Bài soạn Viết đoạn văn ghi lại cảm xúc sau khi đọc một bài thơ giúp các em bước đầu định hướng kiểu bài và nắm các yêu cầu cơ bản khi viết bài văn biểu cảm về tác phẩm thơ. Ngoài ra, bài soạn còn giúp giải quyết các dạng câu hỏi trong SGK một cách đầy đủ và chi tiết nhất. Bên cạnh đó, các em có thể tham khảo thêm nội dung bài giảng Viết đoạn văn ghi lại cảm xúc sau khi đọc một bài thơ - CD để thuận tiện hơn trong quá trình học tập tại lớp.
1. Tóm tắt nội dung bài học
1.1. Định hướng
Tương tự như viết đoạn văn ghi lại cảm xúc sau khi đọc bài thơ bốn chữ, năm chữ (đã học ở Bài 2), viết đoạn văn ghi lại cảm xúc sau khi đọc một bài thơ là nếu lên những cảm nghĩ của bản thân về bài thơ đó. Đoạn văn có thể nêu những cảm xúc về nội dung một khổ thơ, đoạn thơ, hình ảnh hoặc yếu tố nghệ thuật đặc sắc mà em yêu thích.
1.2. Các yêu cầu
Để viết đoạn văn ghi lại cảm xúc sau khi đọc một bài thơ, các em cần chú ý:
- Đọc kĩ để hiểu nội dung và nắm được những nét đặc sắc về nghệ thuật của bài thơ. Từ đó, dẫn ra một khổ thơ, đoạn thơ, hình ảnh hoặc yếu tố nghệ thuật đặc sắc trong bài thơ gây ấn tượng, gợi cảm xúc cho em.
- Khi viết đoạn văn, cần nêu rõ: Em có cảm xúc về nội dung của một khổ thơ, đoạn thơ, hình ảnh hoặc yếu tố
2. Soạn bài Viết đoạn văn ghi lại cảm xúc sau khi đọc một bài thơ Ngữ văn 7 tập 2 Cánh Diều
Câu hỏi: Hãy viết đoạn văn nêu lên cảm xúc của em sau khi đọc một trong các tác phẩm: “Những cảnh buồm” (Hoàng Trung Thông), “Mây và sóng” (Ta-go), “Mẹ và quả” (Nguyễn Khoa Điềm).
Trả lời:
a) Chuẩn bị
- Xem lại nội dung đọc hiểu bài thơ
- Xác định những nét đặc ắc về nội dung và nghệ thuật của bài thơ.
b) Tìm ý và lập dàn ý
- Tìm ý cho đoạn văn bằng cách đặt và trả lời các câu hỏi sau
+ Bài thơ viết về vấn đề gì? Em thích câu, khổ, đoạn nào hay cả bài thơ?
+ Yếu tố nào trong bài thơ mang lại cho em cảm xúc?
+ Yếu tố đó đã mang lại cho em cảm xúc gì? Vì sao?
- Lập dàn ý cho đoạn văn bằng cách lựa chọn, sắp xếp các ý theo bố cục ba phần:
+ Mở đoạn: Nêu cảm nghĩ chung về bài thơ. Dẫn ra câu, khổ, đoạn thơ có nội dung hoặc nghệ thuật đặc sắc mang lại cho em nhiều cảm xúc.
+ Thân đoạn: Nêu cụ thể cảm xúc về một bài thơ, đoạn thơ, hình ảnh có yếu tố nội dung hoặc nghệ thuật đặc sắc khiến em yêu thích và có nhiều cảm xúc đã xác định ở mở đoạn.
+ Kết đoạn: Khái quát lại suy nghĩ của bản thân vê yếu tố đã mang lại cảm xúc ấy.
c) Viết
Viết đoạn văn theo dàn ý đã lập
d) Kiểm tra và chỉnh sửa
Bài tham khảo
Bài thơ Những cánh buồm của Hoàng Trung Thông là một bài thơ viết về hình ảnh cha con để nói lên những ước mơ, khát vọng. Nhiều người khi đọc bài thơ này hẳn sẽ ấn tượng với hình ảnh cánh buồm, nhưng em lại ấn tượng với hình ảnh ánh nắng in lên vai hai cha con: "Ánh nắng chảy đầy vai". "Chảy" vốn là một từ được dùng cho chất lỏng, không phải cho ánh sáng. Vậy mà nhà thơ lại sử dụng nó để miêu tả sự chiếu sáng của ánh nắng. Vậy là từ một thứ không cầm nắm được, giờ đây ánh sáng đã được cụ thể hóa. Chính việc sử dụng biện pháp tu từ ẩn dụ này đã làm cho câu thơ gợi cảm hơn, khiến cho người đọc có nhiều liên tưởng hơn. Bài thơ Những cánh buồm của Hoàng Trung Thông không chỉ có ý nghĩa về mặt nội dung, mà ở hình thức nghệ thuật của nó cũng thật ý nghĩa vì đã tạo nên những liên tưởng gợi cảm.
Nhằm giúp các em hiểu hơn về bài soạn này, các em có thể tham khảo thêm:
3. Hướng dẫn luyện tập
Câu hỏi: Em hãy viết đoạn văn ghi lại cảm xúc sau khi đọc bài thơ Mây và sóng của Ta-go.
