Hoạt động trang 171 SGK Khoa học tự nhiên 7 Kết nối tri thức - KNTT

Phương pháp giải:

1.

- Đọc thông tin mục III, sách KHTN 7, trang 170 – 171

- Các biện pháp điều khiển sinh sản ở thực vật là: 

+ Sử dụng hormone sinh trưởng ở thực vật 

+ Điều chỉnh nhiệt độ, chế độ chiếu sáng, ...

+ Trực tiếp thụ phấn cho cây bằng tay, ...

2. Các loài côn trùng như ong mật và ong bắp cày là tác nhân thụ phấn tích cực cho nhiều loài thực vật thụ phấn nhờ côn trùng. Như vậy, việc tồn tại của các loài côn trùng sẽ quyết định sự sinh sản, duy trì nòi giống của các thực vật này. Do đó, cần phải bảo vệ một số loài côn trùng như ong mật, ong bắp cày.

3. Cơ sở của việc tạo thành quả không hạt:

- Quả không hạt là quả được hình thành do không có sự thụ tinh hoặc quả được hình thành có sự thụ tinh nhưng hạt bị thoái hóa.

- Do đó, trong thực tế, để thực hiện việc tạo quả không hạt, người ta thường ngăn không cho hoa thụ phấn rồi sử dụng hormone kích thích bầu nhụy phát triển thành quả không hạt.

4. Do điều kiện môi trường (thời tiết, độ ẩm, nhiệt độ, ánh sáng…) thích hợp cho sự sinh trưởng và phát triển của cây. → Trồng cây đúng thời vụ giúp cho quá trình sinh sản ở thực vật diễn ra thuận lợi.

Lời giải chi tiết:

1. 

- Các biện pháp điều khiển sinh sản ở thực vật:

+ Sử dụng hormone kích thích sinh sản.

+ Điều chỉnh nhiệt độ, chế độ chiếu sáng, chế độ dinh dưỡng để kích thích cây ra hoa, tạo quả trái vụ,…

+ Trực tiếp thụ phấn cho cây đồng thời chủ động bảo vệ và phát triển các loài côn trùng thụ phấn trong tự nhiên nhằm nâng cao hiệu quả thụ phấn, giúp tăng năng suất quả và hạt.

+ Sử dụng phương pháp chăm sóc thích hợp như ngắt ngọn để kích thích phát triển nhiều chồi, nhánh giúp cây ra nhiều quả hơn,…

- Ví dụ trong thực tế:

+ Giảm lượng nước tưới để kích thích cây quất ra hoa đồng loạt.

+ Tưới nước ấm để kích thích cây đào ra hoa.

+ Bổ sung chất khoáng từ vỏ trứng, ốc, hến,… cho vịt để tăng tỉ lệ đẻ trứng.

+ Thắp đèn chiếu sáng cho thanh long tạo quả vào mùa đông.

+ Ngắt ngọn bầu, bí trước thời điểm cây ra hoa để phát triển nhiều chồi, nhánh giúp cây ra nhiều quả hơn.

+ Dùng khói hun cho cây dưa chuột kích thích ra nhiều hoa cái.

+ Khi cây dưa leo ra nhiều hoa đực, nên bấm ngọn chính của cây, kích thích phát triển cành bên để cho ra nhiều hoa cái hơn.

+ Thực hiện thụ phấn nhân tạo cho cây ngô để tạo ra sản lượng hạt cao hơn.

2. 

- Ong đất còn gọi là ong bắp cày thường làm tổ ở các gốc cây mục rỗng hay dưới mô đất. Đây là loài có nọc cực độc nhưng lại đang được săn lùng bởi ong đất và nhộng của nó có thể chế biến thành nhiều món ăn giàu đạm, bổ dưỡng hoặc được cho là có thể ngâm rượu để chữa các bệnh về xương cốt. Ngoài khả năng thụ phấn cho cây trồng thì ong còn có tố chất sát thủ và là ứng viên tiềm năng của thiên địch trong nông nghiệp. Một số loài ong trở thành thiên địch bởi đặc điểm tập tính ăn côn trùng của chúng, nhờ đó mà tiêu diệt được nhiều loài côn trùng gây hại và góp phần hạn chế sử dụng hóa chất trong canh tác.

- Ong mật ngoài vai trò nuôi để lấy mật để phục vụ các mục đích khác nhau như làm thuốc, thực phẩm, …ong mật còn giúp cây thụ phấn nếu chúng được nuôi trong vườn cây nhà bạn.

3. 

- Cơ sở 1: Sinh sản hữu tính ở thực vật có hoa gồm các giai đoạn nối tiếp nhau: tạo giao tử, thụ phấn, thụ tinh, hình thành quả và hạt. Ở giai đoạn hình thành quả và hạt: Hợp tử phân chia và phát triển thành phôi nằm trong hạt. Hạt do noãn phát triển thành, mỗi noãn được thụ tinh tạo thành 1 hạt. Bầu nhụy sinh trưởng dày lên để tạo quả chứa hạt. Quả được hình thành không qua thụ tinh là quả không hạt, quả được phát triển từ bầu không qua thụ tinh noãn (noãn không được thụ tinh). Trong tự nhiên nếu muốn tạo quả không hạt ta chỉ cần ngăn không cho noãn thụ tinh (không cho gặp hạt phấn). Ví dụ về quả không hạt trong tự nhiên: chuối.

- Cơ sở 2: Sử dụng hormone giberelin để tạo quả không hạt. Sử dụng hormone giberelin: cà chua, dưa chuột, dưa hấu, …

4. 

- Ý nghĩa của việc trồng cây đúng thời vụ đối với quá trình sinh sản ở thực vật: Quá trình tạo giao tử, thụ phấn, thụ tinh của cây trồng chịu ảnh hưởng nhiều từ điều kiện môi trường như độ ẩm, nhiệt độ, ánh sáng,…

- Ví dụ: Nếu dưa leo trồng ở điều kiện đất quá ẩm ướt, ánh sáng và độ ẩm quá thấp thì phấn hoa bị kết dính mà không thể thụ phấn được. Bởi vậy, trồng cây đúng thời vụ sẽ đảm bảo cây được sinh trưởng và phát triển trong điều kiện môi trường thuận lợi, tạo tiền đề cho cây sinh sản tốt, giúp nâng cao được năng suất cây trồng đặc biệt là những cây lấy quả và hạt.

-- Mod Khoa học tự nhiên 7 HỌC247