Khi muốn biểu thị số lượng vật thông thường hoặc thứ tự của sự vật người ta thường sử dụng số từ. Bài soạn Thực hành tiếng Việt trang 64 thuộc sách Kết Nối Tri Thức sẽ giúp các em vận dụng kiến thức vào giải các bài tập về số từ. Đồng thời, vận dụng viết bài văn có sử dụng số từ. Chúc các em có thật nhiều kiến thức bổ ích.
1. Tóm tắt nội dung bài học
1.1. Nhận biết số từ
Số từ có thể được phân chia thành hai nhóm:
- Nhóm 1: Số từ chỉ số lượng gồm các số từ chỉ số lượng xác định (một, hai, ba,...) và số từ chỉ số lượng ước chừng (vài, dăm, mươi, dăm bảy, ba bốn,...). Khi biểu thị số lượng sự vật, số từ thường đứng trước danh từ.
- Nhóm 2: Số từ chỉ thứ tự thường kết hợp với các từ thứ, hạng, loại, số, đứng sau danh từ trung tâm, thể hiện thứ tự của sự vật được nêu ở danh từ trung tâm.
1.2. Một số lưu ý về số từ
- Cần phân biệt số từ với danh từ chỉ đơn vị gắn với ý nghĩa số lượng như: đôi, chục, tá,...
- Những danh từ này có thể kết hợp với số từ trước và các từ ấy, này...Ở sau (ba đôi ấy, hai chục này,...) còn số từ thì không.
2. Soạn bài Thực hành tiếng Việt trang 64 Ngữ văn 7 Tập 1 Kết Nối Tri Thức
SỐ TỪ
Câu 1: Tìm số từ trong các câu sau:
a. Buổi chiều ra đồng về, bố thường dẫn tôi ra vườn, hai bố con thi nhau tưới.
b. Bố làm cho tôi một bình tưới nhỏ bằng cái thùng đựng sơn rất vừa tay.
c. Cách đây khoảng ba chục mét, hướng này!
Trả lời:
Số từ trong các ví dụ trên là:
a. hai bố con
b. một bình
c. ba chục mét
Câu 2: Tìm số từ chỉ số lượng ước chừng trong các câu dưới đây:
a. Bố có thể lặn một hơi dài đến mấy phút.
b. Tôi còn về vài ngày nữa là khác.
c. Tôi nghe nói bà về đây một hai hôm rồi đi.
Tìm thêm ba số từ chỉ số lượng ước chừng khác và đặt câu với mỗi từ.
Trả lời:
Số từ chỉ số lượng ước chừng trong các câu trên là:
a. mấy phút.
b. vài ngày.
c. một hai hôm.
- Ba số từ chỉ số lượng ước chừng khác là: những, nắm, ít
Đặt câu:
- Những ngày tới, tôi rất bận.
- Mẹ mang nắm thóc ra sân để cho gà ăn.
- Ít nữa thôi là tôi phải sang Anh du học rồi.
Câu 3: Trong câu: “Nó là thằng Tí, con bà Sáu", từ Sáu có phải là số từ không? Vì sao từ này được viết hoa?
Trả lời:
- Từ “Sáu” không phải số từ.
- Từ “Sáu” được viết hoa vì đây là danh từ, tên riêng chỉ người.
Câu 4: Trong câu: “Bụng nó đầy nước, bố phải nắm ngược hai chân dốc xuống như làm xiếc", có số từ hai kết hợp với chân (hai chân). Trong tiếng Việt, bên cạnh hai chân còn có đôi chân. Hãy tìm thêm những trường hợp tương tự và cho biết sự khác nhau về nghĩa giữa cụm từ có số từ hai và cụm từ có danh từ đơn vị đôi có ý nghĩa số lượng trong mỗi trường hợp.
Trả lời:
- Những trường hợp tương tự: Đôi đũa - hai chiếc đũa, đôi mắt - hai cái mắt, đôi hoa tai - hai chiếc hoa tai…
- Sự khác nhau giữa cụm từ có số từ “hai” và cụm từ có danh từ đơn vị “đôi” là:
+ “Hai” là số từ chỉ số lượng, dùng để đếm các sự vật.
+ “Đôi” là danh từ chỉ một tập hợp sự vật có hai yếu tố cùng loại, tương ứng với nhau và làm thành một đơn vị thống nhất về mặt chức năng, công dụng.
Câu 5: Có những từ vốn chỉ số lượng xác định nhưng trong một số trường hợp lại mang nghĩa biểu trưng, ước lệ, không xác định. Ví dụ: trăm mưu nghìn kế. Trăm, nghìn là số từ chỉ số lượng xác định nhưng đây lại biểu trưng cho ý nghĩa rất nhiều". Hãy tìm ba thành ngữ có số từ được dùng theo cách như vậy.
Trả lời:
Ba thành ngữ có số từ được dùng theo cách tương tự là:
- Mồm năm miệng mười.
- Ba chìm bảy nổi.
- Ba mặt một lời.
Câu 6: Dựa vào câu “Mỗi bông hoa là một món quà nhỏ", hãy đặt ba câu có cấu trúc tương tự (Mỗi ... là một ...).
Trả lời:
- Mỗi ngày đến trường là một ngày vui.
- Mỗi cuốn sách là một kho tàng tri thức.
- Mỗi đồng tiền kiếm ra là một chuỗi ngày lao động vất vả.
Để củng cố bài học và có thêm nhiều kiến thức bổ ích, mời các em cùng tham khảo:
3. Hướng dẫn luyện tập
Câu hỏi:
Tìm số từ trong bài thơ sau. Xác định ý nghĩa của các số từ ấy.
Không ngủ được
Một canh... hai canh... lại ba canh,
Trằn trọc băn khoăn, giấc chẳng thành;
Canh bốn, canh năm vừa chợp mắt,
Sao vàng năm cánh mộng hồn quanh.
(Hồ Chí Minh)
Trả lời:
| Số từ | Ý nghĩa |
|---|---|
|
một, hai, ba (canh), năm (cánh) canh bốn, canh năm |
chỉ số lượng chỉ thứ tự |
4. Hỏi đáp về bài Thực hành tiếng Việt trang 64 Ngữ văn 7 Tập 1 Kết Nối Tri Thức
Khi có vấn đề khó hiểu về bài soạn này cần giải đáp, các em có thể để lại câu hỏi trong phần Hỏi đáp, cộng đồng Ngữ văn HỌC247 sẽ sớm trả lời cho các em.
