Để bài văn nghị luận tăng thêm tính thuyết phục cần sử dụng cước chú và trích dẫn tài liệu tham khảo. Bài soạn Thực hành tiếng Việt trang 83 thuộc sách Kết Nối Tri Thức sẽ giúp các em có thêm kiến thức về cách ghi cước chú và trích dẫn tài liệu tham khảo đúng khoa học, từ đó vận dụng vào giải những bài tập cụ thể. Chúc các em học tập vui vẻ!
1. Tóm tắt nội dung bài học
1.1. Cước chú
- Cước chú là một đoạn chú thích đặt ở cuối trang trong một quyển sách hoặc văn bản.
- Đoạn chú thích đó có thể là nhận hoặc trích dẫn đến một tham khảo một phần đoạn văn bản.
- Cước chú thường được là một con số nằm phía trên sau đoạn văn bản mà nó muốn chú thích.
- Cách ghi cước chú:
+ Đánh dấu từ ngữ, nội dung cần cước chủ bằng chữ số hoặc dầu hoa thị.
+ Ở chân trang hoặc cuối văn bản, lần lượt chủ thích về tùng từ ngữ hay nội dung đã được đánh dấu để tạo thành một cước chủ hoàn chỉnh gồm các thành phần: kí hiệu đánh dấu đối tượng; dấu hai chấm; nội dung giải thích.
1.2. Tài liệu tham khảo
- Tài liệu tham khảo là mục mà gần như bài luận văn, tác phẩm nghiên cứu nào cũng cần đến để bài viết sát với thực tế.
- Thao tác trích dẫn tài liệu tham khảo:
+ Đặt trong dấu ngoặc kép đoạn trích dẫn nguyên văn một ý kiến, nhận định nào đó.
+ Nêu thông tin về họ, tên tác giả của ý kiến, nhận định được trích dẫn (có thể đặt trước hoặc sau đoạn trích dẫn).
+ Ghi đầy đủ tiền tài liệu được trích dẫn cũng nói xuất bản, thời gian xuất bản vào vị trí thch hợp (ghi như một cước chú; ghi ngay sau đoạn trích dẫn; ghi phần cuối văn bản trong mục Tài liệu tham khảo).
2. Soạn bài Thực hành tiếng Việt trang 83 Ngữ văn 7 Tập 2 Kết Nối Tri Thức
CƯỚC CHÚ
Câu 1: Kẻ bảng sau vào vở. Ghi những từ ngữ, nội dung có cước chú trong văn bản Thủy tiên tháng Một vào các cột phù hợp.
|
Từ ngữ được giải thích nghĩa |
Đối tượng được cung cấp thông tin về xuất xứ |
Sự vật, hiện tượng được miêu tả, giải thích |
|
- Thái cực … |
- Ảnh của Quốc Trung … |
- Min-nét-xô-ta … |
Trả lời:
|
Từ ngữ được giải thích nghĩa |
Đối tượng được cung cấp thông tin về xuất xứ |
Sự vật, hiện tượng được miêu tả, giải thích |
|
- Thái cực - Đồng loại - Hải lưu - Cực đoan |
- Ảnh của Quốc Trung |
- Min-nét-xô-ta - Thoai-lai Dôn (Twilight Zone) - Hiện tượng "nước trồi"
|
Câu 2: Dựa trên quan sát của em về những cước chú trong văn bản Thủy tiên tháng Một, hãy kẻ bảng sau vào vở và điền nội dung cần thiết vào ô trống.
|
Các thành phần của cước chú |
Vị trí đặt cước chú |
Nội dung cước chú |
Ngôn ngữ của cước chú |
|
- Kí hiệu đánh dấu đối tượng được chú thích |
- Chân trang |
- Giải thích nghĩa của từ ngữ |
- Ngắn gọn |
Trả lời:
|
Các thành phần của cước chú |
Vị trí đặt cước chú |
Nội dung cước chú |
Ngôn ngữ của cước chú |
|
- Kí hiệu đánh dấu đối tượng được chú thích - Tên đối tượng được chú thích
- Dấu hai chấm - Nội dung cước chú |
- Chân trang - Đánh dấu hoa thị, hoặc số, chữ cái ở tên đối tượng cần chú thích ngay trong văn bản |
- Giải thích nghĩa của từ ngữ
- Cung cấp thông tin về xuất xứ của đối tượng. - Miêu tả, giải thích sự vật, hiện tượng. |
- Ngắn gọn - Bao quát |
Câu 3: Theo em, cần có thêm cước chú cho từ ngữ, nội dung nào có trong văn bản đã đọc ở trên? Vì sao?
