YOMEDIA
NONE

Soạn bài Tinh thần yêu nước của nhân dân ta - Ngữ văn 7

Qua bài soạn Tinh thần yêu nước của nhân dân ta giúp các em hiểu hơn về nét đẹp truyền thống yêu nước của nhân dân ta và đặc điểm nghệ thuật cơ bản trong văn nghị luận Hồ Chí Minh. Qua đó giáo dục cho các em tinh thần yêu nước và nhận thức được vai trò, trách nhiệm của bản thân.

 

1. Tóm tắt nội dung bài học

1.1. Nội dung

  • Truyền thống yêu nước quí báu của nhân dân ta cần được phát huy trong hoàn cảnh lịch sử mới để được bảo vệ đất nước.
  • Với những bằng chứng cụ thể, phong phú, giàu sức thuyết phục trong lịch sử dân tộc và công cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược, bài văn làm sáng tỏ chân lí: "Dân ta có một lòng nồng nàn yêu nước, đó là truyền thống quí báu của ta".

1.2. Nghệ thuật

  • Xây dựng luận điểm ngắn gọn, súc tích, lập luận chặt chẽ, dẫn chứng toàn diện, tiêu biểu, chọn lịc theo các phương diện.
  • Sử dụng từ gợi hình ảnh, câu văn nghị luận hiệu quả.
  • Biện pháp liệt kê nêu tên các anh hùng dân tộc,... biểu hiện lòng yêu nước của cha ông ta.

2. Soạn bài Tinh thần yêu nước của nhân dân ta

2.1. Soạn bài tóm tắt

2.2. Soạn bài chi tiết

Câu 1. Bài văn này nghị luận về vấn đề gì? Em hãy tìm ở phần ở đầu câu chốt thâu tóm nội dung vấn đề nghị luận trong bài. 

  • Đọc bài văn ta nhận thấy vấn đề nghị luận của bài là: Lòng yêu nước của nhân dân ta. 
  • Trong phần mở bài câu “Dân ta có một lòng nồng nàn yêu nước. Đó là truyền thống quý báu của ta” được coi là câu chốt, thâu tóm nội dung của bài văn nghị luận.

Câu 2. Tìm bố cục bài văn và lập dàn ý theo trình tự lập luận trong bài.

  • Bài văn có bố cục 3 phần rõ ràng như sau: 
    • Mở bài: Từ  đầu đến “...lũ cướp nước”. 
    • Thân bài: Tiếp theo đến “...lòng nồng nàn yêu nước”. 
    • Kết bài: Phần còn lại. 
  • Bài văn được lập dàn ý theo trình tự lập luận: 
    • Mở bài: Giới thiệu về dân ta có lòng nồng nàn yêu nước; đó là truyền thống quý báu và khẳng định mỗi khi Tố quốc bị xâm lăng thì nó lại trỗi dậy sức mạnh hơn bao giờ hết. 
    • Thân bài: Tác giả chứng minh tinh thần yêu nước qua các thời kì: 
      • Lịch sử ta đã có rất nhiều cuộc kháng chiến vĩ đại (tiêu biểu là Bà Trưng, Bà Triệu...), chúng ta phải ghi nhớ công ơn của các vị anh hùng ấy. 
      • Đồng bào ta ngày nay cũng rất xứng đáng với tổ tiên ta ngày trước (từ các cụ già đến các cháu nhi đồng, từ các kiều bào đến những đồng bào ở vùng bi tạm chiến, từ nhân dân miền ngược đến miền xuôi...), tất cả đều giống nhau bởi cùng có lòng yêu nước nồng nàn. 
    • Kết bài: Tác giả nêu lên bổn phận của mọi người là phải làm cho tinh thần yêu nước được thế hiện bằng các việc làm thiết thực (giải thích, tuyên truyền, tổ chức, lãnh đạo) đề góp phần vào công cuộc kháng chiến.

Câu 3. Để chứng minh cho nhận định: “Dân ta có một lòng nồng nàn yêu nước. Đó là một truyền thống quý báu của ta”, tác giả đã đưa ra những dẫn chứng nào và sắp xếp theo trình tự như thế nào? 

