Chuyên đề biện luận công thức hợp chất hữu cơ môn Hóa 11 năm học 2021-2022

Một số phương trình cần nhớ:

Phản ứng tạo nilon 6,6:

nH₂N-(CH₂)₆-NH₂ + nHOOC-(CH₂)₄-COOH → (-NH[CH₂]₆-NH-CO-[CH₂]₄-CO-)_n.

Poli (Etylenterephtalat) (tơ lapsan)

Phản ứng tráng bạc của HCHO

3HCHO + 4AgNO₃ + 2NH₃ → 4Ag + 3NH₄NO₃ + 3CO₂

Phản ứng tráng bạc của RCHO

RCHO + AgNO₃ + NH₃ → RCOONH₄ + Ag + NH₄NO₃

Đốt cháy ( COONa)₂: Khi đốt cháy muối natri của X chỉ thu được CO₂ và Na₂CO₃, vậy X phải là (COOH)₂

(COONa)₂ + O₂ → Na₂CO₃ + CO₂

Điều chế metan:

CH₃COONa + NaOH → Na₂CO₃ + CH₄

Câu 1: Chất hữu cơ A chứa 7,86% H ; 15,73% N về khối lượng. Đốt cháy hoàn toàn 2,225 gam A thu được CO₂, hơi nước và khí nitơ, trong đó thể tích khí CO₂ là 1,68 lít (đktc). CTPT của A là (biết M_A < 100) :

A. C₆H₁₄O₂N.      

B. C₃H₇O₂N.      

C. C₃H₇ON.        

D. C₃H₇ON₂.

Hướng dẫn giải

Ta có : \({{n}_{C}}={{n}_{C{{O}_{2}}}}=\dfrac{1,68}{22,4}=0,075\,mol\Rightarrow {{m}_{C}}=0,9\,\,gam\Rightarrow %C=\dfrac{0,9}{2,225}.100=40,45%\)

Do đó : %O = (100 – 40,45  – 15,73 – 7,86)% = 35,96%.          

\({{n}_{C}}:{{n}_{H}}:{{n}_{O}}:{{n}_{N}}=\dfrac{40,45}{12}:\dfrac{7,86}{1}:\dfrac{35,96}{16}:\dfrac{15,73}{14}=3,37:7,86:2,2475:1,124=3:7:2:1\)

Công thức đơn giản nhất của A là C₃H₇O₂N.

 Đặt công thức phân tử của A là (C₃H₇O₂N)_n. Theo giả thiết ta có :

(12.3 + 7 + 16.2 + 14).n < 100 => n < 1,12 =>  n =1

Vậy công thức phân tử của A là C₃H₇O₂N.

Đáp án B

Bài 2: Đốt cháy hoàn toàn m gam một amin X bằng lượng không khí vừa đủ thu được 17,6 gam CO₂, 12,6 gam H₂O và 69,44 lít N₂ (đktc). Giả thiết không khí chỉ gồm N₂ và O₂ trong đó oxi chiếm 20% thể tích không khí. X có công thức là

A. C₂H₅NH₂.      

B. C₃H₇NH₂.       

C. CH₃NH₂.        

D. C₄H₉NH₂.

Hướng dẫn giải

Bảo toàn nguyên tố C:  \({{n}_{C}}={{n}_{C{{O}_{2}}}}=\frac{17,6}{44}=0,4\,\,mol\)

Bảo toàn nguyên tố H: \(\,\,{{n}_{H}}=2.{{n}_{{{H}_{2}}O}}=2.\frac{12,6}{18}=1,4\,\,mol\)

Bảo toàn nguyên tố O: \({{n}_{{{O}_{2}}\,(kk)}}=\frac{2.{{n}_{C{{O}_{2}}}}+{{n}_{{{H}_{2}}O}}}{2}=0,75\,\,mol\)

