Phục hồi tầng ozone: Thành công hiếm hoi của nỗ lực toàn cầu - Lê My - Ngữ văn 10 Tập 2 Kết Nối Tri Thức

1.1.1. Đặc trưng của bản tin

- Bản tin là một loại văn bản thông tin. Nội dung của bản tin là các sự kiện cập nhật có thể thu hút sự quan tâm, chú ý của nhiều người và tạo được sức tác động xã hội.

- Thông tin trong bản tin cần mang tính xác thực cao.

- Ngôn ngữ trong bản tin thường ngắn gọn, sáng rõ, đơn giản. Tuy nhiên, trong một số trường hợp nhất định, để gây ấn tượng mạnh với công chúng, người viết có thể sử dụng các biện pháp tu từ như ẩn dụ, so sánh, điệp ngữ,...

- Tuy bản tin hưởng đến việc cung cấp thông tin khách quan nhưng nó vẫn cho phép người viết thể hiện quan điểm của mình đối với hiện tượng, con người, sự kiện được đề cập, với điều kiện sự thể hiện này không làm biến dạng tinh chất của những dữ kiện đã đưa ra.

1.1.2. Tác phẩm Phục hồi tầng ozone: Thành công hiếm hoi của nỗ lực toàn cầu

a. Xuất xứ

Theo báo Tuổi trẻ cuối tuần (30/10/2021).

b. Tóm tắt văn bản

Trong những năm gần đây, vấn đề về lỗ thủng tầng ozone không còn là vấn đề đáng lo ngại nhiều nữa, dưới sự nỗ lực toàn cầu, tầng ozone đã được phục hồi và bảo vệ. Tầng ozone như một lớp bảo vệ, giúp che chắn toàn bộ Trái đất khỏi phần lớn các bức xạ cực tím có hại đến từ mặt trời. Việc phát hiện tầng ozone bị thủng vào những năm 1970 của các nhà khoa học như một lời cảnh báo về sự biến đổi của Trái Đất, nhưng con người vẫn chưa ý thức được sự nghiêm trọng của sự việc. Đến năm 1985, khi các nhà địa chất học phát hiện sự thay đổi của tầng ozone, lỗ thủng ozone ở Nam cực đang ngày càng rộng, lúc này đây mọi người mới ý thức được sự quan trọng của việc phục hồi tầng ozone. Các nhà nghiên cứu khoa học trở thành các “thám tử”, nghiên cứu về tầng ozone, đưa ra các thống kê và từ đó đề ra giải pháp thích hợp để “vá” được lỗ thủng đó. Điều kiện bắt buộc phải có trong quá trình phục hồi tầng ozone chính là sự đồng lòng giúp sức của toàn cầu, người dân các nước trên thế giới đều tự ý thức được vấn đề, cùng nhau phục hồi tầng ozone, bảo vệ Trái Đất. Phục hồi tầng ozone là thành công hiếm hoi của nỗ lực toàn cầu.

1.2.1. Những thông tin về tầng ozone

- Tầng ozone nằm ở độ cao khoảng 15-40km so với bề mặt Trái Đất, thuộc tầng bình lưu.

Vị trí tầng Ozone trong khí quyển Trái Đất

-  Chức năng của tầng ozone là che chắn tia UV, bảo vệ cuộc sống của con người, của hệ sinh thái động thực vật trên trái đất.

- Tầng ozone có vai trò rất quan trọng, như một lớp “kem chống nắng” che chắn cho hành tinh khỏi tia cực tím.

1.2.2. Chất CFC và sự nỗ lực phục hồi tầng ozone

- Chất CFC là các phân tử khí CFC bị phân hủy dưới tia UV khi ở tầng khí quyển và mỗi nguyên tử Cl tự do sẽ “cướp lấy” một nguyên tử O, khiến O3 (khí ozone) trở thành O2 (khí oxygen).

- Quá trình phân tách các phân tử Cl của chất ClO và các phân tử Cl tự do của chất CFC sẽ làm tổn hại tầng ozone.

Hình ảnh mô phỏng lỗ thủng tầng ozone ở Nam Cực giai đoạn 1979-2019 

Nguồn: Đài quan sát Trái Đất NASA. Đồ họa Vox

- Liên hợp quốc họp bàn kế hoạch loại bỏ chất CFC – chất gây tổn hại tầng ozone và nhóm của An-đơ-sơ đã vạch ra hàng trăm giải pháp theo một hệ thống nhất định, loại bỏ chất CFC từ nhiều lĩnh vực công nghiệp.

