Phân tích hình ảnh Bác Hồ qua bài thơ Tức Cảnh Pác Bó

A. Sơ đồ tóm tắt gợi ý

B. Dàn bài chi tiết

1. Mở bài

• Dẫn dắt vấn đề
  • Giới thiệu hình ảnh của Bác - vị cha già kính yêu, nhà cách mạng, nhà văn hóa, nhà văn, nhà thơ vĩ đại của của dân tộc Việt Nam;
  • Tức cảnh Pác Bó là bài thơ thể hiện rõ tâm hồn lãng mạn, bay bổng nhưng cũng là một chiến sĩ có tinh thần thép, đầy ung dung và lạc quan của Bác.

2. Thân bài

• Luận điểm 1: Hoàn cảnh ra đời của bài thơ Tức cảnh Pác Bó
  • Sau 30 năm bôn ba khắp năm châu tìm đường cứu nước, tháng 2 - 1941, Nguyễn Ái Quốc đã bí mật trở về nước để trực tiếp lãnh đạo cách mạng Việt Nam. Người sống trong hang Pác Bó - một hang núi nhỏ sát biên giới Việt - Trung (Thuộc huyện Hà Quảng, tỉnh Cao Bằng).
  • Bài thơ Tức cảnh Pác Bó đã ra đời trong hoàn cảnh: Bác sống trong hang và phải thường ăn cháo ngô, măng rừng thay cơm; bàn làm việc là một phiến đá bên bờ suối Lê-nin.
• Luận điểm 2: Cuộc sống sinh hoạt và làm việc của Bác ở núi rừng Pác Pó
  • Phép đối chỉnh: sáng >< tối, ra >< vào thể hiện cuộc sống đều đặn, nhịp nhàng, ngày nào cũng như ngày nào của Bác khi ở Pác Pó. “Suối” và “hang” là 2 địa điểm làm việc, sinh hoạt chính của Bác, đây đều là những nơi hoang dã ẩn chứa nhiều nguy hiểm, khó khăn.
  • Thức ăn của Bác thì đơn sơ, giản dị: cháo ngô với rau măng. Đây đều là những thức ăn trong rừng, luôn có sẵn. Cụm từ “vẫn sẵn sàng” không chỉ muốn nói về sự sẵn có, tự nhiên của thức ăn, mà đó dường như còn là tâm thế luôn sẵn sàng đương đầu với thử thách, khó khăn của người chiến sĩ cách mạng.
  • Điều kiện làm việc thiếu thốn: bàn làm việc của Bác là những tảng đá chông chênh. Trên chiếc bàn ấy, Bác đang làm những công việc vô cùng quan trọng, liên quan đến vận mệnh của cách mạng Việt Nam.
  • ⇒ Cuộc sống sinh hoạt khó khăn, thiếu thốn, rình rập hiểm nguy nơi núi rừng hoang dã.
• Luận điểm 3: Phong thái ung dung, tinh thần lạc quan, sống hòa hợp với thiên nhiên của Bác
  • Dù cuộc sống vô cùng khó khăn, thiếu thốn về mọi thứ nhưng Bác vẫn luôn giữ tinh thần lạc quan, giọng điệu hóm hỉnh, vui đùa khi kể về cuộc sống của mình, bởi đối với Bác, một cuộc sống giữa chốn thiên nhiên hoang dã là điều mà Bác luôn mong ước. Điều đó xuất phát từ tình yêu thiên nhiên đất nước, khao khát muốn sống hòa mình với thiên nhiên để cảm nhận những gì tinh túy nhất của đất trời.
  • Câu thơ cuối cùng như một lời thốt ra từ chính trái tim của Bác: “Cuộc đời cách mạng thật là sang”. Cái sang của Bác không phải là sang trọng về vật chất, mà cái sang ấy là cái sang khi được sống giữa thiên nhiên, dưới bầu trời tổ quốc để cống hiến sức mình cho độc lập dân tộc. Đó là cái sang cảu người làm cách mạng.
• Luận điểm 4: Nghệ thuật
  • Thể thơ tứ tuyệt ngắn gọn, hàm súc.
  • Ngôn ngữ giản dị, chân thật, mộc mạc cùng giọng điệu vui đùa, hóm hỉnh thể hiện tinh thần lạc quan của Bác.
  • Phép đối chỉnh mang lại hiệu quả nghệ thuật cao.

3. Kết bài

• Khẳng định vấn đề: Hồ Chí Minh không chỉ là vị lãnh tụ vĩ đại, anh hùng giải phóng dân tộc, danh nhân văn hóa thế giới mà còn là một nghệ sĩ tài năng, hội tụ được tinh hoa dân tộc, khí thế thời đại.
• Khẳng định lại giá trị tác phẩm: Bài thơ “Tức cảnh Pác Bó” là một bài thơ giản dị, mộc mạc, thể hiện lối sống cao đẹp, phẩm chất cách mạng sáng ngời trong con người Bác.

