Lịch sử và Địa lí 7 Kết nối tri thức Bài 2: Đặc điểm dân cư, xã hội châu Âu

- Năm 2020, số dân của châu Âu khoảng 747 triệu người (bao gồm cả số dân Liên bang Nga) và đứng thứ tư thế giới (sau châu Á, châu Phi, châu Mỹ).

- Châu Âu có cơ cấu dân số già. Tỉ lệ người dưới 15 tuổi thấp và có xu hướng giảm (năm 1990 là 20,5%, năm 2020 giảm xuống còn 16,1%); tỉ lệ người từ 65 tuổi trở lên cao và có xu hướng tăng (năm 1990 là 12,6%, năm 2020 tăng lên 19,1%) như số liệu trong bảng 1 dưới đây

Bảng 1. Cơ cấu dân số theo nhóm tuổi ở châu Âu năm 1990 và năm 2020 (%)

- Hậu quả của cơ cấu dân số già là sự thiếu hụt lao động.

⇒ Để giải quyết vấn đề đó, các nước châu Âu đã tiến hành nhiều biện pháp, như: thu hút lao động từ bên ngoài, khuyến khích sinh đẻ, kéo dài độ tuổi lao động, ...

- Tuy nhiên, các quốc gia ở châu Âu có tình trạng mất cân bằng giới tính, với số nữ nhiều hơn số nam: năm 1990 tỉ lệ nữ là 51,9%, tỉ lệ nam là 48,1%; năm 2020 tỉ lệ nữ là 51,7%, tỉ lệ nam là 48,3% như số liệu bảng 2.

Bảng 2. Cơ cấu dân số theo giới tính của châu Âu giai đoạn 1990 – 2020 (%)

- Dân cư châu Âu có trình độ học vấn cao, ảnh hưởng rõ rệt đến năng suất lao động ở châu Âu. Năm 2020, số năm đi học bình quân của người trên 25 tuổi ở châu Âu là 11,8 năm, thuộc hàng cao nhất thế giới.

- Châu Âu có lịch sử đô thị hóa lâu đời. Từ thế kỉ XIX, quá trình công nghiệp hoá khiến số dân đô thị của châu Âu tăng nhanh, cùng với đó là sự xuất hiện các đô thị lớn.

- Quan sát bản đồ hình 1 thấy được quá trình đô thị hóa ở châu Âu

Hình 1. Bản đồ tỉ lệ dân đô thị và một số đô thị ở châu Âu, năm 2020

- Ở các vùng công nghiệp lâu đời, nhiều đô thị mở rộng và nối liền với nhau tạo thành các dải đô thị, cụm đô thị xuyên biên giới như dải đô thị kéo dài từ Li-Vơ-pun (Anh) đến Côn (Đức). Việc phát triển sản xuất công nghiệp ở vùng nông thôn cùng với việc mở rộng ngoại ô của các đô thị đã thúc đẩy nhanh quá trình đô thị hoá nông thôn, tạo nên các đô thị vệ tinh.

- Châu Âu là châu lục có mức độ đô thị hoá cao, năm 2020 khoảng 75% số dân châu Âu sống ở khu vực đô thị.

- Người Ơ-rô-nê-ô-it sinh sống trên lãnh thổ châu Âu từ rất sớm.

- Nhập cư là một trong những nguyên nhân quan trọng khiến châu Âu trở thành một châu lục đông dân từ thời cổ đại.

- Từ cuối thế kỉ XX đến đầu thế kỉ XXI, số lượng người từ các châu lục, khu vực khác (châu Phi, Trung Đông,...) nhập cư vào châu Âu ngày càng nhiều. Theo Liên hợp quốc, riêng năm 2019, châu Âu đã tiếp nhận khoảng 82 triệu người di cư quốc tế.

- Đồng thời, do nhu cầu về nguồn lao động của các quốc gia cũng như nhu cầu tìm kiếm cơ hội việc làm của người dân nên việc di cư nội địa trong nội bộ châu Âu ngày càng gia tăng và có ảnh hưởng đến dân số của các quốc gia.

- Theo số liệu từ Cao uỷ Liên hợp quốc về người tị nạn (UNHCR), chỉ tính riêng sáu tháng đầu năm 2015, đã có 137 000 người tị nạn và di cư cố gắng vào EU, tăng 83% so với cùng kì năm 2014. Phần lớn người di cư, tị nạn đến từ Xi-ri, I-rắc, Áp-ga-ni-xtan (là những quốc gia bị ảnh hưởng bởi chiến tranh). Đối với một số người, cuộc hành trình này sẽ là chuyến đi cuối cùng của họ. Hàng nghìn người đã thiệt mạng hoặc mất tích kể từ năm 2015. Năm 2018, hơn 138 000 người đã cố gắng đến châu Âu bằng đường biển, hơn 2 000 người trong số họ đã bị chết đuối.

Bài tập 1: Em hãy nêu một số hiểu biết của em về dân cư, xã hội ở châu Âu?

Hướng dẫn giải:

Dân cư châu Âu chủ yếu là người già, tuổi thọ cao, xã hội văn minh và hiện đại, đại diện cho văn hoá phương Tây. Châu Âu có nhiều thành phố lớn nổi tiếng thế giới.

