Tuần 2 - Kể chuyện: Kể chuyện đã nghe, đã đọc - Tiếng Việt 4

1.1. Hướng dẫn tìm hiểu câu chuyện

* Đọc thầm đoạn 1 và  trả lời câu hỏi: “Xưa có bà già nghèo” … ”bèn thả vào trong chum”

Câu 1. Bà lão nghèo làm gì để sống? 

• Bà  kiếm  sống  bằng  nghề mò  cua bắt ốc.

Câu 2. Con Ốc bà bắt có gì lạ?

• Nó  rất  xinh, vỏ biêng biếc xanh, không giống như ốc khác.

Câu 3. Bà lão làm gì khi bắt được Ốc?

• Thấy Ốc  đẹp, bà thương không muốn bán, thả vào chum nước.

* Đọc thầm đoạn 2 và  trả lời câu hỏi: “Rồi bà lại đi làm” … ”vườn rau tươi sạch cỏ”

Câu 4. Từ khi có Ốc, bà lão thấy trong nhà có gì lạ?

• Đi làm về, bà thấy nhà cửa đã được quét sạch sẽ, đàn lợn đã được cho ăn, cơm nước đã  nấu  sẵn, vườn rau đã nhặt cỏ sạch.

* Đọc  thầm đoạn cuối và trả lời câu hỏi: “Bà già thấy chuyện lạ”…”rất là yêu thương nhau”

Câu 5. Khi  rình  xem, bà lão thấy điều gì  kì lạ?

• Bà  thấy  một  nàng  tiên  từ trong chum nước bước ra.

Câu 6. Khi đó , bà lão đã làm gì?

• Bà bí mật đập vỡ vỏ ốc, rồi ôm lấy nàng tiên.

Câu 7. Câu chuyện kết thúc như thế nào?

• Bà lão và  nàng tiên sống hạnh phúc bên nhau.
• Họ yêu thương nhau như hai mẹ con.

* Thông điệp

• Câu chuyện nói về tình yêu thương lẫn nhau giữa bà lão và nàng tiên Ốc. Bà lão thương Ốc không nỡ bán. Ốc biến thành một nàng tiên giúp đỡ bà.
• Ngoài ra câu chuyện còn muốn gửi đến mọi người một thông điệp: Mọi người sống phải thân thiện với môi trường, biết yêu thương thiên nhiên, cây cỏ, các con vật để ngày càng làm cho moi trường tốt đẹp hơn

* Nội dung, ý nghĩa

• Câu chuyện nói về tình yêu thương lẫn nhau  giữa bà lão và nàng tiên Ốc.
• Câu chuyện giúp ta hiểu rằng:
  • Con người phải thương yêu nhau
  • Ai sống nhân hậu, thương yêu mọi người sẽ có cuộc sống hạnh phúc.

a. Thế nào là kể lại câu chuyện bằng lời của em?

• Là em đóng vai người kể, kể lại câu chuyện.
• Với câu chuyện cổ tích bằng thơ này, em dựa vào nội dung truyện thơ kể lại chứ không phải là đọc lại từng câu thơ.

b. Tiêu chí đánh giá

• Câu chuyện đúng, đủ nội dung
• Lời kể rõ ràng, mạch lạc, tự nhiên
• Giọng kể truyền cảm, phối hợp điệu bộ với lời kể, nét mặt.

c. Bài kể tham khảo

Cách 1. Kể lại câu chuyện "Nàng tiên Ốc", kết hợp miêu tả ngoại hình các nhân vật.

Bài mẫu 1

Thuở ấy có một bà già sống độc thân nhà lại rất nghèo, suốt ngày bà phải ra đồng mò cua bắt ốc kiếm sống qua ngày. Một hôm tình cờ bà nhặt được một con ốc. Vỏ nó phủ một màu xanh biển trông rất lạ, rất xinh. Bà không nỡ bán mà đem thả vào một cái chum nước.

