Soạn văn 7 Cuộc chia tay của những con búp bê tóm tắt

1. Bố cục văn bản

• Chia làm 3 phần
  • Phần 1: (Từ đầu… “hiếu thảo như vậy”): Cảnh hai anh em chia đồ chơi.
  • Phần 2: (Tiếp theo… “trùm lên cảnh vật”): Thủy chia tay lớp học.
  • Phần 3: (Còn lại): Hai anh em chia tay nhau.

2. Hướng dẫn soạn văn Cuộc chia tay của những con búp bê

Câu 1: Truyện viết về ai, về việc gi? Ai là nhân vật chính trong truyện?

• Truyện viết về hai anh em Thành và Thủy.
• Truyện viết về cuộc chia li của hai anh em khi gia đình tan vỡ (cha mẹ bỏ nhau).
• Cả hai anh em Thành và Thủy đều là nhân vật chính của câu chuyện.

Câu 2:

a. Câu chuyện được kể theo ngôi thứ mấy? Việc lựa chọn ngôi kể này có tác dụng gì?

• Câu chuyện được kể theo ngôi thứ nhất.
• Việc lựa chọn ngôi kể này có tác dụng: thể hiện sâu tâm trạng, tình cảm, suy nghĩ của nhân vật; tăng tính chân thực và thuyết phục của câu chuyện đối với bạn đọc.

b. Tên truyện có liên quan đến ý nghĩa của truyện không?

• Nhan đề với hình ảnh “búp bê" gợi lên sự ngây thơ trong sáng của trẻ thơ, gợi liên tưởng đến hai anh em Thành và Thủy. Tiêu đề thể hiện tình huống truyện đau lòng.

Câu 3: Hãy tìm các chi tiết trong truyện để thấy hai anh em Thành và Thủy rất mực gần gũi, thương yêu, chia sẻ và luôn quan tâm đến nhau.

• Các chi tiết thể hiện tình cảm của hai anh em:
  • Chia sẻ giúp đỡ: Thủy đem kim chỉ ra sân vận động vá áo cho anh; Thành giúp em học bài, luôn đón em đi học về.
  • Gần gũi, yêu thương: vừa đi vừa trò chuyện, nắm tay thân mật; khi chia đồ chơi: muốn nhường hết cho người kia; khi chia tay: cả hai bật khóc.

Câu 4: Lời nói và hành động của Thủy khi thấy anh chia hai con búp bê Vệ Sĩ và Em Nhỏ ra hai bên có gì mâu thuẫn? Cách giải quyết của Thủy gợi lên cho em những suy nghĩ và tình cảm gì?

• Sự mâu thuẫn:
  • Tru tréo lên khi anh đặt hai con búp bê xa nhau.
  • Khi anh đặt chúng cạnh nhau thì Thủy cũng kêu lên “Lấy ai gác đêm cho anh”.
• Cách giải quyết: gia đình tái hợp, không có li hôn, chia xa.
• Cách lựa chọn của Thủy: Đặt con Em Nhỏ quàng vào tay con Vệ Sĩ, để con búp bê ở lại gác cho anh.
• Ý nghĩa: lòng vị tha, nhân hậu của Thủy. Thể hiện niềm mong ước, khát khao hạnh phúc, không muốn chia lìa.

Câu 5: Chi tiết nào trong cuộc chia tay của Thủy với lớp học làm cô giáo bàng hoàng và chi tiết nào khiến em cảm động nhất, vì sao?

• Chi tiết chia tay của Thủy với lớp học làm cô giáo bàng hoàng:
  • Cô giáo tặng Thủy quyển sổ và chiếc bút máy nắp vàng nhưng “Em không dám nhận… Em không đi học nữa”, “Nhà bà ngoại em ở xa trường học lắm. Mẹ em bảo sẽ sắm cho em một thúng hoa để ra chợ ngồi bán”.
• Ý nghĩa: sự đau sót trước số phận của tuổi thơ, Thủy phải gánh chịu mất mát quá lớn: thiếu thốn tình cảm của cha và anh trai, phải chịu cảnh thất học và ra đường kiếm sống lúc tuổi còn quá nhỏ.

Câu 6: Em hãy giải thích vì sao khi dắt tay Thủy ra khỏi trường, tâm trạng của Thành lại “kinh ngạc khi thấy mọi người vẫn đi lại bình thường và nắng vẫn vàng ươm trùm lên cảnh vật”?

• Đây là tình huống có tính chất đối lập: khi trong lòng của hai anh em đang phải chịu đựng sự mất mát quá lớn khi gia đình tan vỡ thì ngoài kia mọi người vẫn bình thường, cảnh vật lại rất đẹp, không có sự đồng cảm.
• Tăng thêm sự bơ vơ, lạc lõng, cô đơn của hai tâm hồn trẻ thơ, nỗi đau không người chia sẻ.

Câu 7: Qua câu chuyện này, theo em, tác giả muốn gửi gắm đến con người điều gì?

• Lời nhắn gửi của tác giả: mái ấm gia đình vô cùng quý giá và quan trọng. Hãy trân trọng và gìn giữ nó.

Trên đây là bài soạn tóm tắt văn bản Cuộc chia tay của những con búp bê được Học247 biên soạn dựa trên các câu hỏi của SGK. Ngoài ra, các em có thể tham khảo thêm hệ thống kiến thức của văn bản này tại đây: Văn bản Cuộc chia tay của những con búp bê của Khánh Hoài.

-----Mod Ngữ văn biên soạn và tổng hợp-----