Qua nội dung tài liệu GDCD 6 Bài 11: Quyền cơ bản của trẻ em SGK Kết nối tri thức được HOC247 biên soạn và tổng hợp giới thiệu đến các em học sinh lớp 6 với mong muốn có thêm tài liệu giúp các em nắm vững nội dung kiến thức bài học. Hi vọng tài liệu này sẽ giúp ích cho các em. Chúc các em học tập tốt!
Tóm tắt bài
1.1. Tìm hiểu các nhóm quyền cơ bản của trẻ em
Quyền cơ bản của trẻ em là những lợi ích cơ bản mà trẻ em được hưởng và được Nhà nước bảo vệ.
Công ước của LHQ về quyền trẻ em năm 1989 và Luật trẻ em năm 2016 đã ghi nhận các quyền cơ bản của trẻ em. Các quyền đó có thể chia thành bốn nhóm:
+ Nhóm quyền sống còn: là những quyền được sống và được đáp ứng các nhu cầu cơ bản để tồn tại như được nuôi dưỡng, chăm sóc sức khỏe,...
+ Nhóm quyền bảo vệ: là những quyền nhằm bảo vệ trẻ em khỏi mọi hình thức phân biệt đối xử, bị bỏ rơi, bị bóc lột và xâm hại.
+ Nhóm quyền phát triển: là những quyền được đáp ứng các nhu cầu cho sự phát triển một cách toàn diện như được học tập, được vui chơi giải trí, tham gia các hoạt động văn hóa, nghệ thuật,...
+ Nhóm quyền tham gia: là những quyền được tham gia vào những công việc có ảnh hưởng đến cuộc sống của trẻ em như được bày tỏ ý kiến, nguyện vọng của mình.
1.2. Ý nghĩa của quyền trẻ em và thực hiện quyền trẻ em
Quyền trẻ em là điều kiện cần thiết để trẻ em phát triển đầy đủ, toàn diện về thể chất và tinh thần. Thực hiện quyền trẻ em đảm bảo cho trẻ em được sống, được phát triển trong bầu không khí hạnh phúc, yêu thương, an toàn, lành mạnh, bình đẳng.
1.3. Bổn phận của trẻ em
Bổn phận của trẻ em: yêu quý, kính trọng, hiếu thảo với ông bà, cha mẹ, kính trọng thầy cô giáo, lễ phép với người lớn, thương yêu em nhỏ, đoàn kết với bạn bè, giúp đỡ gia đình và những người gặp khó khăn theo khả năng của mình, chăm chỉ học tập, rèn luyện thân thể, sống khiêm tốn, trung thực và có đạo đức, tôn trọng pháp luật, tuân theo nội quy của nhà trường, tôn trọng, giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc, yêu quê hương, đất nước, yêu đồng bào, có ý thức xây dựng, bảo vệ Tổ quốc và đoàn kết quốc tế,...
Bài tập minh họa
2.1. Khởi động
Cùng nghe bài hát Quyền trẻ em (sáng tác: Trịnh Vĩnh Thành)
Em hãy ghi lại tên các quyền trẻ em được nhắc tới trong bài hát.
Hướng dẫn giải:
- Lắng nghe lời bài hát, ghi lại tên các quyền trẻ em được nhắc tới trong bài hát.
Lời giải chi tiết:
Các quyền trẻ em được nhắc tới trong bài hát: quyền được chăm lo, quyền được bảo vệ, quyền được tham gia, quyền vui chơi giải trí, quyền được đến trường học,…
2.2. Khám phá
2.2.1. Tìm hiểu các nhóm quyền cơ bản của trẻ em
1. Em hãy đọc thông tin kết hợp với quan sát các hình ảnh dưới đây để xác định các quyền trong nhóm quyền được sống còn của trẻ em.
2. Em hãy đọc thông tin kết hợp với quan sát các hình ảnh dưới đây các quyền trong nhóm quyền bảo vệ của trẻ em.
3. Em hãy đọc thông tin kết hợp với quan sát hình ảnh dưới đây để xác định các quyền trong nhóm quyền được phát triển của trẻ em.
4. Em hãy đọc thông tin kết hợp với quan sát các hình ảnh dưới đây để xác định các quyền trong nhóm quyền được tham gia của trẻ em.
Hướng dẫn giải:
- Đọc nội dung thông tin từng nhóm quyền, xem tranh từng nhóm quyền, tiến hành phân tích và giải quyết tình huống.
