Cốc A đựng 200ml dung dịch \(Na_2CO_3\) 1M và \(NaHCO_3\) 1,5M. Cốc B : đựng 173ml dung dịch HCl 7,7% (d = 1,37 g /ml). Làm các thí nghiệm sau :

Số mol : 0,2 mol Na2CO3 ; 0,3 mol NaHCO3 ; 0,5 mol HCl

* TN1 :  Khi cho từ từ B vào A thì phản ứng  xảy ra trong môi trường Na2CO3  theo thứ tự :

Na2CO3   +    HCl  →   NaHCO3    +     NaCl                     (1)

0,2 → 0,2 0,2

Số mol NaHCO3 dự vào (2) là : 0,2 + 0,3 = 0,5 mol

            NaHCO3   +    HCl  →   NaCl   +  CO2  ­    +   H2O             (2)

Bđ:    0,5                    (0,5-0,2)                       0                                   (mol)

Pư:     0,3                   0,3                                0,3

SPư:   0,2                   0                                   0,3

Vậy     0,3.22,4 = 6,72 lít

* TN2 :  Đổ từ từ A vào B thì lúc đầu HCl dư nên xảy ra song song cả 2 phản ứng

Na2CO3   +    2HCl  →  2NaCl   +  CO2  ­    +   H2O       (1)

NaHCO3   +    HCl  →   NaCl      +  CO2  ­    +   H2O         (2)

Gọi x là % số mol của mỗi muối đã phản ứng với HCl

Từ các PTHH ta có nHCl = 2.(0,2x :100) + (0,3x : 100) = 0,5         

Giải ra x = 50 : 0,7   (%)

VCO2 = [50.(0,2 + 0,3).22,4] : (0,7.100) = 8 lít

Cách 2 :  gọi  a là số mol Na2CO3 pư  →     số mol NaHCO3  :  1,5a( mol )

Theo ptpư ta có :   n HCl = 2a +  1,5a   =  0,5     →    a = 0,5 : 3,5

Số mol CO2  = số mol 2 muối = 2,5a = 1,25 : 3,4 ( mol )  →  VCO2 = 1,25 : 3,5 lít

TN3:   Đổ nhanh A vào  B thì không biết phản ứng  nào xảy ra trước

1. Nếu Na2CO3 phản ứng trước :

Na2CO3   +    2HCl    →   2NaCl   +  CO2  ­    +   H2O       (1)

0,2 →        0,4             0,2                                                                   (mol)

NaHCO3   +    HCl    →    NaCl   +  CO2  ­      +   H2O        (2)

0,1→   0,1                                                                   (mol)

VCO2 = (0,2 + 0,1).22,4 = 6,72 lít

2. Nếu NaHCO3 phản ứng trước:

NaHCO3   +    HCl   →    NaCl   +  CO2  ­      +   H2O        (1)

0,3                               0,3                                 0,3                                         (mol)

Na2CO3   +    2HCl   →    2NaCl   +  CO2 ­    +    H2O       (2)

0,1                               0,2                                 0,1                                         (mol)

VCO2 = 0,4.22,4 = 8,96 lít

 Thực tế phản ứng diễn ra song song nên 6,72 lít < V < 8,96 lít