Ô-đi-xê là bài ca về chàng Uy-lít-xơ. Sau khi hạ được thành Tơ-roa, Uy-lít-xơ cũng như các tướng lĩnh khác tiến hành những cuộc "hồi quân" trở về quê hương. Chàng phải lênh đênh góc biển chân trời mười năm đằng đẵng mà vẫn chưa về tới quê nhà. Đoạn trích Uy-lít-xơ trở về nằm ở khúc ca XXIII, gần cuối thiên sử thi. Với bài soạn văn tóm tắt gồm 2 phần: bố cục văn bản, hướng dẫn soạn văn Uy-lít-xơ trở về, Học247 mong muốn cung cấp thêm tư liệu tham khảo cho các em về văn bản Uy-lít-xơ trở về. Chi tiết bài soạn văn tóm tắt, các em có thể tham khảo dưới đây:
1. Bố cục văn bản
- Đoạn 1: (Từ đầu đến “kém gan dạ”): Tác động của nhũ mẫu và Tê-lê-mác đối với Pê-lê-nốp
- Đoạn 2 (Còn lại): Cuộc đấu trí giữa hia vợ chồng Uy-lít-xơ, gia đình đoàn tụ
2. Hướng dẫn soạn văn Uy-lít-xơ trở về
Câu 1: Văn bản trên có thể chia làm mấy đoạn? Nêu nội dung chính của mỗi đoạn.
- Xem phần bố cục văn bản ở mục 1.
Câu 2: Tâm trạng Uy-lít-xơ khi trở về gặp vợ biểu hiện như thế nào? Cách ứng xử của chàng bộc lộ phẩm chất gì?
- Khi Pê-nê-lốp không chịu nhận chàng là người chồng Uy-lít-xơ, chàng vẫn mỉm cười bảo : “Đừng làm rầy mẹ, mẹ còn muốn thử thách cha ở tại nhà này. Thế nào rồi mẹ con cũng sẽ nhận ra, chắc chắn như vậy ?’’. Điều này thể hiện sự nhẫn nại, bình tĩnh của Uy-lít-xơ, đồng thời thể hiện niềm tin mãnh liệt của chàng đối với vợ.
- Uy-lít-xơ bàn với con là Tê-lê-mác việc đối phó với những gia đình quyền quý có người bị chàng giết. Điều này thể hiện sự khôn ngoan, sáng suốt của Uy-lít-xơ.
- Uy-lít-xơ hờn dỗi khi Pê-nê-lốp mãi vẫn không nhận ra chàng và chàng khóc khi nghe vợ giải thích nguyên nhân. Điều đó chứng tỏ Uy-lít-xơ là một người rất giàu tình cảm và rất yêu vợ.
Câu 3: Vì sao Pê-nê-lốp “rất đỗi phân vân’’? Việc chọn cách thử “bí mật chiếc giường’’ cho thấy vẻ đẹp gì về trí tuệ và tâm hồn của chàng?
- Pê-nê-lốp “rất đỗi phân vân’’ khi gặp Uy-lít-xơ vì nàng “luôn lo sợ có người đến đây, dùng lời đường mật để đánh lừa, vì đời chẳng thiếu gì người xảo quyệt, chỉ làm điều tai ác…’’
- Phép thử bí mật chiếc giường cho thấy phẩm chất kiên trinh của Pê-nê-lốp. Nàng là con người khôn ngoan khi thử thách bằng bí mật chỉ hai vợ chồng mới biết. Như vậy, nàng không muốn bị mất phẩm giá của người vợ và cũng chứng minh cho tấm lòng thủy chung, son sắt của nàng đối với chồng.
Câu 4: Cách kể của Hô-me-rơ qua đoạn trích tạo ra hiệu quả gì? Biện pháp nghệ thuật nào thường được sử dụng để khắc họa phẩm chất nhân vật? Biện pháp nghệ thuật nào được sử dụng ở khổ cuối của đoạn trích (“Dịu hiền… buông rời’’).
- Cách kể của Hô-me-rơ tạo ra hiệu quả:
- Cách kể của Hô-me-rơ qua đoạn này thể hiện đặc trưng của phong cách kể chuyện sử thi, vừa chậm rãi, vừa tỉ mỉ, trang trọng. Ở đoạn trích này Pê-nê-lốp nghi ngờ, không tin Uy-lít-xơ là người chồng xa cách của mình. Do đó kiểu kể chuyện tỉ mỉ này tạo ra những đoạn đối thoại mang hình thức thăm dò, thử phản ứng từ đó dẫn tới bản chất của vấn đề.
- Để khắc họa bản chất nhân vật, Hô-me-rơ thường sử dụng hình thức gọi nhân vật bằng cụm danh – tính từ rất phổ biến trong sử thi Hi Lạp (ví dụ : Pê-nê-lốp thận trọng, nhũ mẫu Ơ-ri-clê hiền thảo, Uy-lít-xơ cao quý và nhẫn nại…). Điều này tạo cho sử thi phong cách riêng, hấp dẫn, đặc sắc.
- Biện pháp nghệ thuật được Hô-me-rơ sử dụng ở khố cuối đoạn trích ("Diu hiền... buông rời") là biện pháp so sánh có đuôi dài, ở đây, Hô-me-rơ đã ví niềm vui tái ngộ của Pê-nê-lốp với Uy-lít-xơ cũng giống như hạnh phúc của con người thoát nạn biển khơi. Vế so sánh được nói trước, dài hơn với hình ảnh cụ thể, sinh động, như cái đòn bẩy nghệ thuật nhằm tôn lên sự việc được so sánh.
Trên đây là bài soạn văn Uy-lít-xơ trở về tóm tắt được Học247 biên soạn dựa trên những câu hỏi trong SGK. Ngoài ra, các em có thể tham khảo thêm nội dung kiến thức đầy đủ của văn bản này tại đây: Uy-lít-xơ trở về (Trích sử thi Ô-đi-xê).
-----Mod Ngữ văn biên soạn và tổng hợp-----
Tư liệu nổi bật tuần
- Xem thêm