Con người có nguồn gốc từ đâu?

Những điểm tương đồng trong bộ gene giữa người Neanderthal và người hiện đại nhiều khả năng là vì họ từng chia sẻ một tổ tiên chung chứ không phải do quá trình giao phối. Đó là nhận định được rút ra từ nghiên cứu mới đây của các nhà khoa học tại Đại học Cambridge.

Bức ảnh mô tả khuôn mặt của người Neanderthal. (Ảnh: Mauro Cutrona)

Nguồn gốc con người hiện đại từ lâu đã trở thành đề tài khơi mào cho các cuộc tranh luận sôi nổi và dường như không có điểm dừng trong giới khoa học. Trước đây, nhiều ý kiến cho rằng nét giống nhau về ADN của 2 nhóm người riêng biệt này là kết quả của hành vi giao phối. Tuy nhiên, nghiên cứu vừa được công bố trên tạp chí PNAS lại đề xuất câu trả lời hoàn toàn khác.

Giải thích lý do tại sao người gốc châu Âu và châu Á chia sẻ từ 1 đến 4% bộ gene với người Neanderthal, các chuyên gia cho biết: xuất phát điểm của người Neanderthal và người hiện đại đều từ một tổ tiên chung từng sống khắp châu Phi và châu Âu khoảng nửa triệu năm trước. Nhưng sau đó, vào thời điểm cách đây 300.000 đến 350.000 năm, khu vực châu Âu và châu Phi dần trở nên tách biệt. Nhóm ở châu Âu phát triển thành người Neanderthal trong khi nhóm định cư ở châu Phi trở thành người hiện đại.

Giống như Neanderthal, người hiện đại ở bắc Phi (gần châu Âu) sẽ giữ lại nhiều đặc điểm ADN di truyền từ tổ tiên hơn so với những người anh em ở phía nam châu Phi. Khi người hiện đại mở rộng phạm vi sinh sống sang châu Âu và châu Á khoảng 60.000 đến 70.000 năm trước, họ đã mang theo cả những đặc điểm của tổ tiên mà người Neanderthal cũng có, gọi chung là ADN người thượng cổ.

Một nghiên cứu được tiến hành năm ngoái cũng cho thấy ngay cả khi có “chuyện ấy” xảy ra giữa người Neanderthal và người hiện đại thì chuyện mang thai rồi sinh con cũng rất khó thực hiện. Sử dụng mô hình máy tính dựa trên mức độ khác nhau của quá trình giao phối, các tác giả phát hiện ra tỷ lệ thành công sẽ ít hơn 2% trong mọi trường hợp.