Lạ thay từ ngày đó trở đi, mỗi lần bà đi làm về đều thấy nhà cửa sạch sẽ, tươm tất, gọn gàng, vườn tược cây cối được vun xới, lợn gà ăn uống no say. Và một mâm cơm được sắp sẵn trên bàn. Bà quyết định tìm ra cho bằng được người đã ngấm lén giúp bà. Rồi một hôm, bà vẫn đi làm bình thường nhưng đến nửa ngày bà lén quây vè. Bà thấy một người con gái tuổi mới mười tám đôi mươi đẹp như tiên sa giáng trần từ trong chum nước bước ra, nhẹ nhàng đi vào nhà. Cô gái cầm chổi quét nhà, dọn dẹp nhà cửa, cho lợn gà ăn,… Lúc đó bà lặng lẽ đến bên chum nước, cầm vỏ ốc rồi lén đập vỡ ra thành từng mảnh. Nghe tiếng động, cô gái vội vàng đến bên chum nước để ẩn mình vỏ ốc, nhưng đá quá muộn. Bà lão nhìn người con gái xinh đẹp cất tiếng nói:

- Con gái ơi! Hãy ở lại với ta!

Từ đó nàng tiên Ốc trở thành người con yêu quý của bà lão. Hai mẹ con bà sống thật đầm ấm hạnh phúc.

Bài mẫu 2

Ngày xửa ngày xưa, ở làng nọ có bà lão nghèo khổ quanh năm sống bằng nghề mò cua bắt ốc. Bộ váy áo nâu sồng của bà đã cũ lắm rồi, vá chằng vá đụp nhiều miếng, chẳng đủ giữ ấm cho bà trong những ngày giá lạnh.

Một hôm, bà lão bắt được một con ốc khác hẳn ốc thường, màu vỏ của nó xanh biếc nom rất đẹp. Thấy lạ, bà không bán mà thả vào chum nước để nuôi. Trưa hôm sau, về đến nhà, bà ngạc nhiên khi thấy sân vườn, nhà cửa đã được quét dọn sạch sẽ; mâm cơm đã được bày biện tinh tươm. Lợn trong chuồng ăn no, nằm lim dim ngủ. Ngoài vườn, mấy luống rau sạch cỏ và xanh mơn mởn vì vừa được tưới nước. Đêm hôm ấy, bà lão trằn trọc không ngủ. Bà tự nhủ sẽ tìm bằng được người đã giúp mình.

Tiếng gà gáy rộn trong thôn. Bà lão trở dậy, buộc cái giỏ ngang lưng, đội nón lên đầu rồi tất tả ra đồng kiếm con cua, con tép. Non trưa, bà lặng lẽ trở về, nấp kín sau bụi chuối ngoài vườn, rình xem thế nào. Bỗng nhiên, từ trong chum nước, một nàng tiên xiêm áo thướt tha nhẹ nhàng bước ra rồi đi vào bếp. Bà lão vội lấy chiếc vỏ ốc, đập vỡ tan để nàng tiên không còn chỗ chui vào nữa. Nghe tiếng động, nàng tiên ốc giật mình quay lại. Bà lão mừng rỡ nắm lấy tay nàng:

- Ồ! Thì ra con đã giúp bà lão nghèo khổ này đấy ư? Bà cảm ơn con!

Nàng tiên ốc lúng túng đáp lời:

- Dạ! Thưa bà, con xin đền đáp ơn cứu mạng của bà!

Bà lão móm mém cười:

- Thôi nào, ơn nghĩa có đáng kể gì! Từ nay, con hãy ở đây với bà. Bà cháu ta sớm tối có nhau, con có bằng lòng không?

Nàng tiên ốc bẽn lẽn gật đầu, đôi mắt sáng long lanh, đôi má ửng hồng trông tuyệt đẹp. Thế là từ đó, họ chung sống dưới mái tranh nghèo, hết lòng thương yêu, đùm bọc lẫn nhau. Tuổi già của bà cụ trôi qua trong những ngày vui vẻ và êm ấm.