Vì N₂ chiếm 80% thể tích không khí, O₂ chiết 20% thể tích không khí \(\Rightarrow {{n}_{{{N}_{2}}\,(kk)}}=4.{{n}_{{{O}_{2}}}}=0,75.4=3\,\,mol\)

Do đó : \({{n}_{N\,(hchc)}}=2.(\frac{69,44}{22,4}-3)=0,2\,mol\,\Rightarrow {{n}_{C}}:{{n}_{H}}:{{n}_{N}}=0,4:1,4:0,2=2:7:1\)

Căn cứ vào các phương án ta thấy công thức của X là C₂H₅NH₂

Đáp án A

Bài 3: Hợp chất X có CTĐGN là C₄H₉ClO. CTPT nào sau đây ứng với X ?

A. C₄H₉ClO.         

B. C₈H₁₈Cl₂O₂.  

C. C₁₂H₂₇Cl₃O₃.    

D. Không xác định được.

Hướng dẫn giải

Đặt công thức phân tử của X là (C₄H₉OCl)_n (n \( \in \) N^*).

Độ bất bão hòa của phân tử \(k=\frac{8n-10n+2}{2}=\frac{2-2n}{2}=1-n\ge 0\) → n = 1

Vậy công thức phân tử của X là C₄H₉OCl

Đáp án A

Bài 4: Hợp chất X có công thức đơn giản nhất là CH₂O và có tỷ khối hơi so với hiđro bằng 90. Công thức phân tử của X là

A. CH₂O 

B. C₄H₈O₄ 

C. C₆H₁₂O₆

D. C₂H₄O₂

Hướng dẫn giải

Đặt công thức phân tử (CTPT) của X là (CH₂O)_n .

Phân tử khối của X: \({M_{{{(C{H_2}O)}_n}}} = 180 → 30n = 180 → n = 6\)

Vậy công thức phân tử của A là C₆H₁₂O₆.

Đáp án C

Câu 1: Cho các sơ đồ phản ứng sau:             

C₈H₁₄O₄ + NaOH  → X₁ + X₂ + H₂O

X₁ + H₂SO₄  → X₃ + Na₂SO₄

X₃ + X₄  → Nilon-6,6 + H₂O

Câu 1: Phát biểu nào sau đây đúng?

A. Các chất X₂, X₃ và X₄ đều có mạch cacbon không phân nhánh.

B. Nhiệt độ sôi của X₂ cao hơn axit axetic.

C. Dung dịch X₄ có thể làm quỳ tím chuyển màu hồng.

D. Nhiệt độ nóng chảy của X₃ cao hơn X₁.

Câu 2:  Cho các sơ đồ phản ứng theo đúng tỉ lệ mol:

 

Cho biết: X là este có công thức phân tử C₁₀H₁₀O₄; X₁, X₂, X₃, X₄, X₅, X₆ là các hợp chất hữ cơ có phân tử khối khác nhau. Phân tử khối của X₆ là

A. 118.                                 B. 132.                                            C. 104.                                            D. 146.

Câu 3: Cho các sơ đồ phản ứng theo đúng tỉ lệ mol:

(a) X + 2NaOH → X₁ + 2X₂.

(b) X₁ + H₂SO₄ → X₃ + Na₂SO₄.

(c) nX₃ + nX₄ → poli(etylen terephtalat) + 2nH₂O

(d) X₂ + O₂  → X₅ + H₂O

(d) X₄ + 2X₅  → X₆ + 2H₂O

Cho biết X là este có công thức phân tử C₁₂H₁₄O₄; X₁, X₂, X₃, X₄, X₅, X₆ là các hợp chất hữu cơ khác nhau. Phân tử khối của X₆ là

A. 146.                               B. 104.                                    C. 148.                                 D. 132.

Câu 4: Cho các sơ đồ phản ứng theo đúng tỉ lệ mol:

(a) X + 2NaOH → X₁ + X₂ + H₂O                                     

(b) X₁ + H₂SO₄ → X₃ + Na₂SO₄.