  • Để chứng minh cho nhận định: “Dân ta có một lòng nồng nàn yêu nước. Đó là một truyền thông quý báu của ta”, tác giả đã đưa ra các dẫn chứng theo trình tự thời gian. Tác giả chọn lọc dẫn chứng trong hiện tại phong phú, gợi lên không khí sôi nổi của cuộc kháng chiến chông Pháp và khơi dậy ý thức trách nhiệm của mỗi người dân. Dẫn chứng đó thể hiện như sau: 
    • Thứ nhất là trong lịch sử: Những trang sử vẻ vang của thời đại Bà Trưng, Bà Triệu, Trần Hưng Đạo, Lê Lợi, Quang Trung... 
    • Thứ hai là trong kháng chiến Pháp: Đồng bào ta ngày nay cũng rất xứng đáng với tổ tiên ta ngày trước: “Từ các cụ già tóc bạc đến các cháu nhi đồng trẻ thơ, từ nhân dân miền ngược đến miền xuôi, từ những chiến sĩ ngoài mặt trận đến những công chức hậu phương...”. Các dẫn chứng đưa ra thật phong phú ở mọi tầng lớp, mọi lứa tuổi, mọi vùng miền đều có chung lòng yêu nước.

Câu 4. Trong bài văn, tác giả đã sử dụng những hình ảnh so sánh nào? Nhận xét về tác dụng của biện pháp so sánh ấy. 

  • Tinh thần yêu nước kết thành (như) một làn sóng vô cùng mạnh mẽ, to lớn, vì thế nó lướt qua mọi sự nguy hiểm, khó khăn; nó nhấn chìm tất cả lũ bán nước và lũ cướp nước. So sánh tinh thần yêu nước với làn sóng mạnh mẽ và to lớn là cách so sánh cụ thể, độc đáo. Lối so sánh như vậy làm nổi bật sức mạnh cuồn cuộn, vô song của tinh thần yêu nước.
  • Tinh thần yêu nước như các thứ của quý. Có khi được trưng bày... có khi được cất giấu kín đáo trong rương, trong hòm. Nghĩa là tinh thần yêu nước khi tiềm tàng, khi lộ rõ, nhưng lúc nào cũng có. Cách so sánh này làm cho người đọc hình dung được giá trị của lòng yêu nước; mặt khác nêu trách nhiệm đưa tất cả của quý ấy ra trưng bày, nghĩa là khơi gợi, phát huy tất cả sức mạnh còn đang tiềm ẩn, đang được cất giấu ấy để cho cuộc kháng chiến thắng lợi. 

Câu 5. Đọc lại đoạn văn: “Đồng bào ta ngày nay” đến “nơi lòng nồng nàn yêu nước”, và hãy cho biết:

  • a. Câu mở đoạn của đoạn văn này là: "Đồng bào ta ngày nay cũng rất xứng đáng với tổ tiên ta ngày trước".  Câu kết đoạn của đoạn văn là: "Những cử chỉ cao quý đó, tuy khác nhau nơi việc làm, nhưng đều giống nhau nơi lòng nồng nàn yêu nước".
  • b. Các dẫn chứng trong đoạn này được đưa ra theo mô hình "từ... đến..." và được sắp xếp theo các trình tự: tuổi tác, khu vực cư trú; tiền tuyến, hậu phương; tầng lớp, giai cấp.
  • c. Những sự việc và con người này có mối quan hệ theo các bình diện khác nhau, nhưng mang ý nghĩa bao quát toàn bộ già trẻ, gái trai, miền xuôi, miền ngược, tiền tuyến, hậu phương, nông dân, công nhân, điền chủ, nghĩa là toàn thể nhân dân Việt Nam. 

Câu 6. Theo em nghệ thuật nghị luận ở bài này có những đặc điểm gì nổi bật? (Bố cục, chọn lọc dẫn chứng và trình tự đưa dẫn chứng, hình ảnh so sánh).

  • Nghệ thuật nghị luận ở bài văn có những điểm nổi bật:
    • Bố cục chặt chẽ.
    • Dẫn chứng chọn lọc và trình bày theo trình tự thời gian (từ xưa đến nay). Nhấn mạnh các dẫn chứng thời nay, các dẫn chứng về lòng yêu nước thời nay lại được sắp xếp theo các bình diện để làm nổi bật tính chất toàn dân.
    • Hình ảnh so sánh độc đáo nhưng gần gũi, dễ hiểu, gợi cho người đọc thấy rõ sức mạnh to lớn và giá trị quý báu của tinh thần yêu nước - một khái niệm trừu tượng.

Ngoài ra, các em có thể tham khảo thêm bài giảng Tinh thần yêu nước của nhân dân ta để nắm vững những kiến thức cần đạt khi học văn bản này.

3. Một số bài văn mẫu về văn bản Tinh thần yêu nước của nhân ta

Để hiểu hơn về ý nghĩa của văn bản Tinh thần yêu nước của nhân dân ta, các em có thể tham khảo thêm một số bài văn mẫu dưới đây:

ZUNIA9
ZUNIA9
 

 

YOMEDIA
AANETWORK
OFF