Bộ 3 đề thi giữa HK2 môn Ngữ văn 10 năm 2021-2022 có đáp án trường THPT Nguyễn Viết Xuân

TRƯỜNG THPT NGUYỄN VIẾT XUÂN

ĐỀ THI GIỮA HỌC KÌ 2 NĂM HỌC 2021 - 2022 Môn: Ngữ văn 10 Thời gian: 90 phút (Không kể thời gian giao đề)

I. ĐỌC HIỂU (4 điểm)

Đọc văn bản sau và trả lời các câu hỏi nêu ở bên dưới:

LÁ XANH

Người vá trời lấp bể

Kẻ đắp lũy xây thành

Ta chỉ là chiếc lá

Việc của mình là xanh

                            (Trái tim người lính – Nguyễn Sĩ Đại)

Câu 1: Cho biết phong cách ngôn ngữ của văn bản trên.(0.5 điểm)

Câu 2: Chỉ ra một biện pháp tu từ được sử dụng trong bài thơ trên? (0.5 điểm)

Câu 3: Anh/chị hiểu như thế nào về hai câu thơ “Ta chỉ là chiếc lá/ Việc của mình là xanh” (1.0 điểm)

Câu 4: Hãy viết một đoạn văn (10 - 12 câu) trình bày suy nghĩ của bạn về trách nhiệm và sự đóng góp của mỗi người trong cuộc sống. (2.0 điểm)

II. LÀM VĂN (6 điểm)

Kết thúc Chuyện chức phán sự đền Tản Viên, Nguyễn dữ có lời bàn: “Than ôi! Người ta thường nói: Cứng quá thì gãy. Kẻ sĩ chỉ lo không cứng cỏi được, còn gãy hay không là việc của trời. Sao lại đoán trước là sẽ gãy mà chịu đổi cứng ra mềm? ”

Em hiểu lời bàn trên như thế nào? Hãy phân tích nhân vật Ngô Tử Văn để làm sáng tỏ lời bàn trên.

-------------HẾT-------------

ĐÁP ÁN ĐỀ THI SỐ 1

I. ĐỌC HIỂU

Câu 1:

- Phong cách ngôn ngữ nghệ thuật

Câu 2:

- Biện pháp nghệ thuật so sánh, ẩn dụ,..

Câu 3: Hai câu thơ sử dụng cách nói hình ảnh, biện pháp tu từ so sánh: Con người hãy sống như chiếc lá, việc của lá là xanh, con người dù nhỏ bé âm thầm hãy cứ sống đúng với bổn phận của mình, góp phần tô điểm cho cuộc đời chung.

Câu 4:

* Gợi ý:

- Dù là bất cứ sự vât nào, bất cứ ai cũng đều có khả năng đóng góp những điều tốt đẹp cho cuộc đời này: lá góp màu xanh, hoa mang hương thơm, chim thêm tiếng hót, người xây đắp các công trình.

II. LÀM VĂN

-   Giải thích ý nghĩa của lời bàn:

+ Cứng: cứng cỏi, khẳng khái, cương trực -> có bản lĩnh

+ Mềm: mềm yếu, nhu nhược, hèn nhát, không có bản lĩnh

+ Gãy: những tai họa, rủi do, nguy hiểm do cái ác trù dập

-  Phân tích nhân vật Ngô Tử Văn:

a. Tính cách:

b. Kết quả: Tử Văn được sống lại, hưởng phần xôi thịt , được nhận chức phán sự đền Tản Viên => phần thưởng xứng đáng cho những người cứng cỏi

---(Để xem đầy đủ nội dung của Đề thi số 1 vui lòng xem online hoặc đăng nhập vào Học247 để tải về máy)---

I. ĐỌC – HIỂU (4 điểm)

Đọc ngữ liệu sau và trả lời các câu hỏi bên dưới:

“Cái quý giá nhất trên đời mà mỗi người có thể góp phần mang lại cho chính mình và cho người khác đó là “năng lực tạo ra hạnh phúc”, bao gồm năng lực làm người, năng lực làm việc và năng lực làm dân.

