Những biểu hiện chứng tỏ sự hưng thịnh của đô thị Việt Nam giai đoạn từ thế kỉ XVI – XVIII.

–              Đàng Ngoài có hai đô thị tiêu biểu nhất là Thăng Long và Phố Hiến, đúng như dân gian xác nhận: “Thứ nhất Kinh kì, thứ nhì Phố Hiến”.

+ Kinh kì (Thăng Long hay Kẻ Chợ) không ch1 là trung tâm chính trị – hành chính, văn hóa mở còn là một trung tâm kinh tế lớn nhất của đất nước với hệ thống chợ, bến và hàng chục các phô” hàng.

+ Phố Hiến (phía nam thị xã Hưng Yên ngày nay) là nơi chính quyền Lê – Trịnh đặt dinh Hiến trân Sơn Nam, nơi bố”c dở và trung chuyển hàng hóa từ các tởu thuyền buôn ngoại quốc. Vào thời điểm thịnh đạt, Phô” Hiến có khoảng 2000 ngôi nhà với 20 phường chuyên sản xuất hàng thủ công và buôn bán. Phố Hiến cũng là nơi hội tụ nhiều khách thương ngoại qucíc phương Đông và phương Tây, trong đó phần lớn là người Trung Quốc.

–              Đàng Trong cũng xuất hiện nhiều đô thị sầm uát như Thanh Hà (Huế), Nước Mặn (Bình Định), Gia Định (Thành phô” Hồ Chí Minh)… nhưng tiêu biểu hơn cả là Hội An (Quảng Nam).

Hội An là trung tâm trao đổi, buôn bán của cả vùng Đàng Trong, là một thương cảng quốc tế nằm trên con đường thương mại Biển Đông từ Đông sang Tây, từ Nam lên Bắc. Từ đầu thế kỉ XVII, Hội An đã là một thành phố cảng lớn, hội tụ nhiều thuyền buôn, thương điếm của các nước phương Đông và phương Tây. Hội An còn có các khu cư trú riêng của người Nhật và người Hoa.