(c) nX₃ + nX₄ → poli(etylen terephtalat) + 2nH₂O         

(d) X₃ + 2X₂  → X₅ + 2H₂O

Cho biết X là hợp chất hữu cơ có công thức phân tử C₉H₈O₄; X₁, X₂, X₃, X₄, X₅ là các hợp chất hữu cơ khác nhau. Phân tử khối của X₅ là

A. 194.                                 B. 222.                                 C. 118.                                 D. 90.

Câu 5: Cho các sơ đồ phản ứng theo đúng tỉ lệ mol:

\(\begin{array}{l} (a)\,X\, + \,2NaOH \to \,{X_1}\, + \,2{X_2} & & \\ (b){X_1}\, + \,{H_2}S{O_4} \to \,{X_3}\, + \,N{a_2}S{O_4}\\ (c)\,n{X_3}\, + \,n{X_4}\, \to \,poli(etylen\,t{\rm{er}}ephtalat)\, + \,2n{H_2}O\\ (d)\,{X_2}\, + \,CO\, \to \,{X_5} & & & \\ (e)\,{X_4}\, + \,2{X_5}\, \mathbin{\lower.3ex\hbox{$\buildrel\textstyle\rightarrow\over {\smash{\leftarrow}\vphantom{_{\vbox to.5ex{\vss}}}}$}} \,{X_6}\, + \,2{H_2}O \end{array}\)

Cho biết: X là hợp chất hữu cơ có công thức phân tử C₁₀H₁₀O₄ ; X₁, X₂, X₃, X₄, X₅ là các hợp chất hữu cơ khác nhau. Phân tử khối của X₅ là

A. 118.                                 B. 194.                                 C. 222.                                 D. 202.

Câu 6: Cho sơ đồ các phản ứng theo đúng tỉ lệ mol:

\(\begin{array}{l} (a) X + 4AgN{O_3} + 6N{H_3} + 2{H_2}O \to {X_1} + 4Ag + 4N{H_4}N{O_3}\\ (b) {X_1} + 2NaOH \to {X_2} + 2N{H_3} + 2{H_2}O\\ (c) {X_2} + 2HCl \to {X_3} + 2NaCl\\ (d) {X_3} + {C_2}{H_5}OH \mathbin{\lower.3ex\hbox{$\buildrel\textstyle\rightarrow\over {\smash{\leftarrow}\vphantom{_{\vbox to.5ex{\vss}}}}$}} {X_4} + {H_2}O \end{array}\)

Biết X là hợp chất hữu cơ no, mạch hở, chỉ chứa một loại nhóm chức. Khi đốt cháy hoàn toàn X₂, sản phẩm thu được chỉ gồm CO₂ và Na₂CO₃. Phân tử khối của X₄ là

A. 118.                                 B. 138.                                 C. 90.                                   D. 146.

Câu 7: Cho sơ đồ các phản ứng theo đúng tỉ lệ mol:

(a) \(X + 2NaOH \to {X_1} + {Y_1} + {Y_2} + 2{H_2}O\)                     

(b) \({X_2} + NaOH \to {X_3} + {H_2}O\)

(c) \({X_3} + NaOH \to C{H_4} + {Y_2}\)

(d) \({X_1} + {X_2} \to {X_4}\)

Biết X là muối có công thức C₃H₁₂O₃N₂, X₁, X₂, X₃, X₄ là những hợp chất hữu cơ khác nhau. X₁, Y₁ đều làm quỳ tím ẩm chuyển màu xanh. Phân tử khối của X₄ là

A. 91.                                   B. 194.                                 C. 105.                                 D. 124.

Câu 8: Este hai chức, mạch hở X có công thức phân tử C₆H₈O₄ và không tham gia phản ứng tráng bạc. X được tạo thành từ ancol Y và axit cacboxyl Z. Y không phản ứng với Cu(OH)₂ ở điều kiện thường; khi đun Y với H₂SO₄ đặc ở 170^oC không tạo ra anken. Nhận xét nào sau đây đúng?