Năng lực làm người là có cái đầu phân biệt được thiện - ác, chân - giả, chính - tà, đúng - sai..., biết được mình là ai, biết sống vì cái gì, có trái tim chan chứa tình yêu thương và giàu lòng trắc ẩn. Năng lực làm việc là khả năng giải quyết được những vấn đề của cuộc sống, của công việc, của chuyên môn, và thậm chí là của xã hội. Năng lực làm dân là biết được làm chủ đất nước là làm cái gì và có khả năng để làm được những điều đó. Khi con người có được những năng lực đặc biệt này thì sẽ thực hiện được những điều mình muốn. Khi đó, mỗi người sẽ trở thành một “tế bào hạnh phúc”, một “nhà máy hạnh phúc” và sẽ ngày ngày “sản xuất hạnh phúc” cho mình và cho mọi người.

Xã hội mở ngày nay làm cho không có ai là “nhỏ bé” trên cuộc đời này, trừ khi tự mình muốn “nhỏ bé”. Ai cũng có thể trở thành những “con người lớn” bằng hai cách, làm được những việc lớn hoặc làm những việc nhỏ với một tình yêu cực lớn. Và khi biết chọn cho mình một lẽ sống phù hợp rồi sống hết mình và cháy hết mình với nó, mỗi người sẽ có được một hạnh phúc trọn vẹn. Khi đó, ta không chỉ có những khoảnh khắc hạnh phúc, mà còn có cả một cuộc đời hạnh phúc. Khi đó, tôi hạnh phúc, bạn hạnh phúc và chúng ta hạnh phúc. Đó cũng là lúc ta thực sự “chạm” vào hạnh phúc!.” 

(Để chạm vào hạnh phúc- Giản Tư Trung, Thời báo Kinh tế Sài Gòn Online, 3/2/2012 )

Câu 1: Xác định phong cách ngôn ngữ của đoạn trích? ( 0.5 điểm)

Câu 2: Cho biết phương thức biểu đạt chính của văn bản? (0.5 điểm)

Câu 3: Theo tác giả, để có năng lực tạo ra hạnh phúc con người cần có những năng lực gì? Anh chị có đồng ý với quan điểm đó không, vì sao? (1.0 điểm)

Câu 4: Viết một đoạn văn ngắn (10-12 câu) nêu suy nghĩ của mình về ý kiến: “khi biết chọn cho mình một lẽ sống phù hợp rồi sống hết mình và cháy hết mình với nó, mỗi người sẽ có được một hạnh phúc trọn vẹn.” (2.0 điểm)

II. LÀM VĂN (6 điểm)

Nhận xét về nhân vật Ngô Tử Văn trong tác phẩm Chuyện chức phán sự đền Tản Viên (trích Truyền kì mạn lục – Nguyễn Dữ), Lã Nhâm Thìn khẳng định: “Đây là hình tượng tiêu biểu của kẻ sĩ cương trực, khảng khái, kiên quyết chống gian tà.”

 (Phân tích tác phẩm văn học trung đại Việt Nam từ góc nhìn thể loại, NXB Giáo dục Việt Nam, 2009)

Anh (chị) hãy làm sáng tỏ ý kiến trên.

-------------HẾT-------------

ĐÁP ÁN ĐỀ THI SỐ 2

I. ĐỌC HIỂU

Câu 1:

- Phong cách ngôn ngữ báo chí

Câu 2:

- Phương thức biểu đạt nghị luận

Câu 3:

- Theo tác giả để có năng lực tạo ra hạnh phúc con người cần có 3 năng lực: năng lực làm người, năng lực làm việc và năng lực làm dân.

-  Hs có thể tán thành hoặc không miễn là có lí lẽ phù hợp.

Gợi ý: đồng tình với quan điểm của tác giả vì khi có 3 năng lực trên con người có thể làm được những việc đúng, việc tốt cho bản thân mình, cho những người xung quanh và cho đất nước. Và khi trở thành người tử tế, sống có ích con người sẽ có được cảm giác hạnh phúc.

Câu 4:

Hs viết đoạn văn thể hiện được quan điểm của mình.

Gợi ý:

- Giải thích: lẽ sống phù hợp là mục đích sống/lí tưởng sống hợp với năng lực của bản thân và đáp ứng đòi hỏi của xã hội. Ý kiến chỉ ra cách con người có được hạnh phúc trọn vẹn khi con người dồn hết tâm huyết, phát huy tận độ khả năng của mình để theo đuổi thực hiện lẽ sống đúng đắn, phù hợp.

- Bàn luận:

+ Cuộc sống của mỗi người chỉ có ý nghĩa khi có lí tưởng, mục tiêu rõ ràng; có khả năng đạt được mục tiêu ấy; cháy trong tận cùng đam mê với những điều tốt đẹp mà mình theo đuổi.

+ Lựa chọn đúng lẽ sống con người sẽ không bị chới với, hoang mang khi gặp khó khăn trở ngại.

