Nhằm giúp các em ôn tập và củng cố kiến thức đã học trong Bài 5: Những tình huống khôi hài (Hài kịch), HỌC247 đã biên soạn và tổng Ôn tập Bài 5 thuộc sách Chân trời sáng tạo dưới đây. Đồng thời, để nắm vững nội dung và ý nghĩa của bài học, các em có thể tham khảo thêm nội dung bài giảng Ôn tập Bài 5. Mời các em cùng tham khảo. Chúc các em đạt kết quả cao trong học tập!
1. Tóm tắt nội dung bài học
1.1. Ôn lại đặc trưng của thể loại hài kịch
- Nhân vật của hài kịch là đối tượng của tiếng cười, gồm những hạng người hiện thân cho các thói tật xấu hay những gì thấp kém trong xã hội.
- Hành động trong hài kịch là toàn bộ hoạt động của các nhân vật (bao gồm lời thoại, điệu bộ, cử chỉ...) tạo nên nội dung của tác phẩm hài kịch.
- Xung đột kịch thường nảy sinh dựa trên sự đối lập, mâu thuẫn tạo nên tác động qua lại giữa các nhân vật hay các thế lực.
- Lời thoại là lời của các nhân vật hài kịch nói với nhau (đối thoại), nói với bản thân (độc thoại) hay nói với khán giả (bảng thoại), góp phần thúc đẩy xung đột hài kịch phát triển.
- Lời chỉ dẫn sân khấu là những lời chú thích ngắn gọn của tác giả biên kịch (thưởng để trong ngoặc đơn) nhằm hướng dẫn, gợi ý về cách bài trí, xử lí âm thanh, ánh sáng, việc vảo – ra sân khấu của diễn viên thủ vai nhân vật củng trang phục, hành động, cử chỉ, cách nói năng của họ...
1.2. Ôn tập đặc điểm và chức năng của trợ từ, thán từ trong câu
- Trợ từ là những từ chuyên dùng để nhấn mạnh hoặc biểu thị thái độ đánh giá của người nói với người nghe hoặc với sự việc được nói đến trong câu.
- Thán từ là những từ dùng để bộc lộ tình cảm, cảm xúc của người nói hoặc dùng để gọi đáp.
1.3. Ôn lại cách viết văn kiến nghị về một vấn đề của đời sống
- Nêu được vấn đề của đời sống mà người viết văn bản kiến nghị.
- Nội dung phù hợp với từng phần của văn bản.
- Trình bày rõ ràng logic từng nội dung.
2. Soạn bài Ôn tập Bài 5 - Ngữ văn 8 Tập 1 Chân Trời Sáng Tạo
Câu 1: Nêu và giải thích đặc điểm chính của hải kịch. Minh hoạ một trong những đặc điểm ấy bằng các dẫn chứng rút ra từ một trong ba văn bản hài kịch đã học.
Lời giải chi tiết:
* Các đặc điểm chính của hài kịch:
- Nhân vật của hài kịch là đối tượng của tiếng cười, gồm những người hiện thân cho các thói tật xấu hay những gì thấp kém trong xã hội.
- Hành động trong hài kịch là toàn bộ hoạt động cúa các nhân vật (bao gồm lời thoại, điệu bộ, cử chỉ... ) tạo nên nội dung của tác phẩm hài kịch.
- Xung đột kịch thường này sinh đựa trên sự di lập, mâu thuẫn tạo nên tác động qua lại giữa các nhân vật hay các thế lực.
- Lời chỉ dẫn sân khấu là những lời chú thích ngắn gọn của tác giá biên kịch (thường để trong ngoặc đơn) nhằm hướng dẫn, gợi ý vẻ cách bài trí, xử lí âm thanh, ánh sáng…
* Ví dụ minh họa: Trong văn bản Thuyền trưởng tàu viễn dương:
- Mâu thuẫn giữa cái xấu và cái tốt: Ông Nha vẽ ra một viễn tưởng cao đẹp về một xã phát triển, giàu mạnh nhưng thực tế thì những gì ông làm đề đẩy người dân vào sự nghèo khó.
- Nhân vật: có sự không tương xứng giữa thực chất bên trong và hình thức bên ngoài, giữa suy nghĩ và hành động khiến việc làm trở nên lố bịch hài hước: Anh Hưng là người lái tàu chở phân được ông nha kêu giả làm thuyền trưởng tàu viễn dương...
- Lời thoại: Đoạn trích chủ yếu toàn là lời thoại giữa các nhân vật với nhau. Lời thoại bộc lộ được đặc điểm, tính cách, có yếu tố hài hước, gây cười.
- Sử dụng thủ pháp trào phúng, phóng đại: Ông Nha vẽ lên những viễn tưởng cao đẹp về một xã phát triển khoa học, giàu mạnh những thực tế nhưng thực tế chỉ là những lời nói xáo rỗng, giả dối, lố bịch.
Câu 2: Nêu chủ đề, thủ pháp gây cười được sử dụng trong ba văn bản Ông Giuốc-đanh mặc lễ phục, Cái chúc thư, "Thuyền trưởng tàu viễn dương”.
Lời giải chi tiết:
Câu 3: Đặt một câu có sử dụng trợ từ, thán từ lấy đề tải từ các văn bản hài kịch đã học. Xác định trợ từ, thán từ và nêu tác dụng của chúng.
Lời giải chi tiết:
- Đặt câu: Ôi trời, bông hoa ai trồng mà đẹp thế không biết?
- Xác định:
+ Thán từ: ôi trời.
+ Trợ từ: không.
Câu 4: Theo em, vì sao khi viết một văn bản kiến nghị về một vấn đề của đời sống, người viết không được để thiếu bất kì phần nào trong các phần: phần mở đầu, phần nội dung, phần kết thúc?
Lời giải chi tiết:
Vì các phần đều có vai trò riêng của mình, nếu thiếu một phần thì sẽ bị thiếu thông tin dẫn đến văn bản thiếu nội dung và sự chính xác.
Câu 5: Em rút ra được lưu ý gì khi trình bày ý kiến về một vấn đề xã hội?
Lời giải chi tiết:
- Cần tìm hiểu kĩ về vấn đề mình sẽ viết, trình bày.
- Cần lắng nghe ý kiến của người khác.
- Trình bày rõ ràng từng luận điểm.
- …
Câu 6: Tiếng cười trong hài kịch có ý nghĩa như thế nào đối với đời sống của con người?
Lời giải chi tiết:
- Tiếng cười hài kịch phê phán tố cáo xã hội lớn lao.
- Tiếng cười trong cái hài là một loại vũ khí, phương tiện để phê phán mặt trái của cuộc sống để phủ định tất cả những gì xấu xa, giả dối, lỗi thời.
- ….
Nhằm giúp các em hiểu hơn về bài soạn này, các em có thể tham khảo thêm:
- Soạn văn tóm tắt Ôn tập Bài 5
3. Hỏi đáp về bài Ôn tập Bài 5 - Ngữ văn 8 Tập 1 Chân Trời Sáng Tạo
Khi có vấn đề khó hiểu về bài soạn này cần giải đáp, các em có thể để lại câu hỏi trong phần Hỏi đáp, cộng đồng Ngữ văn HỌC247 sẽ sớm trả lời cho các em.
