Từ xa xưa, khi mặt đất còn nhấp nhô chưa được khai hoang, mọi thứ còn hoang sơ không được bằng phẳng như ngày nay. Đã có rất nhiều thần thoại lí giải về điều này. Để có thêm nhiều kiến thức lí thú về sự hình thành của tự nhiên, mời các em cùng tham khảo bài học Đi san mặt đất thuộc bộ sách Chân Trời Sáng Tạo dưới đây. Văn bản ca ngợi công lao to lớn của con người trong việc cải tạo thiên nhiên và khát vọng chinh phục thiên nhiên của người xưa. Chúc quý thầy cô và các em có tiết học sôi động, hấp dẫn và hiệu quả hơn tại lớp.
Tóm tắt bài
1.1. Tìm hiểu chung
1.1.1. Xuất xứ
- Văn bản in trong Hợp tuyển thơ văn Việt Nam, tập VI, Văn học dân tộc ít người, quyển 1, Nông Quốc Chấn (Chủ biên), Tràng Thị Giàng, Lê Trung Vũ sưu tầm, dịch, NXB Văn học, Hà Nội, 1979 (trang 432-438).
- Văn bản là truyện thần thoại bằng thơ của dân tộc Lô Lô.
1.1.2. Từ khó
- Ách: đoạn gỗ cong, mắc trên vai trâu, bò để buộc dây kéo cày, kéo xe.
- Chảo: dây thừng to, rất bền.
1.2. Đọc hiểu văn bản
1.2.1. Đặc điểm thần thoại trong Đi san mặt đất
- Không gian: không có không gian cụ thể.
- Thời gian: cổ xưa, không xác định cụ thể “ngày xưa, từ rất xưa”.
- Cốt truyện: giải thích lí do vì sao bầu trời và mặt đất có hình dạng phẳng như bây giờ.
- Nhân vật: không phải là những vị thần như những truyện thần thoại khác như Thần Trụ trời hay Prô-mê-tê và loài người. Các nhân vật trong bài thơ trên đều là những con vật có thật nhưng đã được nhân hóa và có khả năng phi thường.
+ Trâu cày bừa san bằng mọi mặt đất.
+ Cóc, ếch gọi lên ông trời xin đổ nước xuống.
1.2.2. Công việc đi san mặt trời, đi san mặt đất của người Lô Lô
- Nguyên nhân:
+ “Bầu trời nhìn chưa phẳng”.
+ “Mặt đất còn nhấp nhô”.
- Công việc ấy do các thành phần đảm nhiệm: “con trâu sừng cong”, “con trâu sừng dài”, con người, cóc, ếch, trời.
--->Công việc chung của mọi người: "San đất là việc chung"
1.3. Tổng kết
1.3.1. Về nội dung
- Đi san mặt đất cho thấy công lao to lớn của con người trong việc cải tạo thiên nhiên và khát vọng chinh phục thiên nhiên của người xưa.
- Cho thấy cái nhìn của người xưa về thế giới tự nhiên.
- Thể hiện tình cảm yêu mến, ngợi ca của tác giả đối với công ơn của thế hệ cha anh đi trước.
1.3.2. Về nghệ thuật
- Thể thơ năm chữ, phù hợp với thể loại truyện thơ.
- Ngôn từ giản dị, dễ hiểu.
- Hình ảnh mộc mạc, gần gũi với con người.
Bài tập minh họa
Bài tập: Từ tác phẩm Đi san mặt đất, em hãy cho biết thông điệp được gửi gắm trong văn bản là gì?
Hướng dẫn giải:
Đọc tác phẩm Đi san mặt đất.
Lời giải chi tiết:
Tác phẩm Đi san mặt đất nhằm thể hiện cái nhìn của người xưa về thế giới tự nhiên của dân tộc người Lô Lô, đồng thời thể hiện tình cảm yêu mến, ngợi ca của tác giả đối với công ơn của thế hệ cha anh đi trước.
Lời kết
- Học xong bài Đi san mặt đất, các em cần nắm:
+ Giải thích được vì sao bầu trời và mặt đất có hình dạng phẳng như bây giờ.
+ Hiểu được ý nghĩa của văn bản Đi san mặt đất.
Soạn bài Đi san mặt đất Ngữ văn 10 CTST
Văn bản Đi san mặt đất nhằm thể hiện cái nhìn của người xưa về thế giới tự nhiên của dân tộc người Lô Lô. Để nắm được nội dung và ý nghĩa của bài học này, các em có thể tham khảo bài soạn dưới đây:
Hỏi đáp bài Đi san mặt đất Ngữ văn 10 CTST
Nếu có thắc mắc cần giải đáp các em có thể để lại câu hỏi trong phần Hỏi đáp, cộng đồng Ngữ văn HỌC247 sẽ sớm trả lời cho các em.
Một số bài văn mẫu về văn bản Đi san mặt đất Ngữ văn 10 CTST
Văn bản Đi san mặt đất đã giải thích lí do vì sao bầu trời và mặt đất có hình dạng phẳng như bây giờ. Để hiểu hơn về bài học này, các em có thể tham khảo một số bài văn mẫu dưới đây:
-- Mod Ngữ văn 10 HỌC247
