Soạn bài Huyện Trìa, Đề Hầu, Thầy Nghêu mắc lỡm Thị Hến - Ngữ văn 10 Tập 1 Chân Trời Sáng Tạo

Văn bản đem đến một tình huống gây cười khi cả ba kẻ mê sắc đều tụ hội ở nhà Thị Hến và được một phen bẽ mặt, xấu hổ, nhục nhã. Đồng thời, phê phán, châm biếm và mỉa mai những kẻ mê sắc, xử kiện không công bằng, bị cái đẹp làm mờ mắt, cuối cùng lại bẽ mặt dưới tay một ả góa.

Câu 1: Nêu các đặc điểm của tuồng đồ được thể hiện qua văn bản Huyện Trìa, Đề Hầu, Thầy Nghêu mắc lỡm Thị Hến.

Trả lời:

Giới nghiên cứu nói chung quan niệm tuồng đồ là loại tuồng hài (tuồng gây cười), được xây dựng trên cảm hứng hài kịch, thiên về châm biếm, đả kích, không bị ràng buộc vào những điển luật nghiêm ngặt:

+ Đề tài: Lấy đề tài trong cuộc sống đời thường. Ở đây chính là việc ba nhân vật Huyện Trìa, Đề Hầu, Thầy Nghêu ham mê nữ sắc để rồi phải tự gánh hậu quả

+ Nhân vật: Các nhân vật chính thường có danh xưng nghề nghiệp Huyện Trìa, Đề Hầu, Thầy Nghêu. Tính cách nhân vật không thay đổi xuyên suốt cả đoạn tuồng

+ Lời thoại: Có cả đối thoại, độc thoại, bàng thoại.

Câu 2: Phân tích nguyên nhân làm nảy sinh, phát triển mâu thuẫn giữa các nhân vật và cách giải quyết mâu thuẫn trong văn bản trên.

Trả lời: 

+ Nguyên nhân: cùng ham mê nhan sắc Thị Hến

+ Các giải quyết: cả ba nhân vật đều bị Thị Hến lừa vào tròng, tự mình phán xử, tự mình nhận tội

Câu 3: Phân tích tính cách của nhân vật Thị Hến trong lớp tuồng XIX.

Trả lời: 

+ Một người phụ nữ góa chồng thông minh, ma mãnh: ''Kế hoan nhiên! Kế hoan nhiên'', lừa được cả ba tên đàn ông vào bẫy và khiến chúng tự cúi mình nhận tội. Một người phụ nữ có bản lĩnh

+ Thị Hến còn là một người biết gìn giữ phẩm hạnh: ''Giữ tiết hạnh một đường cho toại/ Nỗi nhân duyên đôi chữ không màng''

Câu 4: Bình luận về tiếng cười toát ra từ tình huống mắc lỡm của các nhân vật Thầy Nghêu, Đề Hầu, Huyện Trìa trong lớp tuồng này.

Trả lời:

Tiếng cười phát ra từ tình huống mắc lỡm của ba người này là tiếng cười đầy mỉa mai, châm biếm. Chỉ vì thói đam mê nữ sắc mà tự mình nhận lấy một kết quả đáng xấu hổ. Ba người lần lượt tự nhìn thấy tội lỗi của mình trong khi cả ba mang danh Thầy, Đề, Huyện Trìa. những người có danh, có quyền nhưng hành xử không hề phù hợp với thuần phong mỹ tục

Câu 5: Ở một số dị bản khác, nhân vật Thầy Nghrru được thay bằng nhân vật lí tưởng (Lí Hà), vở tuồng kết thúc trong cảnh các bà vợ của Huyện Trìa, Đề Hầu, Lí Hà bất ngờ xuất hiện và sỉ vả các ông chồng dại gái. Sự khác biệt giữa các dị bản giúp bạn hiểu thêm gì về đặc điểm của tuồng đồ?

Trả lời: 

Có thể thấy đặc điểm của tuồng đồ chính là phương thức truyền miệng. Mỗi vở tuồng lại được truyền miệng, tạo ra nhiều dị bản khác nhau, có thể thay đổi hoặc thêm thắt nhân vật nhưng nội dung cốt lõi vẫn được bảo toàn

Câu 6: Có người cho rằng trong Nghêu, Sò, Ốc, Hến có đến hai cảnh xử án, cảnh thứ nhất do Huyện Trìa xét xử ở lớp XIII, cảnh thứ hai, do Thị Hến và Huyện Trìa, Đề Hầu, Thầy Nghêu xử lẫn nhau. Cho biết ý kiến của bạn về nhận định trên.

Nhằm giúp các em hiểu hơn về bài soạn này, các em có thể tham khảo thêm:

• Bài giảng Huyện Trìa, Đề Hầu, Thầy Nghêu mắc lỡm Thị Hến

Câu hỏi: Vẽ bức tranh hoặc dựng một hoạt cảnh lấy cảm hứng từ vở tuồng “Nghêu, Sò, Ốc, Hến”.

Trả lời:

Dựa vào khả năng của bản thân. Có thể tham khảo tranh sau:

Nếu có thắc mắc cần giải đáp các em có thể để lại câu hỏi trong phần Hỏi đáp, cộng đồng Ngữ văn HỌC247 sẽ sớm trả lời cho các em. 

Qua văn bản Huyện Trìa, Đề Hầu, Thầy Nghêu mắc lỡm Thị Hến giúp người đọc hình dung được một xã hội hỗ loạn, những người chức cao vọng trọng lại làm những việc trái với thuần phong mĩ tục. Để cảm nhận được một cách sâu sắc về văn bản này, các em có thể tham khảo một số bài văn mẫu dưới đây:

------------------------(Đang cập nhật)--------------------------