Trả lời:
- Theo em, cần thêm cước chú cho tên những người được đề cập trong bài: Hân-tơ Lo-vin (Hunter Lovins), Giôn Hô-đơ-rơn (John Holdren).
- Việc đặt cước chú như vậy sẽ làm tăng tính cụ thể và giúp người đọc biết được những người được nhắc đến đó là ai.
Câu 4: Hãy trình bày về cách ghi cước chú cho một trong những từ ngữ, nội dung được đề cập ở bài tập 3.
Trả lời:
- Đánh số bên cạnh các từ chỉ tên người đã được nhắc đến ở câu 3.
- Ghi cước chú ở chân trang lần lượt như sau:
+ Hunter Lovins: nhà môi trường Mỹ, là chủ tịch và người sáng lập của tổ chức Những giải pháp chủ nghĩa tư bản tự nhiên (Natural Capitalism Solutions), là tác giả hàng đầu về phát triển bền vững.
+ John Holdren: giáo sư người Mỹ nghiên cứu Khoa học Môi trường và Chính sách tại Trường Chính phủ Kennedy thuộc Đại học Harvad, từng là cố vấn cấp cao của Tổng thống Mỹ Barack Obama về các vấn đề khoa học và công nghệ.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
Câu 5: Việc cung cấp thông tin về tài liệu tham khảo đã được Thô-mát L. Phrít-man thực hiện như thế nào trong Thủy tiên tháng Một?
Trả lời:
Việc cung cấp thông tin về tài liệu tham khảo đã được Thô-mát L. Phrít-man thực hiện:
+ Ghi đầy đủ tên tài liệu được trích dẫ cùng thời gian xuất bản “Trang CNN.com (ngày 07/8/2007)…”
+ Đặt dấu ngoặc kép khi trích dẫn nguyên văn một ý kiến hay nhận định nào đó.
+ Nêu thông tin về họ, tên tác giả của ý kiến, nhận định được trích dẫn.
Câu 6: Trong văn bản Thủy tiên tháng Một tác giả Thô-mát L. Phrít-man đã ghi nguồn tài liệu tham khảo ở ngay các đoạn có thông tin được trích dẫn. Nguồn tài liệu tham khảo đó có thể được trình bày theo cách khác: đặt một phần riêng cuối văn bản. Cụ thể như sau:
Tài liệu tham khảo
1. Tổ chức khí tượng thế giới (07/8/2007), “Trên toàn cầu, năm 2007 đang trên đà trở thành một năm thời tiết khắc nghiệt", https://edition.cnn.com/2007/TECH/ science/08/07/weather.extremes/index.html
2. Cri-xtốp-phơ Ma-gơ (Christopher Maag) (13/6/2008), “Ở phía đông Ai-O-oa, thành phố sẽ không bao giờ ngập lụt” nằm dưới độ sâu 12 feet) ", https://www.nytimes. com/2008/06/13/us/13flood.html
Hãy chỉ ra sự khác biệt giữa hai cách ghi nguồn tài liệu tham khảo nêu trên. Theo tìm hiểu của em, trong hai cách ghi đó, cách nào được sử dụng phổ biến hơn trên sách báo hiện nay?
Trả lời:
- Sự khác biệt giữa hai cách ghi nguồn tài liệu tham khảo đã nêu:
+ Một cách là ghi ngay ở các đoạn có thông tin được trích dẫn.
+ Một cách là ghi ở một phần riêng cuối văn bản.