- Những nhân tố làm nên thành công của nỗ lực phục hồi tầng ozone không chỉ là những cá nhân cụ thể mà còn có sự góp sức của công chúng, sự đồng thuận quốc tế và hành động nhất quán toàn cầu.

1.2.3. Thành công của kí hiệu phi ngôn ngữ

- Tín hiệu phi ngôn ngữ trong văn bản là hình ảnh mô phỏng lỗ thủng tầng ozone ở Nam Cực giai đoạn 1979-2019.

- Việc đưa kí hiệu phi ngôn ngữ vào trong văn bản có tính hiệu quả cao, làm tăng tính trực quan cho thông tin, người đọc dễ dàng hình dung hơn về thông tin và các số liệu được đưa ra.

1.3.2. Về nghệ thuật

- Ngôn ngữ đơn giản, ngắn gọn, rõ ràng của một bản tin

- Thông tin chính xác

- Sử dụng kí hiệu phi ngôn ngữ

Bài tập: Viết một đoạn văn khoảng 20 dòng về các biện pháp bảo vệ tầng ozone.

Hướng dẫn giải:

- Đọc lại văn bản Phục hồi tầng ozone: Thành công hiếm hoi của nỗ lực toàn cầu - Lê My SGK Ngữ văn 10 Kết Nối Tri Thức 

- Chú ý nội vai trò tầng ozone và nỗ lực toàn cầu phục hồi tầng ozone

- Tham khảo tài liệu sách báo, internet về tình trạng tầng ozone 

- Kết hợp hiểu biết cá nhân để viết đoạn văn

Lời giải chi tiết:

Ozone trong khí quyển được tạo thành khi các tia cực tím chạm phải các phân tử oxy. Oxy nguyên tử sẽ kết hợp với một phân tử oxy để tạo ozon. đối lưu nằm bên dưới một tầng nữa là tầng bình lưu. Trong tầng bình lưu này tồn tại một lớp giàu khí ozon thông thường gọi là tầng ozon. Để ngăn chặn sự suy thoái của tầng ozon cần khuyến khích hạn chế sử dụng năng lượng hạt nhân, từng bước nghiên cứu sử dụng năng lượng sạch như: năng lượng Mặt Trời, năng lượng gió, sóng biển…Xử lý ô nhiễm cục bộ trong từng khu công nghiệp, từng nhà máy, từng công đoạn sản xuất riêng biệt để giảm thiểu các loại bụi và khí độc hại vào bầu khí quyển. Áp dụng chính sách thuế rác thải chất ô nhiễm. Giáo dục, tư vấn, tuyên truyền, vận động và hỗ trợ để các doanh nghiệp vừa và nhỏ cải tiến công nghệ nhằm loại trừ và ngăn chặn các hoạt động có ảnh hưởng xấu đến tầng ozon, làm cho họ hiểu bảo vệ môi trường – bảo vệ tầng ozon là bảo vệ cuộc sống của chính họ. 

- Học xong bài Phục hồi tầng ozone: Thành công hiếm hoi của nỗ lực toàn cầu, các em cần:

+ Phân tích vai trò và vị trí của tầng ozone

+ Phân tích được tác hại của chất CFC và những nỗ lực để phục hồi tầng ozone của toàn cầu

+ Rút ra bài học và hành động cụ thể để bảo vệ tầng ozone trên Trái Đất

Văn bản Phục hồi tầng ozone: Thành công hiếm hoi của nỗ lực toàn cầu đã cung cấp cho người đọc những thông tin bổ ích về tầng ozone và tác hại của chất CFC. Nhằm giúp các em hiểu hơn về bài soạn này, các em có thể tham khảo thêm bài soạn dưới đây:

• Soạn bài Phục hồi tầng ozone: Thành công hiếm hoi của nỗ lực toàn cầu - Lê My

Nếu có thắc mắc cần giải đáp các em có thể để lại câu hỏi trong phần Hỏi đáp, cộng đồng Ngữ văn HỌC247 sẽ sớm trả lời cho các em. 

Tác phẩm Phục hồi tầng ozone: Thành công hiếm hoi của nỗ lực toàn cầu - Lê My đã mở ra những trag kiến thức bổ ích về vai trò của tầng ozone đối với sự sống trên Trái Đất, từ đó thôi thúc con người phải có trách nhiệm và những biện pháp cụ thể để ngăn chặn sự tàn phá tầng ozone. Để hiểu hơn về bài học này, các em có thể tham khảo một số bài văn mẫu dưới đây:

------------------(Đang cập nhật)----------------