+ Hạnh phúc của con người sẽ trọn vẹn khi họ cảm nhận được niềm vui trong cuộc sống và mang lại niềm vui cho người khác.

- Liên hệ, bài học:

+ Ý kiến trên có giá trị định hướng đối với tuổi trẻ, những người đang “băn khoăn đi kiếm lẽ yêu đời”.

+ Hạnh phúc chỉ thực sự trọn vẹn khi con người có năng lực tạo ra hạnh phúc cho mình và những người xung quanh.

II. LÀM VĂN

a) Vài nét về tác giả Nguyễn Dữ và tác phẩm “Truyền kì mạn lục”

b) Giải thích :

- Lời nhận định của ông Lã Nhâm Thìn đã khái quát những phẩm chất, tính cách nổi bật của Ngô Tử Văn – nhân vật trung tâm của tác phẩm “Chuyện chức phán sự đền Tản Viên”, đó là “cương trực, khảng khái”. Tính cách ấy được biểu hiện thông qua hành động “chống gian tà” (đốt đền trừ tà) một cách kiên quyết

c) Chứng minh : Tính cách cương trực của Ngô Tử Văn được thể hiện qua :

- Cách giới thiệu nhân vật của tác giả : bên cạnh giới thiệu tên, quê quán là hành trạng, tính cách của nhân vật: “Chàng vốn khảng khái, nóng nảy, thấy sự gian tà thì không chịu được, vùng Bắc người ta vẫn khen là một người cương trực”

d) Bình luận :

=> Hình tượng nhân vật Tử Văn tiêu biểu cho phẩm chất của kẻ sĩ nước Nam, thấp thoáng bóng dáng của chính tác giả…

---(Để xem đầy đủ nội dung của Đề thi số 2 vui lòng xem online hoặc đăng nhập vào Học247 để tải về máy)---

I. ĐỌC HIỂU (4 điểm):

Đọc văn bản sau và trả lời các câu hỏi:

 ...Những người bạn gặp sẽ ảnh hưởng đến cuộc đời bạn. Thành công hay thất bại, thậm chí là những kinh nghiệm tồi tệ nhất cũng chính là bài học đáng giá nhất, sẽ giúp bạn nhận ra được giá trị của chính mình. Nếu có ai đó làm tổn thương bạn, phản bội bạn hay lợi dụng tấm lòng của bạn, hãy tha thứ cho họ bởi vì chính họ đã giúp bạn nhận ra được ý nghĩa của sự chân thật và hơn nữa, bạn biết rộng mở tấm lòng với ai đó. Nhưng nếu có ai thương yêu bạn chân thành, hãy yêu thương họ một cách vô điều kiện, không chỉ đơn thuần là họ đã yêu bạn mà họ đang dạy bạn cách để yêu.

Hãy trân trọng khoảnh khắc và hãy ghi nhớ từng khoảnh khắc những cái mà sau này bạn không còn có cơ hội để trải qua nữa. Tiếp xúc với những người mà bạn chưa từng nói chuyện và biết lắng nghe. Hãy để trái tim biết yêu thương người khác. Bầu trời cao vời vợi vì thế hãy ngẩng đầu nhìn lên, tự tin vào bản thân. Hãy lắng nghe nhịp đập của trái tim mình: “Bạn là một cá nhân tuyệt vời. Tự tin lên và trân trọng bản thân bạn, vì nếu bạn không tin bạn thì ai sẽ làm điều ấy?”.

Hãy sở hữu cuộc sống của bạn và đừng bao giờ hối tiếc về lối sống ấy. Nếu bạn thương yêu ai đó thì hãy nói cho họ biết, dù rằng sẽ bị từ chối nhưng nó có thể làm cho một trái tim tan nát có thể đập trở lại.

 (Hoathuytinh.com. Bài học cuộc sống)

Câu 1. Xác định phương thức biểu đạt chính được sử dụng trong văn bản. (0.5 điểm)

Câu 2. Nêu nội dung chính của văn bản trên. (1.0 điểm)

Câu 3. Trong văn bản tác giả khuyên nên làm những điều gì “sẽ giúp bạn nhận ra được giá trị của chính mình”? (1.0 điểm)

Câu 4. Anh/chị hiểu như thế nào về quan điểm: “Thành công hay thất bại, thậm chí là những kinh nghiệm tồi tệ nhất cũng chính là bài học đáng giá nhất, sẽ giúp bạn nhận ra được giá trị của chính mình”? (1.5 điểm)

 II. LÀM VĂN (6 điểm)

Anh/chị hãy thuyết minh đoạn 1 và 2 tác phẩm Đại cáo bình Ngô của Nguyễn Trãi.

