Tuần 1 - Tập đọc: Mẹ ốm - Tiếng Việt 4

a. Luyện đọc những từ ngữ khó, cách ngắt nhịp

• Đọc đúng các tiếng, từ khó hoặc dễ lẫn do ảnh hưởng của phương ngữ.
  • Phía bắc: lá trầu, khép lỏng, nóng ran, cho trứng,...
  • Phía nam: giữa cơi trầu, trời đổ mưa, kể diễn kịck, khổ đủ điều,…
• Chú ý hiểu đúng nghĩa những từ ngữ khó
  • Y sĩ: Người thầy thuốc có trình độ trung cấp
  • Cơi trầu: Đồ dùng để đựng trầu cau, đáy nông, thường bằng gỗ.
• Đọc trôi chảy được toàn bài, ngắt, nghỉ hơi đúng sau các dấu câu, giữa các cụm  từ, nhấn giọng ở các từ ngữ gợi tả, gợi cảm.

Lá trầu/ khô giữa cơi trầu

Truyện Kiều/ gấp lại trên đầu bấy nay

Cảnh màn/ khép lỏng cà ngày

Ruộng vườn/ vắng mẹ cuốc cày sớm trưa

Sáng nay trời đổ mưa rào

Nắng trong trái chín/ ngọt ngào bây hương

b. Giọng đọc

• Khổ 1, 2: giọng trầm buồn vì mẹ bị ốm
• Khổ 3: giọng lo lắng do mẹ sốt cao, xóm làng đến thăm
• Khổ 4, 5: giọng vui hơn vì mẹ đã khỏe, em diễn trò cho mẹ xem
• Khổ 6, 7: giọng thiết tha thể hiện lòng biết ơn của bạn nhỏ đối với mẹ

c. Luyện đọc diễn cảm

• Đọc diễn cảm toàn bài với giọng nhẹ nhàng thể hiện tình cảm yêu thương sâu sắc của người con đối với mẹ.

Sáng nay trời đổ mưa rào

Nắng trong trái chín/ ngọt ngào bây hương

Cả đời đi gió/ đi sương

Bây giờ mẹ lại lần giường tập đi

Mẹ vui, con có quản gì

Ngâm thơ, kể chuyện, rồi thì múa ca

Rồi con diễn kịch giữa nhà

Một mình con sắm cả ba vai chèo

d. Học thuộc lòng

• Bài văn chia làm 7 khổ
  • Khổ 1: 4 dòng đầu: Từ đầu..."bấy nay"
  • Khổ 2. 4 dòng tiếp theo: "Cánh màn...chưa tan":
  • Khổ 3. "Khắp người...mang thuốc vào"
  • Khổ 4. "Sáng nay...tập đi"
  • Khổ 5. "Mẹ vui...ba vai chèo"
  • Khổ 6. "Vì con...nằm ngủ say"
  • Khổ 7. Còn lại: "Rồi ra đọc sách...tháng ngày của con"

Chú ý: Đọc thuộc ít nhất 1 khổ thơ.

a. Nội dung toàn bài

• Bạn nhỏ đã bộc lộ tình cảm yêu thương sâu sắc và lòng hiếu thảo của mình khi mẹ của bạn bị ốm.
• Đồng thời bày tỏ lòng biết ơn và sự cảm nhận của người con về người mẹ kính yêu của mình.

b. Trả lời các câu hỏi

Câu 1 (trang 10 SGK Tiếng Việt 4): Em hiểu những câu thơ sau muốn nói lên điều gì?

Lá trầu khô giữa cơi trầu

Truyện Kiều gấp lại trên đầu bấy nay

Cảnh màn khép lỏng cà ngày

Ruộng vườn vắng mẹ cuốc cày sớm trưa

• Những câu thơ trên cho thấy mẹ của tác giả thường ngày hay ăn trầu, đọc Truyện Kiều, siêng năng với công việc ruộng vườn.
• Nay mẹ bị ốm
  • Không ăn trầu được, để lá trầu bị khô giữa cơi trầu
  • không đọc được Truyện Kiều. Sách phải gấp lại để trên đầu giường.
  • Còn ruộng vườn thì không thể chăm nom được vì mẹ bị ốm

Câu 2 (trang 10 SGK Tiếng Việt 4): Sự quan tâm chăm sóc của xóm làng đối với mẹ của bạn nhỏ thể hiện qua những câu thơ nào ?

• Đó là những câu:

Mẹ ơi! Cô bác xóm làng đến thăm.

Người cho trứng, người cho cam.

Và anh y sĩ đã mang thuốc vào.

Câu 3 (trang 10 SGK Tiếng Việt 4): Những chi tiết nào trong bài thơ bộc lộ tình yêu thương sâu sắc của bạn nhỏ đối với mẹ?

• Đó là những chi tiết:
  • Cảm nhận được nỗi vất vả khó nhọc mà cuộc đời người mẹ đã trải qua. Bạn nhỏ xót thương mẹ:
    • Nắng mưa từ những ngày xưa
    • Lặn trong đời mẹ đến giờ chưa tan
    • Cả đời đi gió đi sương
    • Bây giờ mẹ lại lần giường tập đi
    • Vì con mẹ khổ đủ điều
    • Quanh đôi mắt mẹ đã nhiều nếp nhăn
  • Tình cảm thương yêu của người con: Mong cho mẹ chóng lành bệnh "Con mong mẹ khỏe dần dần"
  • Làm tất cả những gì để mẹ vui
    • Mẹ vui con có quản gì
    • Ngâm thơ kể chuyện, rồi thì múa ca
• Bạn nhỏ không quản ngại làm mẹ vui. Cảm nhận về vai trò ý nghĩa to lớn của người mẹ đối với cuộc đời mình: "Mẹ là đất nước tháng ngày của con"