Vương quốc Cam-pu-chia trải qua quá trình hình thành, phát triển và suy yếu như thế nào?

*             Quá trình hình thành:

–              Điều kỉện tự nhiên: Đất nước Cam-pu-chia như một lòng cháo khổng lồ, xung quanh là rừng và cao nguyên bao bọc, còn đấy cháo là Biển Hồ và vùng phụ cận với những cánh đồng phì nhiêu, màu mỡ.

_ Dân cư: Tộc người đa Khơ-me.

– Địa bàn: Nơi sinh tụ đầu tiên cữa người Khơ-me ở phía Bắc nước Camipui chia ngày nay, trên cao nguyên Cò Rạt và mạh trung lưu sống Mê Công.

–              Thế kỉ VI, vứơng quốc của người Khởime hình thành, họ tự gọi nước mình là Cam-pu-chia (sử sách Trung Quốc gội là nước Chân Lạp).

*             Thời kì phát triển của Vương quốc Cam-pu-chia kéo dài từ thế kỉ IX đến thế kỉ XV, còn gọi là thời kì Ăng-co:

Biểu hiện của sự phát triển:

–              Kinh tế:                ;

+ Nông nghiệp: Người dân sống chủ yếu bằng nông nghiệp. Người ta đào nhiều hồ, kênh, mang để trữ và điều phối nước tưới.

+ Ngư nghiệp: đánh bắt cá ở Biển Hồ.

+ Lâm nghiệp: khai thác lâm sản và săn bắt thú trên rừng.

+ Thủ công nghiệp: có nhiều thợ thủ công khéo tay, đặc biệt là thợ làm đồ trang sức và chạm khắc trên đá, trên các bức phù điêu của các đền, thấp.

–              Văn hóa:

+ Trên cơ sở chữ Phạn, người Khơ-me đã sáng tạo nên hệ thống chữ Viết riêng của mình.

+ Văn học dân gian và văn học Viết phát triển.

+ Kiến trúc gắn chặt với Hinđu giáo và Phật giáo. Nổi tiếng nhất là quần thể kiến trúc Ăng-co Vát và Ăng-co Thom.

–              Đói ngoại: các vua Cam-pu-chia thời Ăng-co đã không ngừng mà rộng quyền lực của mình rỡ bên ngoài. Trong các thế kỉ X – XII Cam-pu-chia trở thành một trong những vướng quốc mạnh và ham chiến trận nhất Đông Nam Á.

*             Thời kì suy yếu:

–              Từ cuối thế kỉ XIII, Cam-pu-chia bắt đầu suy yếu. Thêm vào đó, Vương quốc A-út-thay-a  (thành lập vào thế kỉ XIV) đã nhiều lần đánh chiếm Camipui chia, tởn phá kinh đô Ăng-co.

–              Sau năm lần bị người Thái xâm chiếm, năm 1432 người Khơ-me phái bỏ Ấngieo rời về phía nam Biển Hồ, là khu vực PhNôm Pênh ngày nay. Từ đó, chính quyền phong kiến Cam-pu-chia luôn phái đối phó với những cuộc tấn công từ bên ngoài và lào vào những vụ mưu sát, trÁnh giành địa vị lẫn nhầu.

–              Tình hình diễn biến rất phức tạp khiến đất nước Cam-pu-chia hầu như suy kỉệt kh1 thực dân Pháp đến xâm lược (năm 1863).