Thuyết minh về cách làm món cơm lam

2.1. Mở bài: Giới thiệu đối tượng cần thuyết minh – món cơm lam.

Lưu ý: Học sinh tự lựa chọn cách viết mở bài trực tiếp hoặc gián tiếp tùy thuộc vào năng lực của bản thân mình.

2.2. Thân bài:

a. Khái quát chung

-Giới thiệu về lịch sử ra đời của món cơm lam: Món cơm lam được bắt nguồn từ đâu, vào khoảng thời gian nào.

-Nguyên liệu để làm nên món cơm lam gồm những gì? Món cơm lam được chế biến trong khoảng bao nhiêu lâu?

-Những giá trị kinh tế và giá trị văn hóa mà món cơm lam mang lại cho địa phương nói riêng cũng như cho nền ẩm thực Việt Nam nói chung là gì?

-Đánh giá về thực trạng của món cơm lam đó trên thị trường: Hiện nay, món ăn có được ưa chuộng hay phổ biến hay không?

b. Thuyết minh chi tiết

-Để làm nên món cơm lam cần chuẩn bị những gì?

-Thuyết minh chi tiết về quá trình tạo ra món cơm lam: gồm những bước nào? Đâu là công đoạn quan trọng nhất?

-Thưởng thức món cơm lam như thế nào là ngon nhất?

-Hương vị của món cơm lam có gì đặc sắc, nổi bật?

c. Ý nghĩa, ưu điểm mà món cơm lam mang lại

-Món cơm lam có ý nghĩa như thế nào với người dân địa phương và nền ẩm thực?

-Chúng ta cần phải làm gì để lưu giữ món cơm lam và làm cho mọi người ngày càng biết đến nó nhiều hơn?

2.3. Kết bài: Khái quát lại món cơm lam vừa thuyết minh, đồng thời liên hệ đến bản thân và rút ra bài học chung cho mọi người.

Đề bài: Thuyết minh về cách làm món cơm lam

Gợi ý làm bài

Nói đến ẩm thực Việt thì có lẽ người Việt Nam nào cũng cảm thấy tự hào bởi chúng ta có quá nhiều những món ăn ngon. Từ ẩm thực đường phố cho tới những nhà hàng, quán ăn sang trọng. Đâu đâu cũng có thể tìm được một món ăn hấp dẫn. Nói đến đặc sản thì mỗi người cũng có thể kể tên được món ăn đặc sản của quê hương mình. Một trong số những món ăn của người miền núi Tây Bắc để lại trong tôi nhiều ấn tượng nhất đó chính là món cơm lam.

Gọi là cơm thì lẽ dĩ nhiên là được làm từ gạo rồi. Thế nhưng đây không phải loại gạo tẻ như chúng ta vẫn ăn thường ngày mà là gạo nếp. Gạo nếp thơm hơn, dẻo hơn khiến cho cơm lam ăn ngon hơn. Và mặc dù cũng là cơm nhưng cơm lam lại không được nấu theo cách thông thường như chúng ta vẫn nấu hàng ngày. Không phải nồi điện cũng chẳng phải nồi gang. Hãy cùng xem cơm lam được nấu như thế nào nhé.

Việc đầu tiên trước khi nấu là phải chọn được gạo ngon đã. Gạo nếp để làm cơm lam phải là loại gạo nếp cái hoa vàng bởi chúng rất thơm, hạt tròn và mẩy. Gạo phải được vo cho sạch sau đó đem ngâm với nước trong khoảng từ 6 đến 8 tiếng. Phải ngâm lâu như vậy là để khi nấu xong cơm được dẻo và ngon. Nếu không ngâm, gạo sẽ không thể nở và ăn sẽ bị khô. Sau đó, vớt gạo ra và để cho ráo nước. Để cho ra được món cơm lam thơm ngon thì chỉ gạo thôi là chưa đủ. Người Thái còn giã nhỏ gừng và muối sau đó đem trộn với gạo đã ngâm nước. Nhờ vậy mà khi ăn cơm ta thấy cơm có vị đặm và có hương thơm của gừng.

Một điểm đặc biệt của cơm lam là món ăn đặc sản này được nấu trong những ống nứa. Những ống nứa được lựa chọn để làm cơm lam là ống nứa tươi, vỏ ngoài của chúng có màu xanh đậm, bên trong rỗng, một đầu là mắt nứa. Ông nứa dài khoảng 30cm là hợp lý.

Tiếp theo, người nấu sẽ từ từ đổ gạo vào ống nứa và đổ nước vào ngập mặt gạo. Nhiều nơi thường đổ nước dừa để khi ăn có hương thơm của dừa. Muốn cơm lam được ngon thì không nên đổ gạo đầy ống mà nên chừa lại một đoạn để đến khi gạo nở lên đầy ống là vừa. Cuối cùng là lấy lá chuối bịt kín miệng ống nứa lại và đem đi nướng trên bếp lửa. Nấu cơm lam cầu kì hơn nấu cơm bình thường ở chỗ chúng ta phải canh bếp liên tục. Khi nướng, phải xoay ống nứa để cơm được chín đều.

Cơm lam sau khi nướng chín, người ta thường dùng dao róc bớt vỏ ngoài đi để chỉ còn một lớp vỏ nứa mỏng ở bên trong. Khi ăn, chỉ cần dùng tay tách lớp vỏ này ra là được. Ăn cơm lam ngon nhất là chấm với muối vừng.

