Tâm trạng nhân vật trữ tình trong bài thơ Muốn làm thằng Cuội

A. Sơ đồ tóm tắt gợi ý

B. Dàn ý chi tiết

a. Mở bài

• Giới thiệu bài thơ Muốn làm thằng Cuội và tác giả Tản Đà
• Dẫn dắt vào vấn đề: tâm trạng nhân vật trữ tình trong bài thơ

b. Thân bài

• Khái quát chung
  • Xuất xứ: Bài thơ in trong tập “Khối tình con” xuất bản năm 1916
  • Thể thơ: thất ngôn bát cú Đường luật
  • Chủ đề: Bài thơ thể hiện một nỗi buồn chán, muốn thoát li, để được sống một cuộc sốngi ung dung, thảnh thơi, lãng mạn.
• Nội dung
  • Lời tâm sự buồn, hóm hỉnh được thể hiện qua hai câu thơ đầu:
    • Tâm sự buồn bã dở dang chán nửa rồi của ông đã bật lên thành những lời thở than, nhắn gửi trước hết lên vầng trăng, người bạn muôn đời của những kẻ cô đơn giữa đêm thu
    • Cảnh và tình là nỗi buồn chán, lời là lời than, là sự chờ đợi chị Hằng “nhắc lên chơi”
  • Thế giới mà Tản Đà mơ ước, là cõi đời trong sáng thanh khiết:  Tản Đà muốn làm thằng Cuội vì chán đời, ước mơ chị Hằng nhắc lên mặt trăng chơi, nói là chơi mà là muốn ở đó lâu dài.
  • Bài thơ không chỉ có giọng điệu buồn chán nặng nề về cuộc đời tràn thế, tức là hoàn toàn không phải là tâm sự bế tắc chán nản cuộc đời không lối thoát mà ở đó ta còn thấy được, cảm được ước vọng của nhân vật trữ tình là sự khao khát vượt ra khỏi cuộc đời hữu hạn, chật hẹp.
  • Ước vọng thoát li thể hiện tâm trạng của nhân vật trữ tình: muốn ngồi trên cung trăng nhìn xuống mà cười chế nhạo thế gian. Đặc biệt, trong tưởng tượng, khi đã thoát tục rồi nhà thơ càng thấy rõ cái chật hẹp bé nhỏ của cõi đời và nguyện được làm tiên mãi mãi để cười:
    • Cười cho tất cả những giành giật, lo toan bé nhỏ của kiếp người trần gian
    • Cười sung sướng vì khắp dưới cõi trần kia không ai được biết, được hưởng một cuộc sống thần tiên thoát tục như mình

c. Kết bài

• Nêu cảm nhận, nhận xét, đánh giá chung về vấn đề
• Mở rộng vấn đề bằng suy nghĩ và liên tưởng của mỗi cá nhân

Bài văn mẫu

​Đề bài: Tâm trạng nhân vật trữ tình trong bài thơ Muốn làm thằng Cuội

Gợi ý làm bài

Vầng trăng làm cảm hứng vô tận của thi ca. Vẻ đẹp trong sáng dịu dàng của trăng đem lại cho ta những cảm xúc, những ước vọng về một thế giới đẹp đẽ, thanh cao. Có lẽ Tản Đà là thi sĩ thể hiện sâu sắc nhất khát vọng ấy trong bài thơ Muốn làm thằng Cuội. Theo Hoài Thanh, đó là nốt nhạc đầu tiên của khát vọng lãng mạn, khơi nguồn cho những sáng tạo của phong trào "Thơ mới" sau này. Đọc bài thơ, ta có dịp tìm hiểu tâm trạng nhân vật trữ tình trong bài thơ:

Đêm thu buồn lắm chị Hằng ơi!

Trần thế em nay chán nửa rồi.

Cung quế đã ai ngồi đó chừa?

Cành đa xin chị nhắc lên chơi.

Có bầu có bạn, can chi tủi,

Cùng gió cùng mây, thế mới vui.

Rồi cứ mỗi năm rằm tháng tám,

Tựa nhau trông xuống thế gian cười.

---Để tham khảo nội dung đầy đủ của tài liệu, các em vui lòng tải về máy hoặc xem trực tuyến---

 

Cười cho tất cả những giành giật, lo toan bé nhỏ của kiếp người trần gian, cười sung sướng vì khắp dưới cõi trần kia không ai được biết, được hưởng một cuộc sống thần tiên thoát tục như mình. Đó là niềm vui, là hạnh phúc tinh thần riêng mà Tản Đà tự tạo cho mình trong cõi mộng. Cũng như trong cuộc đời thực, ông thường tìm cho mình những vui thú thanh cao khi dạo chơi các miền đất nước, trong những mối tình tri kỉ với bạn bè khắp nơi. Con người ấy không hề bi quan mà biết làm giàu cho đời sống tinh thần của mình.

Bài thơ Muốn làm thằng Cuội của Tản Đà thể hiện tâm trạng buồn chán của nhân vật trữ tình, gợi cho ta những nỗi niềm nghĩ suy man mác, một nỗi buồn trong sáng. Trong bao nhiêu tác phẩm thi ca viết về trăng, bài thơ Muốn làm thằng Cuội của Tản Đà vẫn tồn tại mãi với dấu ấn riêng biệt của một tâm hồn thi sĩ, một tâm hồn Việt Nam lãng mạn và tha thiết với trần gian, trần gian thanh cao của ước mơ!

Vừa rồi là sơ đồ tư duy, dàn ý chi tiết và bài văn mẫu cho đề tài Tâm trạng nhân vật trữ tình trong bài thơ Muốn làm thằng Cuội trong chương trình Ngữ văn 8. Mong rằng, với tài liệu này, các em sẽ ôn tập và củng cố kiến thức về bài thơ Muốn làm thằng Cuội được thuận tiện hơn.

--MOD Ngữ văn HOC247 (tổng hợp và biên soạn)