Bài tập 2: Nguyên nhân quá trình đô thị hóa nông thôn ở châu Âu được đẩy nhanh là do đâu?

Hướng dẫn giải:

Nguyên nhân quá trình đô thị hóa nông thôn ở châu Âu được đẩy nhanh là do việc phát triển sản xuất nông thôn và mở rộng ngoại ô đô thị. Chính vì vậy, điều kiện sống của người dân nông thôn ngày càng gần với điều kiện sống của người dân thành thị.

Bài tập 3: Giải thích tại sao dân cư châu Âu tập trung đông ở phía Trung, Tây và Nam Âu?

Hướng dẫn giải:

Dân cư châu Âu tập trung đông ở phía Trung, Tây và Nam Âu là do đây là những khu vực có khí hậu ấm áp, thuận lợi cho các hoạt động kinh tế quanh năm. Đồng thời đây là những vùng giàu có về tài nguyên khoáng sản (dầu mỏ, khí đốt, than,…).

Qua bài giảng ở trên, giúp các em học sinh:

- Trình bày được đặc điểm của cơ cấu dân cư

- Nêu được quá trình đô thị hóa và di cư ở châu Âu

Để củng cố bài học xin mời các em cùng làm Bài kiểm tra Trắc nghiệm Lịch sử và Địa lí 7 Kết nối tri thức Chương 1 Bài 2 để kiểm tra xem mình đã nắm được nội dung bài học hay chưa.

• Câu 1:

  Giải thích tại sao dân cư châu Âu tập trung đông ở phía Trung, Tây và Nam Âu?

  • A. Ít tài nguyên khoáng sản nhưng giao thông thuận lợi
  • B. Chính sách phân bố dân cư của châu lục
  • C. Là vùng đồng bằng rộng lớn, đất đai màu mỡ
  • D. Khí hậu thuận lợi, giao thông đi lại dễ dàng

• Câu 2:

  Nguyên nhân nào làm cho quá trình đô thị hóa nông thôn ở châu Âu được đẩy nhanh?

  • A. Chính sách mở rộng và thúc đẩy sản xuất nông thôn
  • B. Sự đầu tư, hỗ trợ của nhà nước vào quá trình đô thị nông thôn
  • C. Phát triển sản xuất nông thôn và mở rộng ngoại ô đô thị
  • D. Trình độ dân nông thôn ngày càng cao cùng sự hỗ trợ từ nhà nước

• Câu 3:

  Gia tăng tự nhiên ở châu Âu rất thấp, nhiều nước còn âm nhưng dân số vẫn tăng do đâu?

  • A. Số người trong độ tuổi sinh đẻ lớn
  • B. Thành phần dân nhập cư
  • C. Tỉ lệ tử vong ở người già lớn
  • D. Chính sách dân số

Câu 4-10: Mời các em đăng nhập xem tiếp nội dung và thi thử Online để củng cố kiến thức và nắm vững hơn về bài học này nhé!

Bên cạnh đó các em có thể xem phần hướng dẫn Giải bài tập Lịch sử và Địa lí 7 Kết nối tri thức Chương 1 Bài 2 để giúp các em nắm vững bài học và các phương pháp giải bài tập.

Mở đầu trang 101 SGK Lịch sử và Địa lí 7 Kết nối tri thức - KNTT

Câu hỏi mục 1 trang 102 SGK Lịch sử và Địa lí 7 Kết nối tri thức - KNTT

Câu hỏi mục 2 trang 103 SGK Lịch sử và Địa lí 7 Kết nối tri thức - KNTT

Câu hỏi mục 3 trang 103 SGK Lịch sử và Địa lí 7 Kết nối tri thức - KNTT

Luyện tập trang 103 SGK Lịch sử và Địa lí 7 Kết nối tri thức - KNTT

Vận dụng trang 103 SGK Lịch sử và Địa lí 7 Kết nối tri thức - KNTT

Giải bài 1 trang 11 SBT Lịch sử và Địa lí 7 Kết nối tri thức - KNTT

Giải bài 2 trang 12 SBT Lịch sử và Địa lí 7 Kết nối tri thức - KNTT

Giải bài 3 trang 12 SBT Lịch sử và Địa lí 7 Kết nối tri thức - KNTT

Giải bài 4 trang 12 SBT Lịch sử và Địa lí 7 Kết nối tri thức - KNTT

Giải bài 5 trang 13 SBT Lịch sử và Địa lí 7 Kết nối tri thức - KNTT

Giải bài 6 trang 13 SBT Lịch sử và Địa lí 7 Kết nối tri thức - KNTT

Giải bài 7 trang 13 SBT Lịch sử và Địa lí 7 Kết nối tri thức - KNTT

Trong quá trình học tập nếu có thắc mắc hay cần trợ giúp gì thì các em hãy comment ở mục Hỏi đáp, Cộng đồng Lịch sử và Địa lí HOC247 sẽ hỗ trợ cho các em một cách nhanh chóng!

Chúc các em học tập tốt và luôn đạt thành tích cao trong học tập!