Tin học 10 Kết nối tri thức Bài 17: Biến và lệnh gán

* Biến là một tên (định danh) được tạo bởi các chữ cái, chữ số và một số kí tự do Python quy định.

* Phân tích hình thành cú pháp chung của lệnh gán:

- Cú pháp của lệnh gán như sau:

- Biến trong Python được xác định kiểu dữ liệu tại thời điểm gán giá trị nên không cần khai bảo trước kiểu dữ liệu cho biến như một số ngôn ngữ khác. Ví dụ:

- Nhưng sau câu lệnh gán, kiểu dữ liệu của biến được xác định, cần ghi nhớ điều này để tránh thực hiện các phép toán giữa các biến có kiểu dữ liệu khác nhau. Chẳng hạn, nếu sau các lệnh trên, ta thực hiện lệnh z = X + y thì Python sẽ thông báo lỗi do không thể thực hiện phép cộng giữa dữ liệu kiểu số (biến x) với dữ liệu kiểu xâu kí tự (biến y).

- Ta có thể thực hiện tất cả các phép toán thông thường như: +, -, *, /,... trên các biến cố cùng kiều dữ liệu. Ví dụ:

⇒ Ví dụ trên cho thấy có thể gán giá trị biểu thức cho biến. Câu lệnh gán có cú pháp tổng quát như sau:

- Khi thực hiện lệnh này, Python sẽ tính giá trị của và gán kết quả cho. Do đó, mọi biến có trong đều cần được xác định giá trị trước đó.

* Ngoài ra:

- Việc gán giá trị trực tiếp cho biến, ta có thể gán giá trị cho biến thông qua tính toán giá trị của biểu thức với các biến đã được xác định trước. Ví dụ:

- Tên biến thường được đặt sao cho dễ nhớ và có ý nghĩa.

- Có thề gán nhiều giá trị đồng thời cho nhiều biến. Ví dụ:

Cú pháp của lệnh gán đồng thời như sau:

Chú ý: Trong lệnh trên, số các biến bên trái bằng số các giá trị bên phải dấu.

* Các phép toán với dữ liệu kiểu số:

- Xét ví dụ 1. Các phép toán với dữ liệu kiểu số:

+ Tất cả các phép toán đều được thực hiện từ trái sang phải, riêng phép luỹ thừa (**) thì thực hiện từ phải sang trái.

+ Ví dụ, biểu thức 4**2**3 được thực hiện như sau 4 **(2**3) = 4**8 = 65536 còn (4 **2)**3) = 16**3 = 4096

- Các phép toán cơ bản với dữ liệu kiều số (số thực và số nguyên) trong Python là phép cộng "+", trừ "-", nhân "*", chia "/", lấy thương nguyên "//", lấy số dư "%" và phép luỹ thừa "**".

- Thứ tự thực hiện các phép tính như sau: phép luỹ thừa ** có ưu tiên cao nhất, sau đó là các phép toán /, *, //, %, cuối cùng là các phép toán +, -. Ví dụ, lệnh sau:

>>> 3/2+4*2**4-5//2**2 ⇔ >>> 3/2+4*(2**4) - 5// (2**2)

Chú ý: Nếu có ngoặc thì biểu thức trong ngoặc được ưu tiên thực hiện trước.

* Các phép toán với dữ liệu kiểu xâu kí tự:

- Ví dụ 2. Các phép toán với dữ liệu kiểu xâu kí tự dưới đây:

- Trong biểu thức có cả số thực và số nguyên thì kết quả sẽ có kiểu số thực

- Một tập hợp các từ tiếng Anh đặc biệt được sử dụng vào mục đích riêng của ngôn ngữ lập trình, được gọi là các từ khoá (keyword) cùa ngôn ngữ lập trình.

- Khi viết chương trình không được đặt tên biến hay các định danh trùng với từ khoá. 

- Một số từ khoá trong Python phiên bản 3.X.

Bài tập 1: Theo em, sử dụng biến có những lợi ích gì?

Hướng dẫn giải:

- Biến là tên của một vùng nhớ dùng để lưu trữ giá trị và giá trị đó có thể thay đổi khi thực hiện chương trình.

- Biến giúp cho việc viết chương trình được dễ dàng, đặc biệt trong trường hợp giá trị lớn, phải gọi tới giá trị đó nhiều lần và có thể thay đổi giá trị của biến.

