Giải bài tập Khoa học tự nhiên 7 Cánh diều Bài 1: Nguyên tử

Khoảng năm 440 trước Công Nguyên, nhà triết học Hy Lạp, Đê – mô – crit (Democritos) cho rằng: nếu chia nhỏ nhiều lần một đồng tiền vàng cho đến khi “không thể phân chia được nữa”, thì sẽ đuộc một hạt gọi là nguyên tử. (“Nguyên tử” trong tiếng Hy Lạp là atomos, nghiac là “không chia nhỏ hơn được nữa”). Vậy nguyên tử có phải hạt nhỏ nhất không?

Hãy cho biết nguyên tử là gì?

Kể tên hai chất có chứa nguyên tử oxygen?

Trong các hạt cấu tạo nên nguyên tử:

a) Hạt nào mang điện tích âm?

b) Hạt nào mang điện tích dương?

c) Hạt nào không mang điện

Quan sát hình 1.3 và hoàn thành thông tin chú thích các thành phần trong cấu tạo nguyên tử lithium

Hoàn thành thông tin trong bảng sau:

Aluminium là kim loại có nhiều ứng dụng trong thực tiễn, được dùng làm dây dẫn điện, chế tạo các thiết bị, máy móc trong công nghiệp và nhiều đồ dùng sinh hoạt. Cho biết tổng số hạt trong hạt nhân nguyên tử aluminium là 27, số đơn vị điện tích hạt nhân là 13. Nêu cách tính số hạt mỗi loại trong nguyên tử aluminium và cho biết điện tích hạt nhân của aluminium.

Điện tích của nguyên tử helium bằng bao nhiêu?

Tổng điện tích trong nguyên tử helium bằng 0. Ta nói nguyên tử không mang điện hay trung hòa về điện.

Cho biết nguyên tử lưu huỳnh (sulfur) có 16 electron. Hỏi nguyên tử lưu huỳnh có bao nhiêu proton? Hãy chứng minh nguyên tử lưu huỳnh trung hòa về điện

Quan sát hình 1.4, hãy cho biết nguyên tử sodium có bao nhiêu lớp electron. Mỗi lớp có bao nhiêu electron?

Hình 1.4. Mô hình cấu tạo nguyên tử sodium

Trong ba loại hạt tạo nên nguyên tử, hạt nào có khối lượng nhỏ nhất?

Khối lượng của nguyên tử được tính bằng đơn vị nào?

Nguyên tử nitrogen và silicon có số electron lần lượt là 7 e và 14 e. Hãy cho biết nguyên tử nitrogen và silicon có bao nhiêu lớp electron và có bao nhiêu electron ở lớp ngoài cùng.

Quan sát hình ảnh mô tả cấu tạo nguyên tử carbon và nhôm (hình 1.5), hãy cho biết mỗi nguyên tử đó có bao nhiêu lớp electron và số electron trên mỗi lớp electron đó.

Hình 1.5. Mô hình cấu tạo nguyên tử carbon (a) và nguyên tử  aluminium (b)

Quan sát hình 1.5, hãy cho biết:

Hình 1.5. Mô hình cấu tạo nguyên tử carbon (a) và nguyên tử  aluminium (b)

a) Số proton, neutron, electron trong mỗi nguyên tử carbon và nhôm

b) Khối lượng nguyên tử của carbon và nhôm

Hoàn thành thông tin còn thiếu trong bảng sau:

Ruột của bút chì thường được làm từ than chì và đất sét. Than chì được cấu tọa từ các nguyên tử carbon

a) Hãy ghi chú thích tên các hạt tương ứng trong hình vẽ mô tả cấu tạo nguyên tử carbon

b) Em hãy tìm hiểu ý nghĩa của các kí hiệu HB, 2B và 6B được ghi trên một số loại bút chì.

Gọi tên các thành phần của một nguyên tử (hạt nhân, proton, neutron, electron) được mô tả như hình 1.1 dưới đây.

Quan sát hình 1.2, cho biết số proton, neutron, electron và điện tích hạt nhân của mỗi nguyên tử.

Hãy chọn từ cụm từ thích hợp cho sẵn dưới đây để điền vào chỗ ... trong mỗi câu sau: Proton, neutron, electron, hạt nhân nguyên tử, vỏ nguyên tử, nguyên tử. 

a) Trong nguyên tử, số proton bằng số ..... 

b) Hạt nhân nguyên tử gồm ... và .... 

c) Phần lớn khối lượng nguyên tử tập trung ở … 

d) Trong hạt nhân nguyên tử, hạt ..... không mang điện.

Mỗi phát biểu sau là đúng hay sai?

a) Các hạt electron được tìm thấy trong hạt nhân của nguyên tử. 

b) Các hạt neutron và electron hút nhau. 

c) Trong nguyên tử, số electron tối đa ở lớp electron thứ hai là 8. 

d) Phần lớn khối lượng của nguyên tử tập trung ở hạt nhân nên kích thước của hạt nhân gần bằng kích thước của nguyên tử. 

Chọn phát biểu đúng về electron.

A. Một electron có khối lượng lớn hơn một proton và mang điện tích âm. 

B. Một electron có khối lượng nhỏ hơn một proton và mang điện tích âm. 

C. Một electron có khối lượng nhỏ hơn một neutron và không mang điện tích.

D. Một electron mang điện tích dương và có khối lượng lớn hơn một neutron. 

Quan sát hình ảnh mô tả cấu tạo nguyên tử nitrogen và silicon (hình 1.3), cho biết mỗi nguyên tử đó có bao nhiêu lớp electron và số electron trên mỗi lớp electron đó.

Cho biết nguyên tử sulfur (lưu huỳnh) có 16 electron. Hãy vẽ sơ đồ mô tả sự phân bố electron trên các lớp electron của nguyên tử sulfur và cho biết mỗi lớp electron có bao nhiêu electron. 

Hoàn thành bảng sau trang 5 SBT KHTN 7 bằng cách điền thông tin thích hợp vào các ô trống:

Tổng số proton, neutron và electron của nguyên tử X là 46.Trong đó, số hạt mang điện nhiều hơn số hạt không mang điện là 14. 

a) Tính số proton, số neutron và số electron của nguyên tử X. 

b) Tính khối lượng nguyên tử X.

c) Cho biết nguyên tử X có bao nhiêu lớp electron và chỉ ra số electron trên mỗi lớp. 

Tổng số proton, neutron và electron của nguyên tử X là 10.

a) Xác định số proton, số neutron và số electron của nguyên tử X. Biết trong nguyên tử X, số neutron lớn hơn số electron và nhỏ hơn 1,5 lần số electron. 

b) Xác định số đơn vị điện tích hạt nhân của X. 

c) Tính khối lượng nguyên tử X. 

d) Cho biết nguyên tử X có bao nhiêu lớp electron và xác định số electron lớp ngoài cùng của X. 

Khối lượng của nguyên tử A là 3 amu.

a) Xác định số proton, số neutron và số electron của nguyên tử A, biết trong A, số electron nhỏ hơn số neutron.

b) Cho biết số electron lớp ngoài cùng của A.