Lời giải chi tiết:
1. Các quyền trong nhóm quyền sống còn của trẻ em: Trẻ em có quyền được sống là được đáp ứng các nhu cầu cơ bản để tồn tại như: có nơi ở, được khai sinh, nuôi dưỡng, chăm sóc sức khỏe,… Trẻ em non nớt về thể chất và tinh thần nên gặp nhiều nguy cơ nhất cho sự sống còn. Vì vậy, trẻ em được quan tâm, chăm sóc về dinh dưỡng, y tế và tình cảm để duy trì sự sống.
2. Các quyền trong nhóm quyền được bảo vệ của trẻ em: Trẻ em còn non nớt về thể chất, trí tuệ, nhân cách và sự trải nghiệm cuộc sống nên phải được bảo vệ để chống lại tất cả các hình thức bóc lột lao động, xâm hại tình dục, lạm dụng ma túy, sao nhãng và bị bỏ rơi, bị bắt cóc,…trẻ em cần được bảo vệ khỏi sự can thiệp vô cớ vào thư tín và sự riêng tư.
3. Các quyền trong nhóm quyền được bảo vệ của trẻ em: Trẻ em được tạo điều kiện để phát triển toàn diện, bao gồm việc học tập, vui chơi, tham gia các hoạt động văn hóa, tiếp nhận thông tin, tự do tư tưởng, tự do tín ngưỡng và tôn giáo. Trẻ em cần có sự yêu thương và cảm thông của cha mẹ để phát triển.
4. Các quyền trong nhóm quyền được tham gia của trẻ em: Trẻ em có quyền được tham gia vào những cuộc sống có ảnh hưởng đến cuộc sống của các em như: được bày tỏ ý kiến, được lắng nghe, tôn trọng, được kết giao, được bàn bạc và quyết định.
2.2.2. Ý nghĩa của quyền trẻ em và thực hiện quyền trẻ em
Em hãy đọc các thông tin dưới đây và trả lời câu hỏi:
1. Công ước Liên hợp quốc về quyền trẻ em đã thể hiện sự quan tâm của cộng đồng quốc tế đối với trẻ em. Công ước đảm bảo cho trẻ em được sống, được phát triển trong bầu không khí hạnh phúc, yêu thương, an toàn, lành mạnh, bình đẳng; được tham gia vào các hoạt động xã hội; được phát triển đầy đủ, toàn diện về thể chất và tinh thần.
2. Thời phong kiến, pháp luật chủ yếu bảo hộ quyền lợi của giai cấp thống trị, quyền trẻ em không được đảm bảo. Nhiều gia đình vì quá nghèo, không đủ điều kiện nuôi dưỡng nên đã phải bán con cho các gia đình giàu có. Các em phải làm việc vất vả, không được ăn no, không được học hành, hay bị đánh, mắng,...
a. Em hãy cho biết, quyền trẻ em có ý nghĩa như thế nào?
b. Theo em, điều gì sẽ xảy ra nếu quyền trẻ em không được thực hiện?
Hướng dẫn giải:
- Đọc nội dung thông tin tình huống, tiến hành phân tích và giải quyết tình huống.
Lời giải chi tiết:
a. Từ thông tin trên, theo em quyền trẻ em có ý nghĩa: Quyền trẻ em là điều kiện cần thiết để trẻ em được phát triển đầy đủ, toàn diện về thể chất và tinh thần. Thực hiện quyền trẻ em đảm bảo cho trẻ em được sống, được phát triển trong bầu không khí hạnh phúc, yêu thương, an toàn, lành mạnh, bình đẳng.
b. Theo em, điều sẽ xảy ra nếu quyền trẻ em không được thực hiện: Nếu quyền trẻ em không được thực hiện thì điều đầu tiên là trẻ em sẽ không được sinh ra và lớn lên trong một gia đình trọn vẹn có đầy đủ bố và mẹ; nếu không có những quyền để bảo vệ quyền trẻ em thì trẻ em không được phát triển đầy đủ về thể chất lẫn tinh thần; trẻ em sẽ bị bỏ rơi ngày càng nhiều, bị đánh đập, bị xâm hại, bị lao động nặng nhọc, bị tổn thương,… vì vậy quyền trẻ em rất được pháp luật đề cao, nếu ai vi phạm quyền trẻ em sẽ bị xử lý nghiêm theo đúng quy định trong pháp luật.