Vốn dĩ món ăn này là để dùng cho những người đi rừng. Mỗi lần đi rừng thì phải vài ngày mới về. Vì vậy mà mang cơm lam đi là nhanh và gọn nhất. Cho tới ngày nay, món ăn này đã trở thành đặc sản và được người dân vô cùng yêu thích. Nếu đi du lịch ở vùng Tây Bắc chẳng hạn như lên Hòa Bình, bạn sẽ không thể nào từ chối được món ăn tuyệt vời này. Cơm lam cũng được dùng để làm quà cho những người thân ở nhà.

Nhiều người muốn ăn nóng thì thường tách cả cây cơm ra khỏi ống nước rồi cho lên bếp rán giòn. Đó cũng là một cách ăn thú vị của người miền xuôi.

Ngày nay, bên cạnh những sự du nhập của món âu hay các món ăn đặc sắc đến từ các quốc gia trên thế giới. Thật tuyệt vời là chúng ta vẫn giữ được nét ẩm thực của riêng mình. Nếu như có cơ hội, bạn hãy thưởng thức hết tất cả các món ăn đặc sản của Việt Nam. Mỗi một món ăn lại ẩn chứa một câu chuyện, một ý nghĩa nhân văn vô cùng sâu sắc đấy.

Làm bếp ai chẳng biết mấy động tác hết sức quen thuộc như nấu, nướng, xào, đổ hấp, chiên, rán... Riêng ở miền núi, nhất là ở miền núi phía Bắc, còn có thêm động tác lá lam. Lam nước, lam che, lam củ sắn củ mài, lam cá lam thịt... Vậy lam là gì?

Lam đến đỉnh đầu dốc cao, mũi và tai tranh nhau "thở", khác như thể bị vắt kiệt nước trong người. Tiện có con dao đeo bên hông lại tiện có cánh rừng nứa bạt ngàn, ta hãy chọn cây nứa ngộ còn non chặt lấy một dóng lưng chừng thân cây. Những dóng nứa như thế bao giờ cũng chứa sẵn thứ nước trong vắt và tinh khiết vô cùng. Phạt đi một đầu mắt, dùng lá chuối hoặc lá dong đút nút lại, chất củi chung quanh đốt cho nước sôi. Rồi vừa ngồi nghỉ thảnh thơi hứng gió trời nắng trời, vừa thong thả nhấp từng hớp nước rót trong ống nứa ra. Ngan ngát, thơm thơm, ngòn ngọt, man mát. Uống vào đến đâu thấy người tỉnh lại đến đó.

Ấy là nước lam. Có thể múc nước suối vào ông nứa để lam, nhưng thua xa thứ nước trời đất tích tụ trong ống nứa, chẳng khác nước dừa tích tụ trong quả dừa. Lam chè, lam thịt và lam các thứ khác cũng tương tự. Xin nói gọn:

Lam là cách dùng cóng nứa thay nồi để nấu nhưng lại tạo ra những miếng ăn miếng uống ngon hơn hẳn nấu trong nồi và đặc biệt, đó là cách đun nấu rất "nghệ sĩ", dân dã khác thường mà cũng phong lưu khác thường.

Riêng về cơm lam, cách làm không có gì khác với các loại lam vừa nói. Cho gạo đã vo sạch vào ống nứa non, cuộn lá chuôi lá dong nút chặt, chất củi đốt. Phải đốt đều, khi nào vỏ nứa cháy thành lớp than mỏng phủ chung quanh ống nứa là lúc cơm chín. Nếu ăn ngay, chỉ việc chẻ ông ra, nếu muôn để dành thì chỉ dùng dao róc hết lớp vỏ nứa bị cháy, chỉ để lại một lớp vỏ mỏng trắng sạch sẽ, bỏ ba lô mang theo, vài ngày sau cơm vẫn không thiu không vữa. Cơm nếp lam có thể để dành được cả tuần. Lúc ăn, cắt cái ông ra thành khoanh, bóc vỏ, cơm mềm mịn trông như lát giò lụa. Vị nứa tươi ngấm vào cơm thơm ngọt vị mía lùi. Dù thiếu muôi, dù không kèm theo thức ăn gì khác, cơm lam cũng vẫn rất dề ăn.

Thịt cá, giò chả... đều là những thức ăn hợp với cơm lam. Nhưng không có gì hợp với cơm lam bằng chấm muối riềng (muối rang với củ riềng giã nhỏ, như kiểu rang muối vừng). Vị thơm cay ấm áp của muối riềng gặp vị thơm ngọt mát của cơm lam tạo nên một vị thanh mà đậm lưu lại rất lâu nơi đầu lưỡi.

Cơm lam là quà riêng dành cho những người đi rừng, nghĩ ở đâu lam cơm ăn ở đó, hoặc lam sẵn vài ba ông từ nhà mang theo.

Sau những năm sông ở rừng miền Bắc, tôi còn bắt gặp một kiểu lam nhưng không gọi là lam, mà lại bằng quả dừa tươi. Đó là cách ăn khôn đến lõi đời của dân vùng dừa khu Bôn cũ. Gạo nếp, đỗ xanh, ngâm kĩ, trộn gia vị, nhét vào quả dừa, đốt cháy vỏ, đập ra, thành một "quả" xôi ngon và lạ không bút nào tả xiết.

Nay cơm lam đã trở thành một thứ hàng hóa ở chợ Kỳ Lừa, chợ Cốc Liều, chợ Hữu Lũng và nhiều chợ miền núi khác trên miền Bắc đều thấy bày bán cơm lam, từ năm trăm đến một ngàn đồng một ông. Cơm lam còn trở thành món "đặc sản" trong các nhà hàng, khách sạn.

----------Mod Ngữ văn biên soạn và tổng hợp-----------