Cách 2. Kể lại câu chuyện "Nàng tiên Ốc"  bằng lời của một người dân trong làng.

Bài mẫu

Làng tôi có một bà lão sống cô độc một mình trong một ngôi nhà nhỏ. Bà đã già yếu, không thể cấy cày lại chẳng có con cháu đỡ đần nên cuộc sống rất nghèo khổ và chật vật. Hằng ngày, bà phải ra đồng mò cua bắt ốc kiếm sống, rất tội nghiệp. Bà con trong làng cũng thỉnh thoảng sang đỡ đần bà vài việc nhưng cũng không thể lúc nào cũng chăm sóc bà cụ được. Bởi vậy, bà thường sống lầm lũi một mình.

Bẵng đi một thời gian, tôi thấy lạ khi trong gian nhà hiu quạnh của bà cụ xuất hiện một cô gái xinh đẹp như tiên, tính tình hiền dịu và rất chịu thương chịu khó. Mọi việc trong nhà cô đều làm cho bà cụ. Bà vui lắm. Thấy chuyện lạ kì, tôi bèn sang hỏi thì được bà cụ kể lại.

Một hôm, bà tình cờ bắt được một con ốc rất xinh đẹp. Vỏ của nó phủ một màu xanh biếc, lấp la lấp lánh dưới ánh sáng mặt trời. Thấy ốc đẹp, không nỡ đem bán nên bà đã đem ốc về và thả trong cái chum nước ngoài sân.

Lạ thay, từ ngày đó trở đi, mỗi lần bà đi làm về đều thấy nhà cửa sạch sẽ, tươm tất, gọn gàng, vườn tược được vun xới, lợn gà được ăn uống no say. Đặc biệt lại có cả một mâm cơm được sắp sẵn trên bàn. Ban đầu, bà cũng tưởng hàng xóm thương mình già cả, côi cút nên sang giúp. Nhưng khi biết là không phải, bà quyết định tìm cho ra ai đã lén giúp mình.

Một ngày nọ, bà giả vờ đi làm như mọi khi. Nhưng thực ra đi đến nửa đường bà bèn quay lại, tìm nơi kín đáo rình xem…Chờ mãi, cuối cùng bà cũng thấy một người con gái tuổi mới mười tám đôi mươi, đẹp như tiên sa giáng trần chui ra từ trong chum nước. Đó chính là cô gái mà ta thấy ở nhà bà cụ sau này. Nàng tiên nhẹ nhàng đi vào nhà rồi cầm chổi quét dọn, lau chùi nhà cửa, sân vườn và cho lợn gà ăn….Bà hết sức ngạc nhiên. Đoán chắc nàng tiên này chui ra từ vỏ ốc, lặng lẽ ba lại gần chum nước, cầm vỏ ốc lên rồi đập vỡ ra thành từng mảnh. Bởi bà không muốn cô gái biến mất nào trong vỏ ốc, bà muốn cô gái sống với mình nên đã làm vậy. Nghe tiếng động, cô gái vội chạy đến bên chum nước để ẩn mình trong vỏ ốc, nhưng đã quá muộn. Trước khi cô gái hết ngạc nhiên, bà cụ đã thuyết phục cô về ở với mình.

Và từ đó đến nay, bà sống hạnh phúc với cô con gái xinh đẹp và ngoan ngoãn của mình. Đúng là trời thương người. Bà lão ăn ở hiền lành nhân đức nên đã được hạnh phúc.

Cách 3. Kể lại câu chuyện "Nàng tiên Ốc"  bằng lời của bà cụ.