Trả lời:
Đoạn văn mẫu số 1:
"Mây và sóng” là một trong những tác phẩm tiêu biểu của nhà thơ Ta-go. Bài thơ đã gợi ra cho người đọc cảm nhận sâu sắc về tình mẫu tử thiêng liêng. Em bé trong bài thơ được mời gọi đến thế giới kỳ diệu ở “trên mây” và “trong sóng”. Với sự hiếu kỳ của một đứa trẻ, em đã cất tiếng hỏi: “Nhưng làm thế nào mình lên đó được?”, “Nhưng làm thế nào mình ra ngoài đó được?”. Nhưng khi em bé nhớ đến mẹ vẫn luôn chờ đợi mình ở nhà, em đã từng chối đầy kiên quyết: “Làm sao có thể rời mẹ mà đến được?”, “Làm sao có thể rời mẹ mà đi được?”. Chẳng có niềm hạnh phúc nào bằng được ở bên cạnh mẹ mặc dù thế giới ngoài kia nhiều hấp dẫn. Để rồi, em bé đã sáng tạo ra những trò chơi còn thú vị hơn của những người “trên mây” và “trong sóng”. Trong trò chơi đó, em sẽ là mây, là sóng tinh nghịch nô đùa; còn mẹ sẽ là vầng trăng, là bờ biển dịu hiền, ôm ấp và che chở con. Những câu thơ giàu tính tự sự và miêu tả nhưng lại góp phần bộc lộ cảm xúc của nhân vật trong bài thơ. Ta-go đã sử dụng trong bài thơ những lời thoại, chi tiết được kể tuần tự, vừa lặp lại vừa biến hóa kết hợp với hình ảnh giàu tính biểu tượng. Bài thơ chính là một câu chuyện cảm động về tình mẫu tử thiêng liêng, bất diệt.
Đoạn văn mẫu số 2:
Đến với bài thơ “Mây và sóng”, Ta-go đã giúp người đọc hiểu thêm về tình mẫu tử thiêng liêng. Tác giả đã gửi gắm vào bài thơ một câu chuyện mà người kể chuyện là em bé, người nghe là mẹ. Đứa trẻ trong bài đã kể cho mẹ về cuộc trò chuyện với người trong mây và trong sóng. Em đã được mời gọi đến thế giới kỳ diệu ở “trên mây” và “trong sóng”. Với sự hiếu kỳ của một đứa trẻ, em đã cất tiếng hỏi: “Nhưng làm thế nào mình lên đó được?”, “Nhưng làm thế nào mình ra ngoài đó được?”. Đến khi nghe câu trả lời, em bé nhớ đến mẹ vẫn luôn chờ ở nhà và từ chối đầy kiên quyết: “ Làm sao có thể rời mẹ mà đến được?”, “Làm sao có thể rời mẹ mà đi được?”. Tình yêu thương của đứa trẻ dành cho người mẹ đã được thể hiện qua những câu hỏi tưởng chừng ngây thơ mà rất sâu sắc. Để rồi sau đó, em bé đã sáng tạo ra những trò chơi còn thú vị hơn của những người “trên mây” và “trong sóng”. Trong trò chơi đó, em sẽ là mây, là sóng tinh nghịch nô đùa; còn mẹ sẽ là vầng trăng, là bờ biển dịu hiền, ôm ấp và che chở con. Hình ảnh thơ được miêu tả tuy ngắn gọn nhưng cũng giúp chúng ta hình dung về thiên nhiên kỳ diệu, đẹp đẽ trong mắt của em bé. Nhà thơ cũng đã sử dụng trong bài thơ những lời thoại, chi tiết được kể tuần tự, vừa lặp lại vừa biến hóa kết hợp với hình ảnh giàu tính biểu tượng. Bài thơ chính là một câu chuyện cảm động về tình mẫu tử thiêng liêng, bất diệt.
Đoạn văn mẫu số 3:
Mây và sóng là một bài thơ khiến em có ấn tượng sâu sắc. Không chỉ vì thể thơ mới lạ, mà còn bởi tình cảm mẹ con ấm áp chứa đựng ở trong tác phẩm. Em như nhìn thấy chính mình ở trong nhân vật người con. Lúc nào cũng quấn quýt, muốn được bé bỏng mãi, muốn được cuộn mình mãi trong vòng tay mẹ yêu. Đối diện với bao lời mời gọi đi chơi vô cùng hấp dẫn và thú vị từ những người trên mây và người trong sóng. Người con đã từ chối mà chẳng chút tiếc nuối hay vấn vương gì. Bởi ở nhà, còn có điều tuyệt vời hơn đang chờ đón, đó chính là mẹ. Mẹ đã ở nhà chờ con trở về bằng vòng tay dịu dàng, ấm áp. Để nhân đôi hạnh phúc ây, người con đã nghĩ ra những trò chơi thú vị để chơi cùng mẹ yêu. Những trò chơi ấy thật đơn giản nhưng chẳng nhàm chán chút nào, vì nó sẽ giúp hai mẹ con được vui vẻ và gần bên nhau. Những cảm xúc mộc mạc và tuyệt diệu ấy, chỉ có tình mẫu tử thiêng liêng mới có thể đem đến được. Từ các vần thơ là lời của đứa trẻ có chút ngô nghê và giản dị trong Mây và sóng, em đã thực sự cảm nhận được tình mẹ con ấm áp và ý nghĩa vô ngần.
4. Hỏi đáp về bài Viết đoạn văn ghi lại cảm xúc sau khi đọc một bài thơ Ngữ văn 7 tập 2 Cánh Diều
Khi có vấn đề khó hiểu về bài soạn này cần giải đáp, các em có thể để lại câu hỏi trong phần Hỏi đáp, cộng đồng Ngữ văn HỌC247 sẽ sớm trả lời cho các em.