Chinh phục những cuốn sách mới - Ngữ văn 7 Tập 2 Kết Nối Tri Thức

1.1.1. Văn bản 1: Vẻ đẹp giản dị và chân thật của Quê nội (Võ Quảng) - Trần Thanh Địch 

TÁC GIẢ

- Trần Thanh Địch (1912-2007) là nhà văn, nhà báo, nhà phê bình

- Quê quán: Thừa Thiên Huế

- Tác phẩm chính: Đôi tai mèo (1973), Một cần câu (1993)

TÁC PHẨM

a. Xuất xứ

Văn bản trích từ tác phẩm Bàn về văn học thiếu nhi.

b. Bố cục 

- Phần 1 (Từ đầu…có sức hấp dẫn, và quyến rũ lạ lùng): Đặt vấn đề bàn luận

- Phần 2 (Tiếp theo…nhân vật trực diện khác): Bàn về tác phẩm

- Phần 3 (Còn lại): Nhận xét về tác phẩm

c. Thể loại: Nghị luận văn học.

d. Tóm tắt nội dung văn bản

Tác phẩm bàn về truyện quê nôi của tác giả Võ Quảng. Đưa ra lập luận nhận xét về các nhân vật , hoàn cảnh sống của họ, cách nêu bằng chứng làm rõ vấn đề của người viết. Cuối cùng, tác giả nhận xét, bình luận truyện.

1.1.2. Văn bản 2: Mon và Mên đang ở đâu? - Nguyễn Quang Thiều

TÁC GIẢ

- Nguyễn Quang Thiều sinh năm 1957

- Quê quán: Hà Nội

- Phong cách nghệ thuật: Ông sáng tác về nhiều đề tài với những cách biểu hiện khác nhau và nhiều cung bậc cảm xúc vượt khỏi phạm vi cảm hứng hiện thực hay siêu thực. Ông không mô phỏng, sao chép đời sống để viết thành những vần thơ đầy ẩn ý.

- Tác phẩm chính: Bí mật hồ cá thần (1998), Con quỷ gỗ (2000), Ngọn núi bà mù (2001)

TÁC PHẨM

a. Xuất xứ

Trích Nguyễn Quang Thiều, Mon và Mên đang ở đâu, tạp chí văn học tuổi trẻ, số 9 (482+483)/2021.

b. Thể loại: Báo chí

c. Tóm tắt nội dung văn bản

Tường thuật lại cuộc nói chuyện của tác giả với cậu bé bên triền Sông Đáy về câu chuyện Bầy chim chìa vôi. Cậu bé phỏng vấn tác giả về nguồn gốc của Mon và Mên và bây giờ họ đang ở đâu?

1.2.1. Văn bản 1: Vẻ đẹp giản dị và chân thật của Quê nội (Võ Quảng) - Trần Thanh Địch 

a. Bàn luận về truyện ngắn Quê nội của Võ Quảng

- Hoàn cảnh sống trong tác phẩm:

+ Bối cảnh câu chuyện xảy ra ở khung cảnh quê hương

+ Vùng nông thôn miền trung cạnh sông Thu Bồn

+ Thời gian: Sau cách mạng tháng Tám

- Viết về cuộc sống của nững người nông dân bình thường sau cách mạng

- Thay đổi nếp sống khác trước

- Không khí bắt đầu sôi động

- Thế giới của các nhân vật trong tác phẩm:

+ Cục, Cù Lao, bà Kiến, Ông Hai Dĩ, thầy Lê Thảo

+ Họ rất đáng yêu

+ Mỗi nhân vật mang tính cách riêng nhưng họ mang lại sự tích cực cho xã hội

- Tuyến nhân vật thứ hai: chị Ba, anh Bốn Linh, chú Năm Mùi,anh Bảy Hoành, ông Tư Đàm, cô Tuyết Hạnh

- Tuyến nhân vật thứ ba cũng rất quan trọng và bề thế anh Trâu Bĩnh những chú chó từng nhà

b. Sức hấp dẫn của tác phẩm

- Người kể chuyên vai “tôi” bộc lộ được “ tấm lòng” của tác giả:

+ Dễ thủ thỉ, dẫn dắt được người đọc

+ Nhược điểm là không nhìn được xa

- Tác phẩm làm xao xuyến người đọc

- Hấp dẫn bởi các bức tranh được mô tả qua từng trang khác nhau:

+ Tranh tả cảnh đồng bào gọi nhau đi học

+ Trang tả cảnh đóm lửa xoạt lên từ mẩu diêm

+ Trang miêu tả cảnh về bọn chó điên rượt đuổi ông Hai Dĩ

+ Những trang miêu tả bức tranh sông nước

1.2.2. Văn bản 2: Mon và Mên đang ở đâu? - Nguyễn Quang Thiều

a. Cuộc đối thoại giữa tác giả và cậu bé

- Bối cảnh bên triền sông Đáy:

+ Tác giả và cậu bé bàn về  truyện ngắn Bầy chim chìa vôi

+ Cậu bé phỏng vấn tác giả về nhân vật Mon và Mên

+ Họ đang ở đâu?

+ Họ ở chính trong tuổi thơ tác giả, cùng tuổi của ông

+ Cái tên nhân vật do tác giả đặt

- Chú bé cũng có những người ban như vậy

- Tác giả là người chứng kiến câu chuyện, sau này làm nhà văn ông đã kể lại

-Trước câu hỏi của cậu bé về hai nhân vật Mon và Mên đang ở đâu?