Bài mẫu

Ta là một bà lão sống cô độc một mình trong một ngôi nhà nhỏ. Ta đã già yếu, không thể cấy cày lại chẳng có con cháu đỡ đần nên cuộc sống rất nghèo khổ. Hằng ngày, ta phải ra đồng mò cua bắt ốc kiếm sống. Một hôm, ta tình cờ bắt được một con ốc rất xinh đẹp. Vỏ của nó phủ một màu xanh biếc, lấp la lấp lánh dưới ánh sáng mặt trời. Thấy ốc đẹp, ta không nỡ đem bán nên ta đã đem ốc về và thả trong cái chum nước ngoài sân.

Lạ thay, từ ngày đó trở đi, mỗi lần ta đi làm về đều thấy nhà cửa sạch sẽ, tươm tất, gọn gàng, vườn tược được vun xới, lợn gà được ăn uống no say. Đặc biệt lại có cả một mâm cơm được sắp sẵn trên bàn. Ban đầu, ta tưởng hàng xóm thương ta già cả côi cút nên sang giúp. Nhưng không phải. Ta quyết định tìm cho ra bằng được người đã lén giúp mình.

Đúng theo kế hoạch, một hôm, ta giả vờ đi làm như mọi khi. Nhưng thực ra đi đến nửa đường ta bèn quay lại, tìm nơi kín đáo rình xem…Chờ mãi, cuối cùng ta cũng thấy một người con gái tuổi mới mười tám đôi mươi, đẹp như tiên sa giáng trần chui ra từ trong chum nước. Nàng tiên nhẹ nhàng đi vào nhà rồi cầm chổi quét dọn, lau chìu nhà cửa, sân vườn và cho lợn gà ăn….Ta hết sức ngạc nhiên. Đoán chắc nàng tiên này chui ra từ vỏ ốc, lặng lẽ ta lại gần chum nước, cầm vỏ ốc lên rồi đập vỡ ra thành từng mảnh. Ta không muốn cô gái biến mất nào trong vỏ ốc, ta muốn cô sống với mình nên đã làm vậy. Nghe tiếng động, cô gái vội chạy đến bên chum nước để ẩn mình trong vỏ ốc, nhưng đã quá muộn. Thấy cô gái ngạc nhiên ta bèn lên tiếng:

- Con gái ơi! Hãy ở lại đây với ta.

Cô gái bằng lòng. Từ đó nàng tiên Ốc trở thành đứa con gái yêu của ta và nhờ có nàng mà cuộc sống của ta rất hạnh phúc.

Cách 4. Kể lại câu chuyện "Nàng tiên Ốc"  bằng lời của cô gái.

Bài mẫu

Tôi vốn là một nàng tiên Ốc - con của vua thủy Tề. Một lần, tôi đang dạo chơi ven bờ sông thì có một bàn tay bắt lấy tôi. Thì ra đó là một bà cụ làm nghề mò cua bắt ốc. Bà đã già lắm rồi. khuôn mặt khắc khổ, quần áo rách nát. Bà ngắm tôi kĩ lắm vì tôi là một con ốc xanh xinh xắn. Bà cụ thốt lên:

- Chà, con ốc này đẹp quá! Ta không bán ốc đâu. Ta sẽ mang ốc về nuôi.

Thế là từ đó tôi sống trong cái chum trong nhà bà cụ. Thương bà cụ cô đơn, nghèo khổ, ngày ngày, sau khi bà cụ đi làm, tôi liền chui ra khỏi vỏ ốc để dọn dẹp nhà cửa, cho đàn lợn ăn, làm cỏ, tưới rau…Vì vậy, mỗi khi bà đi làm đồng về nhà cửa đều đã sạch tinh tươm. Thấy vậy, bà lão sinh nghi. Một hôm, bà giả vờ đi làm, đến giửa đường thì quay lại đứng rình. Như thường lệ, tôi lại chui ra khỏi vỏ ốc để giúp bà. Bỗng từ đâu bà chạy đến:

- Con ơi, con đừng đi nữa! Hãy ở lại đây với già cho già bớt cô quạnh.

 Thương bà cụ tốt bụng tôi quyết định ở lại, không trở về Thủy Cung nữa. Từ đó hai mẹ con sống hạnh phúc bên nhau.