---------------------HẾT-------------------

ĐÁP ÁN ĐỀ SỐ 3

I. ĐỌC HIỂU

Câu 1: (0.5 điểm)

 Phương thức biểu đạt chính: Nghị luận

Câu 2: (1.0 điểm)

Nội dung chính:

- Nêu lên những bài học quý giá trong cuộc sống mà chúng ta cần ghi nhớ để

nhận ra giá trị của bản thân. (0,5 điểm)

- Bài học về sự thất bại, thành công, sự tự tin vào chính bản thân, về sự yêu

thương, về những mối quan hệ, gặp gỡ, sẻ chia trong cuộc sống…(0,5 điểm)

Câu 3: (1.0 điểm) Trong văn bản tác giả khuyên nên làm những điều gì “sẽ giúp

bạn nhận ra giá trị của chính mình” ?

- Hãy tha thứ cho họ …

- Hãy yêu thương họ …

- Hãy trân trọng khoảnh khắc và hãy ghi nhớ từng khoảnh khắc …

- Hãy để trái tim biết yêu thương …

- Hãy lắng nghe nhịp đập …

- Hãy sở hữu cuộc sống …

- Hãy nói cho họ biết…

Câu 4: (1.5 điểm) HS lý giải theo nhiều cách khác nhau nhưng cần chú ý vào những ý sau đây:

+ Thành công hay thất bại, mọi sự trải nghiệm con người đi qua trong cuộc đời đều đem đến cho họ những bài học, kinh nghiệm quý giá. (1.0 điểm)

+ Thành công tạo động lực, giúp chúng ta phát hiện được những năng lực, thế mạnh bản thân để tiếp tục phát huy. (0.25 điểm)

+ Ngược lại những thất bại tồi tệ trải qua trong cuộc đời, giúp ta rút ra nhiều bài học,

kinh nghiệm, nhận thấy được những khuyết điểm, hạn chế của bản thân để trao dồi, bổ sung, hoàn thiện mình hơn… (0.25 điểm)

II. LÀM VĂN

1. Yêu cầu về kĩ năng

- Biết cách làm một bài văn thuyết minh về tác phẩm văn học.

- Kết cấu chặt chẽ, diễn đạt trôi chảy; không mắc lỗi chính tả, dùng từ, ngữ pháp.

- Khuyến khích những bài viết sáng tạo, hấp dẫn.

2. Yêu cầu về kiến thức

2.1. Mở bài: Giới thiệu tác phẩm Đại cáo bình Ngô, đoạn 1,2

2.2. Thân bài:

* Giới thiệu khái quát về tác giả Nguyễn Trãi (cuộc đời, sự nghiệp văn học)

* Giới thiệu chung về tác phẩm Đại cáo bình Ngô: Hoàn cảnh ra đời, thể cáo, ý

nghĩa lịch sử, bố cục…

+ Hai câu mở đầu nêu cao tư tưởng nhân nghĩa: “Yên dân trừ bạo”.

+ Những câu còn lại khẳng định nền độc lập dân tộc, quyền tự chủ và truyền

thống lâu đời của nước Đại Việt, chân lý về sự tồn tại độc lập dân tộc. Ý thức

tự hào dân tộc.

 - Nghệ thuật:

+ Bằng những câu văn ngắn đan xen câu dài và được sắp xếp theo hình thức

đối ngẫu.

+ Âm hưởng mạnh mẽ, hào sảng.

2.3. Kết bài: Khẳng định lại giá trị của đoạn 1, 2 trong bài cáo.

---(Để xem đầy đủ nội dung của Đề thi số 3 vui lòng xem online hoặc đăng nhập vào Học247 để tải về máy)---

Trên đây là một phần trích đoạn nội dung Bộ 3 đề thi giữa học kì 2 môn Ngữ văn 10 năm 2021-2022 có đáp án trường THPT Nguyễn Viết Xuân. Để xem thêm nhiều tài liệu tham khảo hữu ích khác các em chọn chức năng xem online hoặc đăng nhập vào trang Hoc247.net để tải tài liệu về máy tính.

Hy vọng tài liệu này sẽ giúp các em học sinh ôn tập tốt và đạt thành tích cao trong học tập.

Chúc các em học tập tốt!