Địa lí 10 Cánh diều Bài 22: Tổ chức lãnh thổ nông nghiệp

a. Quan niệm và vai trò

- Tổ chức lãnh thổ nông nghiệp là sự sắp xếp và phối hợp các đối tượng nông nghiệp trong mối liên hệ liên ngành, liên vùng- kết hợp với nhu cầu thị trường trên một lãnh thổ cụ thể nhằm sử dụng hợp lí nhất các tiềm năng tự nhiên, kinh tế, lao động để đem lại hiệu quả cao về mặt kinh, tế, xã hội và môi trường.

- Tổ chức lãnh thổ nông nghiệp đóng vai trò quan trọng trong phát triến kinh tế- xã hội.

+ Thúc đẩy chuyên môn hoá trong sản xuất nông nghiệp, tập trung tư liệu sản xuất, lao động, áp dụng các tiến bộ khoa học kĩ thuật, nâng cao năng suất lao động và góp phần quy hoạch theo lãnh thổ của nền kinh tế quốc dân.

+ Tạo điều kiện liên kết hợp tác giữa các hình thức tổ chức lãnh thổ nông nghiệp và các ngành kinh tế khác.

+ Góp phần sử dụng hợp lí, hiệu quả tài nguyên thiên nhiên cũng như các nguồn lực trên lãnh thổ; giảm thiểu tác động của tự nhiên đến nông nghiệp và góp phần bảo vệ môi trường, phát triển bền vững.

b. Một số hình thức tổ chức lãnh thổ nông nghiệp

- Trên thế giới đã hình thành và phát triển nhiều thức tổ chức lãnh thổ nông nghiệp như: trang trại, hợp tác xã nồng nghiệp, thể tổng hợp nông nghiệp (vùng sản xuất nông nghiệp tập trung), khu nông nghiệp công nghệ cao, vùng nông nghiệp, ... Trong đó, một số hình thức chủ yếu là: trang trại, thể tổng hợp nông nghiệp và vùng nông nghiệp.

Trang trại chăn nuôi

- Một số hình thức tổ chức lãnh thổ nông nghiệp

- Nông nghiệp ngày nay đang phải đối mặt với nguy cơ suy giảm tài nguyên đất, tác động của biển đổi khí hậu ... trong khi nhu cầu về lương thực ngày càng tăng.

- Phát triển nông nghiệp cũng tác động xấu đến môi trường.

- Vì vậy, nông nghiệp hiện đại ra đời thể hiện ở các lĩnh vực sau:

+ Cơ giới hoá và tự động hóa trong sản xuất, thu hoạch, chế biến nông sản.

+ Ứng dụng công nghệ số để quản lí dữ liệu, điều hành sản xuất và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp, ...

+ Công nghệ sinh học: lai tạo ra giống cây trồng, vật nuôi mới, biến đối gen, sản xuất nhiều chế phẩm sinh học,...

- Phương thức canh tác nông nghiệp không cần đất: canh tác trên giá thế, canh tác thủy canh, khí canh, ....

- Gắn với thị trường: liên kết trong sản xuất nông nghiệp hình thành và tham gia vào chuỗi giá trị nông sản toàn cầu.

- Ứng dụng công nghệ cao: phát triển nông nghiệp số, nông nghiệp thông minh, ...

Robot hóa nông nghiệp

- Thích ứng với biến đổi khí hậu và phát triển bền vững: phát triển nông nghiệp hữu cơ, nông nghiệp sinh thái.

Bài tập 1: Thế nào là tổ chức lãnh thổ nông nghiệp? Vai trò và đặc điểm của một số hình thức tổ chức lãnh thổ nông nghiệp như thế nào?

Hướng dẫn giải:

- Khái niệm: tổ chức lãnh thổ công nghiệp là sự sắp xếp, phối hợp giữa các quá trình và cơ sở sản xuất công nghiệp trên một lãnh thổ nhất định để sử dụng hợp lí các nguồn lực sẵn có nhằm đạt hiệu quả cao về các mặt kinh tế, xã hội và môi trường.

- Vai trò, đặc điểm: trên thế giới đã hình thành và phát triển nhiều hình thức tổ chức lãnh thổ nông nghiệp như:  trang trại, hợp tác xã nông nghiệp, thể tổng hợp nông nghiệp, khu công nghệ cao, vùng nông nghiệp…

Bài tập 2: Trong giai đoạn 2011 - 2019, loại hình trang trại nào có sự thay đổi tỉ trọng lớn nhất?