Bài tập 2: Sau các lệnh dưới đây, các biến a, b nhận giá trị bao nhiêu?

>>> a, b = 2, "OK" 

>>> a, b = 3*a, a*b

Hướng dẫn giải:

- Giá trị tương ứng là: 6 và  "OKOK"

- Vì a = 2; b = "OK"

3*a = 3*2 = 6 (2 nhân 3)

2*"OK" = "OKOK" (lặp lại từ OK hai lần)

Qua bài học các em cần nắm được các về:

- Biết cách thiết lập biến. Phân biệt được biến và từ khoá.

- Biết sử dụng lệnh gán và thực hiện một số phép toán trên kiểu số nguyên, số thực và xâu kí tự.

Các em có thể hệ thống lại nội dung kiến thức đã học được thông qua bài kiểm tra Trắc nghiệm Tin học 10 Kết nối tri thức Chủ đề 5 Bài 17 cực hay có đáp án và lời giải chi tiết. 

• Câu 1:

  Biến k thuộc số kiểu thực, cách khai báo nào sau đây là sai?

  • A. t=float
  • B. t:float
  • C. t=8.2
  • D. t=6.5

• Câu 2:

  Trong ngôn ngữ lập trình Python, câu lệnh nào sau đây là khai báo biến?

  • A. n = 50
  • B. n==50
  • C. n>50
  • D. n!=50

• Câu 3:

  Biến f thuộc kiểu nguyên, cách khai báo nào sau đây là đúng?

  • A. f=True
  • B. f=4.5
  • C. f=8
  • D. f=bool

Câu 4-10: Mời các em đăng nhập xem tiếp nội dung và thi thử Online để củng cố kiến thức về bài học này nhé!

Các em có thể xem thêm phần hướng dẫn Giải bài tập Tin học 10 Kết nối tri thức Chủ đề 5 Bài 17 để giúp các em nắm vững bài học và các phương pháp giải bài tập.

Khởi động trang 91 SGK Tin học 10 Kết nối tri thức - KNTT

Hoạt động 1 trang 91 SGK Tin học 10 Kết nối tri thức - KNTT

Câu hỏi mục 1 trang 93 SGK Tin học 10 Kết nối tri thức - KNTT

Hoạt động 2 trang 93 SGK Tin học 10 Kết nối tri thức - KNTT

Câu hỏi mục 2 trang 94 SGK Tin học 10 Kết nối tri thức - KNTT

Hoạt động 3 trang 95 SGK Tin học 10 Kết nối tri thức - KNTT

Câu hỏi mục 3 trang 95 SGK Tin học 10 Kết nối tri thức - KNTT

Luyện tập trang 96 SGK Tin học 10 Kết nối tri thức - KNTT

Vận dụng trang 96 SGK Tin học 10 Kết nối tri thức - KNTT

Giải bài tập 17.1 trang 36 SBT Tin học 10 Kết nối tri thức - KNTT

Giải bài tập 17.2 trang 36 SBT Tin học 10 Kết nối tri thức - KNTT

Giải bài tập 17.3 trang 36 SBT Tin học 10 Kết nối tri thức - KNTT

Giải bài tập 17.4 trang 36 SBT Tin học 10 Kết nối tri thức - KNTT

Giải bài tập 17.5 trang 36 SBT Tin học 10 Kết nối tri thức - KNTT

Giải bài tập 17.6 trang 36 SBT Tin học 10 Kết nối tri thức - KNTT

Giải bài tập 17.7 trang 37 SBT Tin học 10 Kết nối tri thức - KNTT

Giải bài tập 17.8 trang 37 SBT Tin học 10 Kết nối tri thức - KNTT

Giải bài tập 17.9 trang 37 SBT Tin học 10 Kết nối tri thức - KNTT

Giải bài tập 17.10 trang 37 SBT Tin học 10 Kết nối tri thức - KNTT

Giải bài tập 17.11 trang 37 SBT Tin học 10 Kết nối tri thức - KNTT

Giải bài tập 17.12 trang 37 SBT Tin học 10 Kết nối tri thức - KNTT

Trong quá trình học tập nếu có thắc mắc hay cần trợ giúp gì thì các em hãy comment ở mục Hỏi đáp, Cộng đồng Tin học HOC247 sẽ hỗ trợ cho các em một cách nhanh chóng!

Chúc các em học tập tốt và luôn đạt thành tích cao trong học tập!