- Điều này làm tác giả bối rối chính tác giả cũng không có câu trả lời

b. Ý nghĩa của tác phẩm

- Cuộc phỏng vấn của cậu bé với tác giả thật độc đáo

- Đây là trải nghiệm thực tế của tác giả về tuổi thơ mình

- Bầy chim chìa vôi sẽ trở về nếu con người yêu thiên nhiên

- Tác phẩm thể hiện tình yêu thiên nhiên sâu sắc của tác giả

1.3.1. Về nội dung

a. Văn bản 1: Vẻ đẹp giản dị và chân thật của Quê nội (Võ Quảng) - Trần Thanh Địch 

Văn bản thể hiện những quan điểm, ý kiến, nhận xét của tác giả về những đặc điểm của tác phẩm Quê nội.

b. Văn bản 2: Mon và Mên đang ở đâu? - Nguyễn Quang Thiều

Văn bản là cuộc phỏng vấn thú vị của một độc giả nhỏ tuổi với nhà văn Nguyễn Quang Thiều – tác giả của truyện ngắn Bầy chim chìa vôi

1.3.2. Về nghệ thuật

a. Văn bản 1: Vẻ đẹp giản dị và chân thật của Quê nội (Võ Quảng) - Trần Thanh Địch 

- Cách đặt vấn đề thú vị

- Sử dụng lý lẽ, bằng chứng thuyết phục

b. Văn bản 2: Mon và Mên đang ở đâu? - Nguyễn Quang Thiều

- Người kể chuyện ngôi thứ nhất

- Nội dung câu chuyện hấp dẫn

- Lời nói giản dị, gần gũi

Bài tập: Hãy đoạn văn nêu cảm xúc về chi tiết em ấn tượng trong tác phẩm "Đất rừng phương Nam" - Đoàn Giỏi.

Hướng dẫn giải:

- Tìm và đọc tác phẩm "Đất rừng phương Nam" - Đoàn Giỏi

- Chọn chi tiết em ấn tượng

- Kết hợp hiểu biết bản thân viết đoạn văn: (chi tiết chợ Năm Căn)

+ Đất rừng phương Nam của Đoàn Giỏi nói về cuộc đời lưu lạc của một cậu bé tên An và con đường đến với Cách mạng của cậu

+ Chợ Năm Căn được miêu tả là "nằm sát bên bờ sông , ồn ào, tấp nập"

+ Cuộc sống về đêm lại càng trở nên náo nhiệt và nhộn nhịp hơn cả

+ ...

Lời giải chi tiết:

Đất rừng phương Nam của Đoàn Giỏi nói về cuộc đời lưu lạc của một cậu bé tên An và con đường đến với Cách mạng của cậu. Tôi đặc biệt có ấn tượng sâu sắc với đoạn "Chợ Năm Căn...xóm chợ vùng rừng Cà Mau. Nếu nói nơi nào phản ánh được chất lượng cuộc sống của người dân thì nơi ấy có lẽ là chợ, chợ Năm Căn được miêu tả là "nằm sát bên bờ sông , ồn ào, tấp nập". Chợ thật mộc mạc, đơn sơ với hình ảnh những "túp lều lá kiểu thô sơ kiểu cổ xưa nằm bên cạnh những căn nhà gạch văn minh hai tầng", một hình ảnh lai hóa giữa cái văn minh và xưa cũ, đó là biểu hiện của sự phát triển, Năm Căn đang dần trở nên trù phú, giàu có hơn. Nơi đây mang những đặc điểm riêng biệt mà chẳng vùng miền nào của đất nước có được, "những bến vận hà nhộn nhịp dọc dài theo sông" hay "những lò than củi" nơi sản xuất ra thứ than được mệnh danh là "nổi tiếng" nhất miền Nam. Cuộc sống về đêm lại càng trở nên náo nhiệt và nhộn nhịp hơn cả. Với ngòi bút sáng tạo, óc quan sát tỉ mỉ, Đoàn Giỏi đã mang đến cho độc giả một góc nhìn mới về khung cảnh vùng sông nước Cà Mau, đặc biệt là vùng chợ Năm Căn.

- Học xong bài Chinh phục những cuốn sách mới, các em cần:

+ Phân tích được các nội dung trong hai tác phẩm nhỏ trong văn bản

+ Rút ra được bài học về sự chinh phục những cuốn sách mới

Văn bản Chinh phục những cuốn sách mới đã giúp người hiểu hơn về ý nghĩa của việc trau dồi kiến thức thông qua những cuốn sách mới. Từ đó có thái độ tích cực hơn trong việc tìm kiếm tài liệu và đọc sách hiệu quả. Nhằm giúp các em hiểu hơn về bài soạn này, các em có thể tham khảo thêm bài soạn dưới đây:

• Soạn bài chi tiết Chinh phục những cuốn sách mới

Nếu có thắc mắc cần giải đáp các em có thể để lại câu hỏi trong phần Hỏi đáp, cộng đồng Ngữ văn HỌC247 sẽ sớm trả lời cho các em. 

Qua bài Chinh phục những cuốn sách mới đã mang đến cho người đọc những thông tin bổ ích về hai văn bản Vẻ đẹp giản dị và chân thật của Quê nội (Võ Quảng), Mon và Mên đang ở đâu. Để hiểu hơn về bài học này, các em có thể tham khảo một số bài văn mẫu dưới đây:

-------------------(Đang cập nhật)-------------------