C. Bài văn mẫu

Đề bài: Phân tích hình ảnh Bác Hồ qua bài thơ Tức Cảnh Pác Bó

Gợi ý làm bài:

Hồ Chí Minh - vị cha già kính yêu, nhà cách mạng, nhà văn hóa, nhà văn, nhà thơ vĩ đại của của dân tộc Việt Nam; Người cống hiến cả cuộc đời của mình cho quê hương đất nước, vị lãnh tụ đáng kính, nhưng một đời sống bần hàn, thanh bạch. Cốt cách của Người, không phải tìm ở đâu xa, mà được thể hiện ngay trong những bài thơ do Bác sáng tác. Trong thơ mình, Bác vừa là một thi sĩ có tâm hồn lãng mạn, bay bổng nhưng cũng là một chiến sĩ có tinh thần thép, đầy ung dung và lạc quan. Tức cảnh Pác Bó là bài thơ thể hiện rõ điều đó.

Sau 30 năm bôn ba khắp năm châu tìm đường cứu nước, tháng 2 - 1941, Nguyễn Ái Quốc đã bí mật trở về nước để trực tiếp lãnh đạo cách mạng Việt Nam. Người sống trong hang Pác Bó - một hang núi nhỏ sát biên giới Việt - Trung (Thuộc huyện Hà Quảng, tỉnh Cao Bằng). Điều kiện sinh hoạt ở đây rất gian khổ. Phải thường ăn cháo ngô, măng rừng thay cơm; bàn làm việc là một phiến đá bên bờ suối Lê-nin. Bài thơ Tức cảnh Pác Bó đã ra đời trong hoàn cảnh như vậy.

Tức cảnh Pác Bó là một bài thơ tứ tuyệt bình dị, tự nhiên:

“Sáng ra bờ suối, tối vào hang,

Cháo bẹ rau măng vẫn sẵn sàng.

Bàn đá chông chênh dịch sử Đảng

Cuộc đời cách mạng thật là sang”

-----Để tham khảo nội dung đầy đủ của tài liệu, các em vui lòng tải về máy hoặc xem trực tuyến-----

Điều kiện ăn - ở đã khó khăn, thế nên điều kiện làm việc của Người cũng khó khăn không kém: “Bàn đá chông chênh dịch sử Đảng”. Vẫn là một bàn đá trong núi sâu, “chông chênh” như vận mệnh đất nước, nhưng trái ngược với hoàn cảnh đó là tinh thần của Bác vững như bàn thạch. Cách mạng Việt Nam lúc cao trào, lúc thoái trào nhưng xu hướng là đi lên và phát triển. Bác vẫn tin cách mạng Việt Nam sẽ thành công. Cho nên gánh trên vai trọng trách nặng nề mà Bác vẫn ung dung khẳng định: “Cuộc đời cách mạng thật là sang”. Một chữ “sang” như nhãn tự, tỏa sáng cả bài thơ, tỏa sáng cả những năm tháng sống trong rừng sâu, hang tối của nhà cách mạng! Một chữ “sang” đủ phủ nhận tất cả gian khổ, hiểm nguy, khẳng định tính cao quý của đời cách mạng bởi vì người cách mạng luôn lạc quan tin tưởng vào thắng lợi cuối cùng của sự nghiệp đó. Câu thơ cuối cùng khẳng định niềm tin mãnh liệt của người chiến sĩ cách mạng vào sự nghiệp cứu nước. Đối với Người, dù sự nghệp ấy, con đường ấy, có gặp biết bao gian lao, khổ cực đi chăng nữa, thì cuối cùng cũng sẽ thành công.

Và bởi niềm tin, sự lạc quan lớn lao đó, Hồ Chí Minh đã tìm thấy con đường cứu nước cho dân tộc Việt Nam, đập tan xiềng xích nô lệ, mở ra thời kỳ độc lập tư do cho đất nước. Đáng tự hào biết bao!

Tức cảnh Pác Bó - một bài thơ tứ tuyệt nhẹ nhàng, giản dị, tự nhiên như hơi thở, như lời ăn tiếng nói hàng ngày. Nhưng đằng sau nó chúng ta bắt gặp một một Hồ Chí Minh - là sự kết hợp hài hòa giữa con người thi sĩ và con người chiến sĩ. Hình ảnh đó luôn in đậm trong lòng độc giả và trở thành tấm gương sáng cho muôn đời noi theo.

Trên đây là bài văn mẫu Phân tích hình ảnh Bác Hồ qua bài thơ Tức Cảnh Pác Bó. Ngoài ra, các em có thể tham khảo thêm:

• Phân tích bài thơ Tức cảnh Pác Bó

 

--------Mod Ngữ văn biên soạn và tổng hợp--------