Soạn bài Ca Huế trên sông Hương - Ngữ văn 7

• Vẻ đẹp của con người xứ Huế là sự hòa quyện giữa tình đời, tình người, quê hương đất nước bao la, nồng hậu khát khao hoài vọng thiết tha.
• Cố đô Huế nổi tiếng không phải chỉ có các danh lam thắng cảnh và di tích lịch sử mà còn nổi tiếng bởi các nàn điệu dân ca và âm nhạc cung đình Huế.
• Ca Huế là một hình thức sinh hoạt văn hóa - âm nhạc thanh lịch và tao nhã, một sản phẩm tinh thần đáng trân trọng cần được bảo tồn và phát triển.

• Miêu tả xác thực, ngôn từ dễ hiểu, nhưn khá trang trọng.
• Văn bản miêu tả kết hợp với biểu cảm

Câu 1.Trước khi đọc bài này, em đã biết gì về cố đô Huế? Hãy nêu một vài đặc điểm tiêu biểu của xứ Huế mà em biết.

• Một vài đặc điểm tiêu hiểu của xứ Huế qua tác phẩm:
  • “Cố đô Huế nổi tiếng về cảnh đẹp của các lăng tẩm đền đài với những kiến trúc xưa... Huế có sông Hương núi Ngự, cầu Tràng Tiền, chùa Thiên Mụ vù các di tích lịch sử thời nhà  Nguyễn như cửa Ngọ Môn, Kì Đùi, Cung điện, Đại nội”.
• Nhiều di tích lịch sử và danh lam thắng cảnh.
• Có các làn điệu hò nổi tiếng với nền văn hóa cung đình là sản phẩm tinh thần rất quý báu.

Câu 2. Hãy thống kê tên các làn điệu dân ca Huế và tên những dụng cụ âm nhạc được nhắc tới trong bài văn đế thấy sự đa dạng, phong phú của hình thức ca Huế trên sông Hương.

• Các làn điệu dân ca Huế:
  • Hò giã gạo, ru em, giã vôi, già điệp, bài chòi: nào nức nồng hậu tình người.
  • Hò lơ, hò ô, xay lúc, hò nện... gần gũi dân ca Nghệ Tĩnh, thế hiện lòng khát khao, nỗi mong chờ, hoài vọng thiết tha của tâm hồn Huế.
  • Nam ai, nam bình, quả phụ, tương tư khúc, hành vân: buồn man mát, thương cảm, bi ai, vương vấn.
  • Tứ đại cảnh: âm hưởng điệu Bắc pỉui phách điệu Nam không vui, không buồn.
  • Chèo cạn, bài thai, hò đưa linh: buồn bã.
• Các dụng cụ âm nhạc:
  • Đàn tranh, dàn nguyệt, tì bà, đàn nhị, đàn tam, đàn bầu.
  • Cặp sanh tiền
  • Ca Huế rất đa dạng và phong phú về các làn điệu và ngón chơi của các ca công, như tác giả đã viết: “tiếng đàn lúc khoan lúc nhặt làm nên tiết tấu xao động tận đáy tâm hồn.”

Câu 3. Sau khi đọc văn bản trên em biết thêm gì về xứ Huế?

• Sau khi đọc bài văn trên, em biết thêm về vùng đất Huế.
  • Nguồn gốc của một số làn điệu ca hát Huế.
  • Vẻ đẹp, phong phú đa dạng của các làn điệu dân ca Huế (điệu ca, nhạc cụ, các ngón đàn).

Câu 4. Hãy tìm hiểu và trả lời các câu hỏi sau:

a)  Ca Huế được hình thành từ đâu?

• Ca huế bắt nguồn từ nhạc dân gian và nhạc cung đình (là nhạc dùng trong những buổi lễ trang nghiêm nơi cung đình, tôn miếu nên trang trọng uy nghi)
• Nhạc dân gian là các làn điệu dân ca, điệu hò. hát lí...

b) Tại sao các điệu ca Huế được nhắc tới trong bài văn vừa sôi nổi, vui tươi, vừa trang trọng uy nghi?

• Các điệu ca Huế được nhắc tới trong bài văn vừa sôi nổi, vui tươi, vừa trang trọng uy nghi do bắt nguồn từ hai dòng nhạc dân gian và nhạc cung đình như đã nói trên.

c)  Tại sao có thể nói nghe ca Huế là một thứ tao nhã?

Nghe ca Huế là một thứ tao nhã vì

• Các làn điệu ca Huế có lúc vui tươi, sôi nổi, có buồn, cảm xúc bâng khuâng.
• Cách hiểu diễn trang nghiêm duvên dáng về:
  • Từ nội dung, hình thức
  • Ca sĩ đến nhạc công,
  • Lời ca đến cách trang điểm,
  • Ăn mặc đều nhã nhặn, lịch sự.
• Đặc điểm là cảnh đêm trăng nên sông Hương mờ ảo, lắng đọng, thời gian như ngừng lại.

Ngoài bài soạn Ca Huế trên sông Hương, các em có thể tham khảo thêm bài giảng Ca Huế trên sông Hương để các em nắm được vẻ đẹp ở cố đô Huế, một vùng dân ca phong phú về nội dung, giàu có về nàn điệu và có nhiều con người tài hoa.