Hoạt động giao tiếp bằng ngôn ngữ - Ngữ văn 10

Là hoạt động trao đổi thông tin của con người trong xã hội, được tiến hành chủ yếu bằng phương tiện ngôn ngữ (dạng nói hoặc dạng viết), nhằm thực hiện những mục đích về nhận thức, vê tình cảm, về hành động... Chính giao tiếp làm cho con người nâng cao hiểu biết, tiếp nhận được tri thức, thống nhất được hành động. Con người giao tiếp nhằm mục đích: nhận thức, hạnh động, biểu lộ cảm xúc.

• Tạo lập văn bản (do người nói, người viết thực hiện)
• Lĩnh hội văn bản (do người nghe, người đọc thực hiện).

⇒ Hai quá trình này diễn ra trong quan hệ tương tác

Trong hoạt động giao tiếp có sự chi phối của các nhân tố:

• Nhân vật giao tiếp: Ai nói, ai viết, với với ai, viết cho ai?
• Hoàn cảnh giao tiếp: Nói, viết trong hoàn cảnh nào, ở đâu, khi nào?
• Nội dung giao tiếp: Nói, viết cái gì, về cái gì?
• Mục đích giao tiếp: Nói, viết để làm gì, nhằm mục đích gì?
• Phương tiện và cách thức giao tiếp: Nói viết như thế nào, bằng phương tiện gì?

Hãy làm rõ hoạt động giao tiếp trong quá trình đọc truyện của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh.

Gợi ý làm bài:

Các em có thể dựa vào các gợi ý sau để làm rõ vấn đề:

• Hoạt động giao tiếp diễn ra giữa người viết/ nói (tác giả hay người viết) với người đọc (người nghe hay độc giả)
• Hoạt động giao tiếp được tiến hành trong hoàn cảnh: ở nhà, ở lớp học, hay theo kế hoạch đọ sách của mỗi cá nhân...
• Nội dung giao tiếp: Nội dung mà tác giả muốn truyền tải đến người đọc qua câu chuyện tác giả viết (nội dung thuộc về lĩnh vực văn học, về những tình tiết, sự kiện, cảm xúc àm tác giả tạo nên qua câu chuyện)
• Mục đích: Thông qua câu chuyện, người đọc nắm được các cốt truyện, các chi tiết, lí giải được các sự việc tác giả đưa ra và rút ra bài học cho mỗi cá nhân trong cuộc sống....
• Phương tiện và cách thức tổ chức: 
  • Phương tiện ngôn ngữ : sử dụng ngôn ngữ văn chương.
  • Cách thức giao tiếp : dùng văn phong cách ngôn ngữ nghệ thuật kết hợp với các phong cách ngôn ngữ khác (nếu có), cách viết rõ ràng, mạch lạc, chặt chẽ.
  • Kết cấu văn bản: rõ ràng, có chương, mục, có tổ chức các sự việc, tình huống hợp lí, lo gic....