2.2.3. Bổn phận của trẻ em
Câu 1
Trò chơi “Tiếp sức” kể về bốn nhóm quyền trẻ em.
Mỗi nhóm lựa chọn một trong bốn nhóm quyền của trẻ em (quyền được sống còn, quyền được bảo vệ, quyền được phát triển, quyền được tham gia) để kể về từng quyền cụ thể của trẻ em ở nhóm quyền đó.
Hướng dẫn giải:
- Tiến hành chia nhóm và nắm rõ luật chơi, tham gia trò chơi.
Lời giải chi tiết:
Trò chơi “tiếp sức” kể về bốn nhóm quyền trẻ em. (HS tự liên hệ bản thân)
Câu 2
Em hãy sắp xếp các quyền cụ thể của trẻ em dưới dây theo bốn nhóm quyền theo bảng mẫu:
a. Trẻ em đến tuổi đi học được tới trường.
b. Trẻ em mồ côi được chăm sóc tại cơ sở bảo trợ.
c. Trẻ em có năng khiếu múa hát được học ở các trường nghệ thuật.
d. Trẻ em được viết thư kết bạn, giao lưu với bạn bè năm châu.
e. Trẻ em không phải làm các công việc nặng nhọc, quá sức so với bản thân.
g. Trẻ em được tiêm phòng vắc xin theo quy định của Nhà nước.
h. Trẻ em có quyền có quốc tịch
i. Trẻ em khuyết tật được học ở các trường chuyên biệt.
k. Trẻ em có quyền được bày tỏ ý kiến, quan điểm cá nhân.
l. Trẻ em có quyền được bảo vệ, chống lại việc bóc lột, xâm hại.
Hướng dẫn giải:
- Đọc nội dung thông tin các nhóm quyền, tiến hành phân tích và giải quyết tình huống.
Lời giải chi tiết:
Câu 3
1. Em hãy kể về một tấm gương thực hiện tốt quyền của trẻ em. Em học được điều gì từ tấm gương đó?
Hướng dẫn giải:
- Liên hệ thực tế bản thân hoặc bạn bè ở trường ở địa phương, kết hợp tìm kiếm nguồn thông tin trên báo, internet.
Lời giải chi tiết:
Hải là 1 học sinh giỏi mặc dù nhà nghèo nhưng bạn ấy lúc nào cũng thực hiện đúng nghĩa vụ của mình với ông, bà, cha, mẹ. Hằng ngày khi đi học về mặc dù nhiều bài tập nhưng bạn ấy vẫn phụ công việc nhà giúp mẹ và chăm sóc ông, bà ân cần, chu đáo. Thậm chí khi ở trường, Hải cũng không bao giờ vô lễ với thầy cô giáo.
Qua tấm gương của bạn Hải em học hỏi được những điều sau: Phải luôn thực hiện tốt nghĩa vụ và trách nhiệm của một người học sinh, người con trong gia đình, hiếu thảo với ông bà, cha mẹ, giúp đỡ bố mẹ, với bạn bè thì cần vui vẻ, hòa đồng, đoàn kết, với thầy cô luôn luôn phải kính trọng.
Câu 4
Xử lý tình huống:
Bố mẹ mua cho Quân rất nhiều sách tham khảo, Quân không thích đọc nên mang sách cho bạn. Khi biết chuyện, bố mẹ rất tức giận và đã mắng Quân. Quân cảm thấy rất ấm ức vì cho rằng mình là trẻ em nên có quyền cho bạn sách, bố mẹ không được phản đối.
a. Quân hiểu về quyền trẻ em trong tình huống này đúng hay sai? Vì sao?
b. Nếu là Quân, em sẽ ứng xử như thế nào?
Hướng dẫn giải:
- Đọc nội dung thông tin tình huống, tiến hành phân tích và giải quyết tình huống.
Lời giải chi tiết:
a. Trong tình huống trên Quân hiểu về quyền trẻ em trong tình huống này là sai vì mặc dù trẻ em có quyền được tự do nhưng trước hết bạn phải xin phép bố mẹ rồi mới cho bạn.
b. Nếu là quân em sẽ nói với bố mẹ em có nhiều sách tham khảo nên sẽ chia sẻ sách mình có để cho các bạn trong lớp cần để học, hơn nữa là học sinh Quân cần phải rèn luyện tính cần cù, chăm chỉ và cầu thị. Việc có quá nhiều sách tham khảo và lạm dụng nó vào việc học sẽ dẫn đến việc ỷ lại, không suy nghĩ và việc học tập bị giảm sút.
