Từ đồng âm - Ngữ văn 7

• Xét từ "lồng" trong hai ví dụ sau
  • (1) Con ngựa đang đứng bỗng lồng lên.
  • (2) Mua được con chim, bạn tôi nhốt ngay vào lồng.

• Từ đồng âm là những từ giống nhau về âm thanh nhưng nghĩa khác xa nhau, không liên quan gì tới nhau.

• Cần phân biệt từ đồng âm và từ nhiều nghĩa.
  • Xét ví dụ
    • Giải nghĩa các từ "chân" trong các ví dụ sau:

(1) Cái ghế này chân bị gãy rồi.

(2) Các vận động viên đang tập trung dưới chân núi.

(3) Nam đá bóng nên bị đau chân.

(1) Chân ghế: Bộ phận dưới cùng của ghế, dùng để đỡ các vật khác (chân bàn, chân ghế)

(2) Chân núi: Bộ phận dưới cùng của một số vật, tiếp giáp và bám chặt với mặt nền (chân núi, chân tường)

(3) Chân người: Bộ phận dưới cùng của cơ thể người dùng để đi, đứng.

→ Đều chỉ bộ phận dưới cùng

⇒ Từ nhiều nghĩa

• Đem các về kho!
  • Kho (1): Động từ, một cách chế biến thức ăn (đun, nấu)
  • Kho (2):  Danh từ, nơi để chứa đựng, cất hàng

⇒ Để hiểu đúng nghĩa của từ “kho” ta dựa vào hoàn cảnh giao tiếp và đặt nó vào từng câu cụ thể.

Kho (1): Đem các về mà kho.

Kho (2): Đem cá về nhập kho.

• Hiện tượng đồng âm có thể gây hiểu sai hoặc hiểu nước đôi. Do đó, trong giao tiếp phải chú ý đến ngữ cảnh để hiểu đúng nghĩa của từ dùng từ đồng âm cho đúng. 

Đề bài: Viết đoạn văn có sử dụng từ đồng âm.

Gợi ý làm bài

Tôi và Nghi là đôi bạn chung trường. Chúng tôi ngồi cùng bàn và chơi thân nhau từ học cấp Một, đến nay đã vào cấp Hai. Nghi thông minh, không những học giỏi mà bạn còn ca hay, múa dẻo. Trái lại, tôi rất tối dạ lại hát chẳng hay. Nghi thường động viên tôi phải biết cách "học đi đôi với hành" và "hát hay không bằng hay hát". Nhờ sự cổ vũ của Nghi, tôi học ngày càng tiến bộ. Bố mẹ tôi vui lòng khen tôi biết chọn bạn mà chơi. Đúng là "gần mực thì đen, gần đèn thì sáng". 

• "Hát hay không bằng hay hát"
  • Đồng âm: "hay"
    • "hát hay": "hay" chỉ lời khen. 
    • "hay hát": "hay" chỉ việc làm thường xuyên.