Nhằm hướng dẫn các em bước đầu biết cách làm một bài thơ lục bát đúng luật, hay và mang ý nghĩa Học247 xin gửi đến các em bài soạn Tập làm thơ lục bát thuộc sách Cánh diều dưới đây. Đồng thời, bài soạn này còn giúp các em trau dồi thêm vốn từ phong phú cho bản thân. Mời các em cùng tham khảo nhé! Ngoài ra, để nắm vững hơn nội dung bài học, các em có thể tham khảo thêm Soạn bài Tập làm thơ lục bát tóm tắt.
1. Tóm tắt nội dung bài học
1.1. Định hướng
- Yêu cầu khi làm thơ lục bát:
+ Về nội dung cần chú ý những gì?
+ Về nghệ thuật cần chú ý những gì?
- Các bước tập làm một bài thơ lục bát:
+ Bước 1: Xác định đề tài.
+ Bước 2: Tìm ý tưởng cho bài thơ.
+ Bước 3: Làm thơ lục bát.
+ Bước 4: Chỉnh sửa và chia sẻ.
1.2. Thực hành
- Phân tích được những câu thơ có nội dung, vần, nhịp và luật bằng trắc phù hợp.
- Viết được một bài thơ lục bát (ngắn dài tùy ý) về cha mẹ, ông và hoặc thầy, cô giáo,...
2. Soạn bài Tập làm thơ lục bát
Câu 1:
a. Cho các từ ngữ sau: sắc màu, lần đầu, bao giờ, chổi xanh, lời ca, chúng em. Em chọn từ ngữ nào để điền vào chỗ trống? Giải thích lí do.
Sáng ra trời rộng đến đâu
Trời xanh như mới ......(1) biết xanh
Tiếng chim lay động lá cành
Tiếng chim đánh thức ......(2) dậy cùng.
(Định Hải)
b. Trong mỗi dòng thơ lục bát, việc sắp xếp các tiếng có thanh bằng (tiếng không dấu và dấu huyền; kí hiệu là B) và các tiếng có thanh trắc (tiếng có dấu hỏi, ngã, sắc, nặng; kí hiệu là T) phải theo quy tắc. Em hãy chép lại các dòng thơ trong ô bên cạnh vào vở và điền kí hiệu B hoặc T dưới mỗi tiếng để tìm hiểu quy tắc đó.
c. Dựa vào kết quả của bài tập b, hãy kẻ bảng bên cạnh vào vở và điền các kí hiệu B, T, BV (thanh bằng, gieo vần) vào các tiếng ở vị trí 2, 4, 6, 8 trong mô hình câu thơ lục bát bên cạnh. (Các tiếng ở vị trí 1, 3, 5, 7 không bắt buộc phải tuân theo luật bằng trắc).
Trả lời:
a.
- Ở vị trí số (1) điền lần đầu vì từ đầu sẽ tạo vần với từ đâu phía câu trên để phù hợp với cách gieo vần thơ lục bát.
- Ở vị trí số (2) điền từ chổi xanh vì từ xanh sẽ tạo vần với từ cành phía trên để phù hợp với cách gieo vần thơ lục bát.
b.
Con về thăm mẹ chiều đông
B B B T B B
Bếp chưa lên khói, mẹ không có nhà
T B B T, T B T B
Mình con thơ thẩn vào ra
B B B T B B
Trời đang yên vậy bỗng òa mưa rơi.
B B B T T B B B
(Đinh Nam Khương)
c. Các tiếng 2, 4, 6, 8 tuân theo quy luật: B - T - BV (BV)
Câu 2:
a. Ghi vào vở dòng bát sao cho phù hợp nội dung, vần, nhịp và luật bằng trắc
(1) Con đường rợp bóng cây xanh
...
(2) Tre xanh xanh tự thuở nào
...
(3) Phượng đang thắp lửa sân trường
...
(4) Bàn tay mẹ dịu dàng sao
...
b. Viết một bài thơ lục bát (ngắn dài tùy ý) về cha mẹ, ông và hoặc thầy, cô giáo,...
Trả lời:
a.
(1) Con đường rợp bóng cây xanh
Âm thanh ríu rít trên cành cây cao.
(2) Tre xanh xanh tự thuở nào
Thân dù gầy guộc mà sao kiên cường.
(3) Phượng đang thắp lửa sân trường
Gợi nhiều kỉ niệm vấn vương học trò.
(4) Bàn tay mẹ dịu dàng sao
Ru con khôn lớn biết bao tháng ngày.
b. Viết một bài thơ lục bát (ngắn dài tùy ý) về cha mẹ, ông và hoặc thầy, cô giáo,...
Mẹ hiền đẹp tựa vì sao
Ru con khôn lớn biết bao tháng ngày
Mai này con lớn khôn thay
Vẫn luôn nhớ những đắng cay ngọt bùi.
Để củng cố kiến thức bài một cách tốt hơn, các em có thể tham khảo thêm bài giảng Tập làm thơ lục bát
3. Hướng dẫn luyện tập
Câu hỏi: Em hãy thử làm một bài thơ lục bát về chủ đề gia đình.
Trả lời:
Mẹ
Chín tháng từng ngày trôi đi
Thai nhi phát triển dần dần lớn nhanh
Từ khi con được hình thành
Mẹ lòng vui sướng tự hào biết bao.
Mẹ là tia sáng đời con
Là tia sáng đẹp soi đường con đi
Cù lao chín chữ khắc ghi
Tấm lòng của mẹ không gì hoán thay.
(Sưu tầm)
4. Hỏi đáp về bài Tập làm thơ lục bát Ngữ văn 6
Trong quá trình tìm hiểu bài soạn này nếu có gì thắc mắc, các em có thể để lại câu hỏi trong phần Hỏi đáp, cộng đồng Ngữ văn HỌC247 sẽ sớm trả lời cho các em.
