: 2NaHCO₃ \(\mathop \to \limits^{{t^0}} \) Na₂CO₃ + CO₂↑ + H₂O CaCO₃ \(\mathop \to \limits^{{t^0}} \) CaO + CO₂↑
Silic đioxit	SiO₂	- Không tan trong nước, chất ở dạng tinh thể thạch anh. - Tính chất: + Tính chất oxit axit: SiO₂ + 2NaOH_{(nóng chảy)} \(\mathop \to \limits^{{t^0}} \) Na₂SiO₃ + H₂O - Tác dụng với HF: SiO₂ + 4HF → SiF₄+ 2H₂O → Dùng HF khắc chữ lên thủy tinh
Axit Silixic	H₂SiO₃	- Là axit rất yếu tồn tại ở thể rắn (< H₂CO₃) Na₂SiO₃ + CO₂ + H₂O → H₂SiO₃↓ + Na₂CO₃
Muối Silicat	SiO₃^2-	- Thủy tinh lỏng: Na₂SiO₃ và K₂SiO₃ - Phản ứng thủy phân: Na₂SiO₃ + 2H₂O → 2NaOH + H₂SiO₃

1.4. ĐẠI CƯƠNG HÓA HỮU CƠ

A. MỞ ĐẦU VỀ HÓA HỌC HỮU CƠ

Khái niệm về hợp chất hữu cơ và hóa học hữu cơ

- Hợp chất hữu cơ là hợp chất của cacbon (trừ CO, CO₂, muối cacbonat…).

- Hóa học hữu cơ là nghành hóa học nghiên cứu các hợp chất hữu cơ.

Phân loại hợp chất hữu cơ

- Thường chia thành hai loại

+ Hiđrocacbon

+ Dẫn xuất hiđrocacbon

Đặc điểm chung của hợp chất hữu cơ

- Đặc điểm cấu tạo: Liên kết hóa học chủ yếu trong hợp chất hữu cơ là liên kết cộng hóa trị.

- Tính chất vật lý:

+ Nhiệt độ nóng chảy, nhiệt độ sôi thấp.

+ Phần lớn không tan trong nước, nhưng tan nhiều trong các dung môi hữu cơ.

- Tính chất hóa học:

+ Các hợp chất hữu cơ thường kém bền với nhiệt và dễ cháy.

+ Phản ứng hóa học của các hợp chất hữu cơ thường xảy ra chậm và theo nhiều hướng khác nhau, nên tạo ra hỗn hợp nhiều sản phẩm.

Sơ lược về phân tích nguyên tố

a. Phân tích định tính:

Chuyển các nguyên tố trong hợp chất hữu cơ thành các chất vô cơ đơn giản rồi nhận biết chúng bằng các phản ứng đặc trưng.

b. Phân tích định lượng

Cân chính xác khối lượng hợp chất hữu cơ, sau đó chuyển nguyên tố C → CO₂, H → H₂O, N → N₂, sau đó xác định chính xác khối lượng hoặc thể tích của các chất tạo thành, từ đó tính % khối lượng các nguyên tố.

\(\begin{array}{l}
\% C{\rm{ }} = {\rm{ }}\frac{{{m_C}.100}}{a}\\
\% H{\rm{ }} = {\rm{ }}\frac{{{m_H}.100}}{a}\\
\% H{\rm{ }} = {\rm{ }}\frac{{{m_N}.100}}{a}
\end{array}\)

%O = 100 - %C - %H - %N

2. BÀI TẬP

Câu 1: Metol C₁₀H₂₀O và menton C₁₀H₁₈O chúng đều có trong tinh dầu bạc hà. Biết phân tử metol không có nối đôi, còn phân tử menton có 1 nối đôi. Vậy kết luận nào sau đây là đúng ?

A. Metol có cấu tạo vòng, menton có cấu tạo mạch hở.

B. Metol và menton đều có cấu tạo mạch hở.

C. Metol có cấu tạo mạch hở, menton có cấu tạo vòng.

D. Metol và menton đều có cấu tạo vòng.

Câu 2: Để điều chế CO₂ trong phòng thí nghiệm người ta cho dung dịch HCl tác dụng với CaCO₃ trong bình kíp. Do đó CO₂ thu được thường có lẫn một ít hiđroclorua và hơi nước. Có thể dùng hoá chất theo thứ tự nào sau đây để thu được CO2 tinh khiết ?

