Giải bài tập Sinh học 10 Chân trời sáng tạo Bài 17: Thông tin giữa các tế bào

Bằng cách nào mà hormone insulin và glucagon (do tế bào tuyến tụy tiết ra) có thể kích thích các tế bào gan và cơ thực hiện quá trình chuyển hoá đường, qua đó, điều hoà hàm lượng glucose trong máu?

Quan sát Hình 17.1, hãy cho biết thông tin được truyền từ tế bào này đến tế bào khác bằng cách nào?

Tế bào đáp ứng như thế nào với các tín hiệu khác nhau?

Hãy xác định kiểu truyền thông tin giữa các tế bào trong các trường hợp sau:

a) Các yếu tố sinh trưởng được tiết ra kích thích sự sinh trưởng của các tế bào liền kề.

b) Các phân tử hoà tan trong bào tương được vận chuyển qua cầu sinh chất giữa hai tế bào thực vật.

c) Sự tiếp xúc giữa kháng nguyên và kháng thể.

d) Tuyến yên sản xuất hormone sinh trưởng, hormone này đến kích thích sự phân chia và kéo dài tế bào xương, giúp phát triển xương.

Sự truyền thông tin giữa các tế bào có ý nghĩa gì?

Hai hormone insulin và glucagon được nhắc đến ở tình huống mở đầu đóng vai trò gì trong quá trình truyền thông tin giữa các tế bào?

Bằng cách nào mà thông tin từ thụ thể được truyền vào trong tế bào?

Sự đáp ứng có thể thực hiện qua những hoạt động nào của tế bào?

Dựa vào Hình 17.3, hãy mô tả quá trình hormone insulin tác động đến tế bào gan.

Hình 17.3. Sơ đồ quá trình truyền thông tin giữa các tế bào

Gibberellin (GA) là một loại hormone kích thích sinh trưởng ở thực vật. Một số cây trồng bị thiếu hụt GA nên sinh trưởng kém, chiều cao thấp. Người ta phun bổ sung GA cho các cây này, sau một thời gian, chiều cao của chúng vẫn không tăng thêm. Hãy giải thích nguyên nhân của hiện tượng trên.

Tại sao mỗi loại tế bào thường chỉ thực hiện một chức năng nhất định?

Trường hợp nào sau đây chắc chắn không xảy ra sự đáp ứng tế bào? Giải thích.

a. Sự sai hỏng một phân tử truyền tin.

b. Thụ thể không tiếp nhận phân tử tín hiệu.

Một nhà khoa học đã tiến hành gây đáp ứng tế bào gan bằng hormone insulin để kích thích chuyển hóa glucose thành glycogen. Ông đã tiến hành hai thí nghiệm như sau:

- Thí nghiệm 1: Cho tế bào gan (A) còn nguyên vẹn vào môi trường có chứa insulin và glucose.

- Thí nghiệm 2: Tiêm trực tiếp insulin vào trong tế bào gan (B) rồi cho vào môi trường có chứa glucose.

Sau khi quan sát kết quả, ông nhận thấy glycogen xuất hiện ở một trong hai tế bào trên. Tế bào nào đã xuất hiện glycogen? Tại sao glycogen không xuất hiện ở tế bào còn lại?

Thành phần nào của tế bào có vai trò tiếp nhận phân tử tín hiệu?

A. thụ thể                     B. màng tế bào                  C. tế bào chất                     D. nhân tế bào

Quá trình truyền thông tin giữa các tế bào diễn ra gồm bao nhiêu bước?

A. 1                          B. 2                          C. 3                           D. 4

Điều nào sau đây là ý nghĩa của quá trình truyền tin giữa các tế bào?

A. giúp các tế bào thực hiện quá trình trao đổi chất.

B. giúp điều hòa các hoạt động sống trong cơ thể.

C. giúp cơ thể thực hiện các hoạt động sống một cách chính xác.

D. giúp tế bào đáp ứng với các kích thích từ môi trường bên ngoài.

Tế bào đáp ứng với tín hiệu thông qua các hoạt động nào sau đây?

1) Phiên mã

2) Tổng hợp protein

3) Điều hòa hoạt động của tế bào

4) Điều hòa trao đổi chất

5) Vận chuyển phân tử tín hiệu qua màng sinh chất

Hoạt động nào sau đây của tế bào khởi động cho quá trình truyền tin?

A. Phân tử tín hiệu này liên kết với protein thụ thể

B. Phân tử tín hiệu hoạt hóa chuỗi các phân tử truyền tin.

C. Tế bào thực hiện phiên mã và dịch mã.

D. Sự thay đổi hình dạng của thụ thể.

Sơ đồ sau đây mô tả cho quá trình truyền thông tin giữa các tế bào. Hãy chú thích các thành phần được đánh số từ 1 đến 6. Nêu tên các giai đoạn (A), (B), (C) và trình bày cơ chế của mỗi giai đoạn đó.

Tùy theo bản chất của phân tử tín hiệu mà nó sẽ gắn vào các thụ thể đặc trưng:

- Chất gắn tan trong nước: thụ thể nằm trên màng tế bào.

- Chất gắn tan trong lipid: thụ thể nằm bên trong tế bào chất hoặc trong nhân.

Dựa vào thông tin trên, em hãy xác định thụ thể phù hợp với các loại phân tử tín hiệu sau đây: estrogen, testosterone, kháng thể, Ca2+.

Tại sao cùng một loại tín hiệu lại có thể gây ra các đáp ứng khác nhau ở các loại tế bào khác nhau?

Endorphin là một chất giảm đau tự nhiên do tuyến yên và các tế bào não khác tiết ra. Khi chất này liên kết vào thụ thể của nó trên bề mặt các tế bào não sẽ có tác dụng giảm đau. Trong y học, người ta có thể dùng morphine với hàm lượng nhất định, tác dụng trực tiếp lên hệ thần kinh trung ương để giảm cảm giác đau mạnh khi lượng endorphin tiết ra không đủ. Bằng cách nào mà morphine có tác dụng giống endorphin?

Nếu tế bào không diễn ra quá trình đáp ứng sau khi đã được truyền tin thì nguyên nhân có thể là do đâu?