A. Trong X có ba nhóm -CH₃.                         

B. Chất Z không làm mất màu dung dịch nước brom.

C. Chất Y là ancol etylic.

D. Phân tử chất Z có số nguyên tử cacbon bằng số nguyên tử oxi.

Câu 9: Este X có công thức phân tử C₆H₁₀O₄. Xà phòng hóa hoàn toàn X bằng dung dịch NaOH, thu được ba chất hữu cơ Y, Z, T. Biết Y tác dụng với Cu(OH)₂ tạo dung dịch màu xanh lam. Nung nóng Z với hỗn hợp rắn gồm NaOH và CaO, thu được CH₄. Phát biểu nào sau đây sai?

A. X có hai công thức cấu tạo phù hợp.                           B. Y có mạch cacbon phân nhánh.

C. T có khả năng tham gia phản ứng tráng bạc.               D. Z không làm mất màu dung dịch brom.

Câu 10: Hợp chất hữu cơ mạch hở X (C₈H₁₂O₅) tác dụng với lượng dư dung dịch NaOH đun nóng, thu đượ glixerol và hai muối Y và Z (M_Y < M_Z). Hai chất Y và Z đều không có phản ứng tráng bạc. Phát biểu nào sau đây đúng?

A. Axit cacboxylic của muối Z có đông phân hình học   B. Tên gọi của Z là natri acrylat  

C. Có hai công thức cấu tạo thỏa mãn tính chất của X    D. Phân tử X chỉ chứa một loại nhóm chức

Câu 11: Cho sơ đồ phản ứng theo đúng tỉ lệ mol:

(a) X + 2NaOH → X₁ + X₂ + X₃                                     

(b) X₁ + HCl → X₄ + NaCl

(c) X₂ + HCl → X₅ + NaCl

(d) X₃ + CuO → X₆ + Cu + H₂O

Biết X có công thức phân tử C₆H₁₀O₄ và chứa hai chức este; X₁, X₂ đều có hai nguyên tử cacbon trong phân tử và khối lượng mol của X₁ nhỏ hơn khối lượng mol của X₂. Phát biểu nào sau đây sai?

A. Phân tử khối của X₄ là 60.                                           B. X₅ là hợp chất hữu cơ tạp chức.

C. X₆ là anđehit axetic.                                                    D. Phân tử X₂ có hai nguyên tử oxi.

Câu 12: Cho sơ đồ các phản ứng (theo đúng tỉ lệ mol):

(1) X + 2NaOH → X₁ + X₂ + X₃                              (2) X₁ + HCl → X₄ + NaCl

(3) X₂ + HCl  → X₅ + NaCl                                       (4) X₃ + CuO  → X₆ + Cu + H₂O

Biết X có 2 nhóm chức este, công thức phân tử là C₆H₁₀O₄; X₁, X₂ đều có hai nguyên tử cacbon trong phân tử và . Phát biểu nào sau đây là sai?

A. Phân tử X₂ có 2 nguyên tử oxi.                                    B. Chất X₆ bị oxi hoá bởi dung dịch AgNO₃ trong NH₃.

C. X₅ là hợp chất hữu cơ tạp chức.                                  D. Phân tử khối của X₄ là 60.

 -(Để xem nội dung của tài liệu, các em vui lòng xem online hoặc đăng nhập tải về máy)-

Trên đây là toàn bộ nội dung tài liệu Chuyên đề biện luận công thức hợp chất hữu cơ môn Hóa 11 năm học 2021-2022. Để xem thêm nhiều tài liệu tham khảo hữu ích khác các em chọn chức năng xem online hoặc đăng nhập vào trang hoc247.net để tải tài liệu về máy tính.

Hy vọng tài liệu này sẽ giúp các em học sinh ôn tập tốt và đạt thành tích cao trong học tập.

Chúc các em học tập tốt !