A. P₂O₅ và KHCO₃.

B. H₂SO₄ đặc và NaOH.

C. P₂O₅ và NaOH.

D. K₂CO₃ và P₂O₅.

Câu 3: Cho sơ đồ điều chế HNO₃ trong phòng thí nghiệm:

Phát biểu nào sau đây là sai khi nói về quá trình điều chế HNO₃?

A. Đốt nóng bình cầu bằng đèn cồn để phản ứng xảy ra nhanh hơn.

B. HNO₃ có nhiệt độ sôi thấp (83⁰C) nên dễ bị bay hơi khi đun nóng.

C. HNO₃ là axit yếu hơn H₂SO₄ nên bị đẩy ra khỏi muối.

D. HNO₃ sinh ra dưới dạng hơi nên cần làm lạnh để ngưng tụ.

Câu 4: Cho 1,32 gam (NH₄)₂SO₄ tác dụng với dung dịch NaOH dư, đun nóng thu được một sản phẩm khí. Hấp thụ hoàn toàn lượng khí trên vào dung dịch chứa 3,92 gam H₃PO₄. Muối thu được là

A. NH₄H₂PO₄và (NH₄)₂HPO₄.

B. (NH₄)₃PO₄.

C. NH₄H₂PO₄.

D. (NH₄)₂HPO₄.

Câu 5: pH dung dịch X gồm NaOH 0,04M và KOH 0,06M bằng

A. 13

B. 12

C. 1

D. 2

Câu 6: Phương trình ion rút gọn của phản ứng cho biết:

A. Những ion nào tồn tại trong dung dịch.

B. Bản chất của phản ứng trong dung dịch các chất điện li.

C. Nồng độ những ion nào trong dung dịch lớn nhất.

D. Không tồn tại phân tử trong dung dịch các chất điện li.

Câu 7: Hoà tan hết 18,8 gam hỗn hợp Fe; FeO; Fe₃O₄; Fe₂O₃ trong dung dịch HNO₃ đặc nóng dư được 3,36 lít khí NO₂ (đktc, sản phẩm khử duy nhất) và dd Y. Cô cạn dung dịch Y được m gam muối. Giá trị của m:

A. 65,3

B. 60,5

C. 64,9

D. 28,1

Câu 8: Dẫn luồng khí CO du qua hỗn hợp Al₂O₃, CuO, MgO, Fe₂O₃ (dun nóng) sau khi phản ứng xảy ra hoàn toàn thu được chất rắn gồm :

A. Al₂O₃, Cu, Mg, Fe.

B. Al₂O₃, Cu, MgO, Fe.

C. Al, Fe, Cu, Mg

D. Al₂O₃, Fe₂O₃, Cu, MgO.

Câu 9: Phân lân supephotphat đơn có thành phần hóa học là:

A. Ca₃(PO₄)₂

B. Ca(H₂PO₄)₂ và Ca₃(PO₄)₃

C. Ca(H₂PO₄)₂

D. Ca(H₂PO₄)₂ và CaSO₄.2H₂O

Câu 10: Hãy nêu khái niệm đúng nhất về hóa học hữu cơ.

A. Hóa học hữu cơ là ngành hoá học chuyên nghiên cứu các hợp chất của cacbon, trừ cacbon (II) oxit, cacbon (IV)oxit.

B. Hóa học hữu cơ là ngành hoá học chuyên nghiên cứu các hợp chất của cacbon, trừ các muối cacbonat.

C. Hóa học hữu cơ là ngành hoá học chuyên nghiên cứu các hợp chất của cacbon.

D. Hóa học hữu cơ là ngành hoá học chuyên nghiên cứu các hợp chất của cacbon, trừ cacbon (II) oxit, cacbon (IV)oxit và các muối cacbonat.

ĐÁP ÁN

1	D	6	B	11	B	16	B	21	A	26	C
2	A	7	B	12	A	17	AC	22	C	27	C
3	C	8	B	13	D	18	A	23	B	28	B
4	C	9	D	14	B	19	D	24	D	29	D
5	A	10	D	15	D	20	B	25	B	30	D

Trên đây là một phần trích đoạn nội dung Đề cương ôn tập HK1 môn Hóa học 11 năm học 2022-2023. Để xem toàn bộ nội dung các em chọn chức năng xem online hoặc đăng nhập vào trang hoc247.net để tải tài liệu về máy tính.

Mời các em tham khảo tài liệu có liên quan:

Hy vọng tài liệu này sẽ giúp các em học sinh ôn tập tốt và đạt thành tích cao trong học tập.