- Theo tìm hiểu của em, trong hai cách ghi đó, cách thứ hai được sử dụng phổ biến hơn trên sách báo hiện nay.
Câu 7: Lập bảng theo mẫu sau để đánh giá tác dụng của việc viện dẫn thông tin và sử dụng tài liệu tham khảo trong Thuỷ tiên tháng Một:
|
STT |
Thông tin được viện dẫn và tài liệu tham khảo đã sử dụng |
Tác dụng của việc viện dẫn thông tin và sử dụng tài liệu tham khảo |
|
|
|
|
|
|
|
|
Trả lời:
|
STT |
Thông tin được viện dẫn và tài liệu tham khảo đã sử dụng |
Tác dụng của việc viện dẫn thông tin và sử dụng tài liệu tham khảo |
|
1 |
- Thông tin về thuật ngữ "sự nóng lên của Trái Đất" đã khiến người ta nhầm lẫn. |
-Cho thấy một quan điểm khách quan từ một người có uy tín, từ đó làm tăng sức thuyết phục cho nội dung bài viết. |
|
2 |
- Thông tin về các hiện tượng thời tiết dữ dội trong năm mà trước kia chưa từng xảy ra. |
-Cho thấy nguồn thông tin là đáng tin cậy, có sức thuyết phục. - Thể hiện sự tôn trọng, chuyên nghiệp của người viết khi sử dụng thông tin trong bài viết của mình |
|
3 |
- Câu nói mô tả chính xác tình trạng bất thường của Trái Đất mà người Ai-o-oa (Iowa) cảm thấy. |
- Cho thấy nguồn thông tin là đáng tin cây, có sức thuyết phục. - Thể hiện sự chuyên nghiệp của người viết |
Để củng cố bài học và có thêm nhiều kiến thức bổ ích, mời các em cùng tham khảo:
3. Hướng dẫn luyện tập
Câu hỏi: Trích dẫn tài liệu tham khảo có ý nghĩa gì?
Trả lời:
Trích dẫn tài liệu là một trong những việc rất quan trọng trong các bài viết khoa học, báo cáo nghiên cứu, luận văn Thạc sĩ và luận án Tiến sĩ. Việc làm này thể hiện được sự nghiên cứu, tham khảo sâu rộng các kết quả nghiên cứu của những người khác, thừa nhận sở hữu trí tuệ của những người đó.
Trích dẫn tham khảo còn làm tăng giá trị của bài viết nhờ có đối chiếu, tham khảo, so sánh với các nguồn tài liệu từ bên ngoài, thể hiện rõ nguồn gốc các thông tin thu thập được. Giúp phát triển năng lực nghiên cứu nhờ quá trình tìm kiếm và chọn lọc những thông tin có chất lượng, giúp làm tăng khả năng tự học, tự tìm kiếm thông tin và khai thác thông tin; bồi dưỡng ý thức đạo đức nghề nghiệp. Những trích dẫn trong bài cũng là những bằng chứng, cơ sở cho những tranh luận của học viên trong bài viết của mình; minh chứng cho những kết quả, ý tưởng đạt được của mình là mới hoặc hay hơn,… so với những kết quả, ý tưởng của các tài liệu được công bố trước đây.
Ngoài ra, việc trích dẫn TLTK trong khoa học chứng tỏ người viết am hiểu kiến thức trong chuyên ngành, và dẫn người đọc đến nguồn tài liệu liên quan. Trích dẫn TLTK còn cung cấp cho các nhà nghiên cứu khác nguồn gốc của phương pháp sử dụng trong nghiên cứu. Nếu lĩnh vực nghiên cứu còn trong vòng tranh luận thì phần TLTK cần phản ảnh được điều đó.
4. Hỏi đáp về bài Thực hành tiếng Việt trang 83 Ngữ văn 7 Tập 2 Kết Nối Tri Thức
Khi có vấn đề khó hiểu về bài soạn này cần giải đáp, các em có thể để lại câu hỏi trong phần Hỏi đáp, cộng đồng Ngữ văn HỌC247 sẽ sớm trả lời cho các em.