Hướng dẫn giải:

Ta thấy tỉ trọng số lượng trang trại theo ngành có sự thay đổi theo thời gian

+ Chăn nuôi tăng 20,1%.

+ Trồng trọt giảm 11,8%, nuôi trồng thủy sản giảm 7,9% và trang trại khác giảm 0,4%.

- Năm 2019, chăn nuôi chiếm tỉ trọng lớn nhất (51,3%), tiếp đến là trồng trọt (31,2%), nuôi trồng thủy sản (14,2%) và trang trại khác (3,3%).

Bài tập 3: Hình thức tổ chức lãnh tổ nông nghiệp cao nhất là gì?

Hướng dẫn giải:

- Vùng nông nghiệp là hình thức cao nhất của tổ chức lãnh thổ nông nghiệp nhằm góp phần sử dụng hiệu quả các tiềm năng và thế mạnh của vùng.

- Là cơ sở hình thành vùng chuyên môn hóa nông nghiệp, góp phần thúc đẩy phân công lao động theo lãnh thổ.

Học xong bài này các em cần biết:

- Trình bày được quan niệm, vai trò của tổ chức lãnh thổ nông nghiệp; phân biệt được vai trò, đặc điểm của một số hình thức tổ chức lãnh thổ nông nghiệp.

- Nêu được một số vấn đề phát triển nền nông nghiệp hiện đại trên thế giới; những định hướng phát triển nông nghiệp trong tương lai.

Các em có thể hệ thống lại nội dung kiến thức đã học được thông qua bài kiểm tra Trắc nghiệm Địa lí 10 Cánh diều Chương 9 Bài 22 cực hay có đáp án và lời giải chi tiết. 

• Câu 1:

  Hình thức chăn nuôi gia cầm phổ biến nhất hiện nay là gì?

  • A. Bán chuồng trại
  • B. Tập trung công nghiệp
  • C. Chăn thả
  • D. Chuồng trại

• Câu 2:

  Hình thức tổ chức lãnh thổ vùng nông nghiệp có đặc điểm nào sau đây?

  • A. Sản xuất chủ yếu tự cấp tự túc
  • B. Hình thức phát triển thấp nhất
  • C. Hình thức phát triển cao nhất
  • D. Có quy mô nhỏ, lẻ và phân tán

• Câu 3:

  Số lượng các vùng nông nghiệp hiện nay ở nước ta là bao nhiêu?

  • A. 6
  • B. 4
  • C. 5
  • D. 7

Câu 4-10: Mời các em đăng nhập xem tiếp nội dung và thi thử Online để củng cố kiến thức về bài học này nhé!

Các em có thể xem thêm phần hướng dẫn Giải bài tập Địa lí 10 Cánh diều Chương 9 Bài 22 để giúp các em nắm vững bài học và các phương pháp giải bài tập.

Mở đầu trang 78 SGK Địa lí 10 Cánh diều - CD

Câu hỏi trang 78 SGK Địa lí 10 Cánh diều - CD

Câu hỏi trang 79 SGK Địa lí 10 Cánh diều - CD

Câu hỏi 1 trang 80 SGK Địa lí 10 Cánh diều - CD

Câu hỏi 2 trang 80 SGK Địa lí 10 Cánh diều - CD

Luyện tập trang 80 SGK Địa lí 10 Cánh diều - CD

Vận dụng trang 80 SGK Địa lí 10 Cánh diều - CD

Giải Câu hỏi 1 trang 40 SBT Địa lí 10 Cánh diều - CD

Giải Câu hỏi 2 trang 40 SBT Địa lí 10 Cánh diều - CD

Giải Câu hỏi 3 trang 40 SBT Địa lí 10 Cánh diều - CD

Giải Câu hỏi 4 trang 40 SBT Địa lí 10 Cánh diều - CD

Giải Câu hỏi 5 trang 40 SBT Địa lí 10 Cánh diều - CD

Trong quá trình học tập nếu có thắc mắc hay cần trợ giúp gì thì các em hãy comment ở mục Hỏi đáp, Cộng đồng Địa lí HOC247 sẽ hỗ trợ cho các em một cách nhanh chóng!

Chúc các em học tập tốt và luôn đạt thành tích cao trong học tập!