Bài thơ Con chim chiền chiện của Huy Cận đã tái hiện hình ảnh những cánh chim tự do bay lượn giữa khung cảnh bao la rộng lớn của đất trời. Chúng cất tiếng hót làm bừng tỉnh cả bầu trời xuân. Bài soạn Con chim chiền chiện - Huy Cận thuộc sách Chân Trời Sáng Tạo dưới đây sẽ giúp các em có thêm nhiều kiến thức về tác phẩm đồng thời bồi đắp tình yêu quê hương đất nước. Chúc các em học tập vui vẻ!
1. Tóm tắt nội dung bài học
1.1. Nội dung
Văn bản nói về những chú chim chiền chiện với tiếng hót trong veo báo hiệu sự bắt đầu của mùa xuân. Qua đó gửi gắm thông điệp: Con người cần giao hòa với thiên nhiên, đồng thời thu nhận những cảm xúc mà thiên nhiên đem đến cho con người.
1.2. Nghệ thuật
- Sử dung ngôn ngữ giàu hình ảnh
- Cách ngắt nhịp 2/2, 3/1 linh hoạt
- Sử dụng bút pháp so sánh, nhân hóa
2. Soạn bài Con chim chiền chiện - Huy Cận Ngữ văn 7 tập 1 Chân Trời Sáng Tạo
Câu 1: Xác định vần và nhịp của bài thơ và cho biết hiệu quả nghệ thuật của nó.
Trả lời:
- Bài thơ gieo vần chân cách quãng: cao – ngào, xanh – lanh, vợi – chói – nói – mỏi – hót – trời, sữa – chứa, sà – ca – nhà - ta,…
- Ngắt nhịp chẵn 2/2 với giọng điệu nhanh nhẹn, gấp gáp
→ Hiệu quả nghệ thuật: góp phần thể hiện hình ảnh con chim tự do bay lượn trong khoảng không gian cao rộng, thoáng đãng
Câu 2: Phân tích một hình ảnh trong bài thơ mà em cho là độc đáo nhất.
Trả lời:
...Cánh đập trời xanh
Cao hoài, cao vợi
Tiếng hót long lanh
Như cành sương chói.
Hình ảnh con chim chiền chiện bay lượn, đang đập trên tầng “cao vợi” của trời xanh, giữa khung cảnh thiên nhiên mênh mông, bao la rất đẹp. Cùng với đó, là tiếng hót "long lanh" đầy ngọt ngào của chim, càng bay cao tiếng hót càng trong veo. Những hình ảnh đó khiến em vô cùng thích thú và liên tưởng đến cánh chim chiền chiện tung bay là cánh chim tự do tung hoành.
Câu 3: Trong khổ thơ thứ hai và thứ tư, tác giả đã sử dụng những biên pháp tu từ nào? Những biện pháp đó có tác dụng gì trong việc thể hiện nội dung của hai khổ thơ?
Trả lời:
Cả hai khổ thơ đã sử dụng biện pháp nhân hoá (gọi chim ơi, chim có thể nói, tròn bụng sữa…)
→ Nhấn mạnh hình ảnh con chim cũng như hình ảnh thiên nhiên trở nên vừa gần gũi vừa sinh động trong mối quan hệ thân thiết, gắn bó và chan hoà với con người. Qua đó không chỉ gợi ra vẻ đẹp tươi mới, tràn đầy sức sống của tự nhiên và còn khẳng định tình yêu và trân trọng tự nhiên của nhà thơ.
Câu 4: Tìm những từ ngữ, hình ảnh thể hiện cảm xúc của tác giả. Đó là cảm xúc gì?
Trả lời:
- Những từ ngữ, hình ảnh thể hiện cảm xúc của tác giả: yêu mến, vui bối rối, chan chứa, tưng bừng
→ Những từ ngữ bộc lộc cảm xúc một cách trực tiếp, thẳng thắn và vô cùng chân thành của tác giả. Đó là niềm vui sướng, hân hoan trong cảnh thiên nhiên tươi đẹp, hoà bình của đất nước; là tình yêu và trân trọng trước vẻ đẹp căng tràn nhựa sống và bình yên của thiên nhiên quê hương đất nước…
Câu 5: Thông qua bài thơ, tác giả muốn gửi gắm thông điệp gì?
Trả lời:
Thông qua hình tượng con chim chiền chiện, Huy Cận đã gửi gắm tâm tình và những thông điệp ý nghĩa của mình. Huy Cận đã lấy khung cảnh thiên nhiên bao la xinh đẹp để làm nổi bật cánh chim bay cao vút và tiếng hót ngọt ngào long lanh của chim chiền chiện là cánh chim của bầu trời cao xanh, là chim của đồng quê mang tình thương mến. Chim càng bay cao tiếng hót càng trong veo. Sâu xa hơn nữa: cánh chim chiền chiện tung bay là cánh chim tự do tung hoành. Ông muốn nhắn gửi tới con người hãy mở rộng lòng mình để hoà mình vào tự nhiên, cảm nhận và tận hưởng trọn vẹn những vẻ đẹp yên bình, thơ mộng, căng tràn nhựa sống của thiên nhiên quê nhà; hãy trận trọng và gìn giữ những vẻ đẹp tuyệt diệu ấy.
Nhằm giúp các em hiểu hơn về bài soạn này, các em có thể tham khảo thêm:
3. Hướng dẫn luyện tập
Câu hỏi: Hãy tìm những câu thơ nói về tiếng hót của chim chiền chiện. Tiếng hót ấy gợi cho ta những cảm giác như thế nào?
Trả lời:
Những câu thơ nói về tiếng hót của chim chiền chiện:
- Khúc hót ngọt ngào
- Tiếng hót long lanh, như cành sương chói
- Chim ơi chim nói, chuyện chi, chuyện chi
- Tiếng ngọc trong veo, chim gieo từng chuỗi
- Đồng quê chan chứa, những lời chim ca
Tiếng hót của chim chiền chiện gợi cho ta một cảm giác về một cuộc sống tự do, bình yên, êm đềm, hạnh phúc.
4. Hỏi đáp về bài Con chim chiền chiện - Huy Cận Ngữ văn 7 tập 1 Chân Trời Sáng Tạo
Nếu có thắc mắc cần giải đáp các em có thể để lại câu hỏi trong phần Hỏi đáp, cộng đồng Ngữ văn HỌC247 sẽ sớm trả lời cho các em.
5. Một số văn mẫu bài Con chim chiền chiện - Huy Cận Ngữ văn 7 tập 1 Chân Trời Sáng Tạo
Con chim chiền chiện của Huy Cận là bài thơ viết về tiếng hót vang của loài chim chiền chiện báo xuân về, khiến cả đất trời cũng vui vẻ, bừng sáng. Để cảm nhận được một cách sâu sắc về văn bản này, các em có thể tham khảo một số bài văn mẫu dưới đây:
---------------(Đang cập nhật)----------------