Luyện tập
Sau bài học này, em có thể nắm được các nội dung sau:
+ Nêu được các quyền cơ bản của trẻ em.
+ Nêu được ý nghĩa của quyền trẻ em và thực hiện quyền trẻ em.
3.1. Trắc nghiệm
Các em có thể hệ thống lại nội dung kiến thức đã học được thông qua bài kiểm tra Trắc nghiệm GDCD 6 Bài 11 Kết nối tri thức cực hay có đáp án và lời giải chi tiết.
-
Câu 1:
Hành vi nào bị nghiêm cấm?
- A. Cản trở trẻ em thực hiện quyền và bổn phận của mình.
- B. Không cung cấp hoặc che giấu, ngăn cản việc cung cấp thông tin về trẻ em bị xâm hại hoặc trẻ em có nguy cơ bị bóc lột, bị bạo lực cho gia đình, cơ sở giáo dục, cơ quan, cá nhân có thẩm quyền.
- C. Kỳ thị, phân biệt đối xử với trẻ em vì đặc Điểm cá nhân, hoàn cảnh gia đình, giới tính, dân tộc, quốc tịch, tín ngưỡng, tôn giáo của trẻ em.
- D. Tất cả đều đúng
-
- A. Sử dụng, rủ rê, xúi giục, kích động, lợi dụng, lôi kéo, dụ dỗ, ép buộc trẻ em thực hiện hành vi vi phạm pháp luật, xúc phạm danh dự, nhân phẩm người khác.
- B. Cản trở trẻ em thực hiện quyền và bổn phận của mình.
- C. Không cung cấp hoặc che giấu, ngăn cản việc cung cấp thông tin về trẻ em bị xâm hại hoặc trẻ em có nguy cơ bị bóc lột, bị bạo lực cho gia đình, cơ sở giáo dục, cơ quan, cá nhân có thẩm quyền.
- D. Tất cả đều đúng.
-
- A. Tổ chức, hỗ trợ, xúi giục, ép buộc trẻ em tảo hôn.
- B. Sử dụng, rủ rê, xúi giục, kích động, lợi dụng, lôi kéo, dụ dỗ, ép buộc trẻ em thực hiện hành vi vi phạm pháp luật, xúc phạm danh dự, nhân phẩm người khác.
- C. Cản trở trẻ em thực hiện quyền và bổn phận của mình.
- D. Tất cả đều đúng.
Câu 4-10: Mời các em đăng nhập xem tiếp nội dung và thi thử Online để củng cố kiến thức về bài học này nhé!
3.2. Bài tập SGK
Các em có thể xem thêm phần hướng dẫn Giải bài tập GDCD 6 Bài 11 Kết nối tri thức để giúp các em nắm vững bài học và các phương pháp giải bài tập.
Luyện tập 1 trang 54 SGK GDCD 6 Kết nối tri thức
Luyện tập 2 trang 54 SGK GDCD 6 Kết nối tri thức
Luyện tập 3 trang 54 SGK GDCD 6 Kết nối tri thức
Luyện tập 4 trang 54 SGK GDCD 6 Kết nối tri thức
Vận dụng 1 trang 54 SGK GDCD 6 Kết nối tri thức
Vận dụng 2 trang 54 SGK GDCD 6 Kết nối tri thức
Giải bài 1 trang 39 SBT GDCD 6 Kết nối tri thức
Giải bài 2 trang 39 SBT GDCD 6 Kết nối tri thức
Giải bài 3 trang 40 SBT GDCD 6 Kết nối tri thức
Giải bài 4 trang 41 SBT GDCD 6 Kết nối tri thức
Giải bài 5 trang 41 SBT GDCD 6 Kết nối tri thức
Giải bài 6 trang 42 SBT GDCD 6 Kết nối tri thức
Giải bài 7 trang 42 SBT GDCD 6 Kết nối tri thức
Giải bài 8 trang 43 SBT GDCD 6 Kết nối tri thức
Hỏi đáp Bài 11: Quyền cơ bản của trẻ em
Trong quá trình học tập nếu có thắc mắc hay cần trợ giúp gì thì các em hãy comment ở mục Hỏi đáp, Cộng đồng GDCD HOC247 sẽ hỗ trợ cho các em một cách nhanh chóng!
Chúc các em học tập tốt và luôn đạt thành tích cao trong học tập!
