Cho biết đời sống của nông nô và cuộc đấu tranh chống lãnh chúa phong kiến ở Tây Âu.

–              Dưới chế độ phong kiến, nông nô là người sản xuất chính trong xã hội nhưng đời sống của họ trong các lãnh địa vô cùng cơ cực.

–              Nông nô bị lệ thuộc về thân thể vào lãnh chúa. Họ bị gắn chặt vào ruộng đất của lãnh chúa, không được tự ý bỏ đi, khi quý tộc chuyển nhượng ruộng đất thì kèm luôn cả nông nô.

–              Hình thức bóc lột chủ yếu của lãnh chúa đóì với nông nô thời sơ kì trung đại là địa tô. Lãnh chúa giao ruộng đất cho nông nô, nhưng chia làm hai phần: một phần gọi là “đất phần”, nông nô cởy cấy và được hưởng lợi trên mảnh đất đó để nuôi sống minh và gia đình; phần kia gọi là “đất lãnh địa”, nông nô mang cả nông cụ và súc vật kéo đến lao động trên mảnh đất này, nhưng toởn bộ hoa lợi thuộc về lãnh chúa.

–              Lãnh chúa còn đặt ra nhiều thứ thuế để bóc lột nông nô như thuế thân, thuế cưới xin, thuế thừa kế tài sản,… Lãnh chúa xây dựng những cốì xay bột, lò nướng bánh,… buộc nông nô phải đến đó sử dụng và nộp thuế cho họ.

–              Người nông nô làm quần quật quanh năm mở vẫn không đủ ăn. Họ sống trong những túp lều tối tăm, bẩn th1u và ẩm ướt. Đói rét, bệnh tật, đòn roi của lãnh chúa luôn bám sát và đè trĩu lên cuộc đời họ.

–              Bị áp bức, bóc lột tởn nhẫn, nông nô đã thường xuyên đáu tranh chống lại lãnh chúa bằng nhiều hình thức khác nhau như: đót chấy kho tởng của lãnh chúa, bỏ trốn vào rừng và quyết liệt hơn cả là khài nghĩa vũ trang, điển hình là cuộc khài nghĩa Giắc-cơ-ri nổ ra ở Pháp năm 1358 và khài nghĩa Oát Tay-lơ nổ ra ở Anh năm 1381. Nhưng tát cả những cuộc bạo động đó của nông nô cuối cùng đều bị lãnh chúa phong kiến dập tắt.