Thông qua bài giảng Luyện từ và câu: Mở rộng vốn từ: Ý chí - Nghị lực, giúp các em hiểu được nghĩa của từ nghị lực, ý chí. Đồng thời, mở rộng thêm vốn từ về Ý chí - Nghị lực.
Tóm tắt lý thuyết
1.1. Hướng dẫn luyện tập Luyện từ và câu: Ý chí - Nghị lực
Câu 1 (trang 118 sgk Tiếng Việt 4): Xếp các từ có tiếng chí sau đây vào hai nhóm trong bảng: chí phải, ý chí, chí lí, chí thân, chi khí, chí tình, chí hướng, chí công, quyết chí.
Gợi ý:
a) Chí có nghĩa là rất, hết sức (biểu thị mức độ cao nhất): chí phải, chí lí, chí thân, chí tìn, chí công.
b) Chí có nghĩa là ý muốn bền bỉ theo đuổi một mục đích tốt đẹp: ý chí, chí khí, chí hướng, quyết chí.
Câu 2 (trang 118 sgk Tiếng Việt 4): Dòng nào dưới đây nêu đúng nghĩa của từ nghị lực?
a) Làm việc liên tục, bền bỉ.
b) Sức mạnh tinh thần làm cho con người kiên quyết trong hành động, không lùi bước trước mọi khó khăn.
c) Chắc chắn, bền vững, khó phá vỡ.
d) Có tình cảm rất chân tình, sâu sắc.
Gợi ý:
b) Sức mạnh tinh thần làm cho con người kiên quyết trong hành động, không lùi bước trước mọi khó khăn.
Câu 3 (trang 118 sgk Tiếng Việt 4): Em chọn từ nào trong ngoặc đơn (nghị lực, quyết tâm, nản chí, quyết chí, kiên nhẫn, nguyện vọng) để điền vào ô trống?
Nguyễn Ngọc Ký là một thiếu niên giàu.... Bị liệt cả hai tay, em buồn nhưng không ...Ở nhà, em tự tập viết bằng chân....của em làm cô giáo cảm động, nhận em vào học. Trong quá trình học tập, cũng có lúc Ký thiếu ..., nhưng được cô giáo và các bạn luôn tận tình giúp đỡ, em càng.... học hành. Cuối cùng, Ký đã vượt qua mọi khó khăn. Tốt nghiệp một trường đại học danh tiếng, Nguyễn Ngọc Ký đạt.... trở thành thầy giáo và được tặng danh hiệu cao quý Nhà giáo ưu tú.
Gợi ý:
Nguyễn Ngọc Ký là một thiếu niên giàu nghị lực. Bị liệt cả hai tay, em buồn nhưng không nản chí. Ở nhà em tự tập viết bằng chân. Quyết tâm của em làm cho cô giáo cảm động, nhận em vào học. Trong quá trình học tập, cũng có lúc Ký thiếu kiên nhẫn, nhưng được cô giáo và các bạn luôn tận tình giúp đỡ, em càng quyết chí học hành. Cuối cùng, Ký đã vượt qua mọi khó khăn. Tốt nghiệp một trường đại học nổi tiếng, Nguyễn Ngọc Ký đạt nguyện vọng trở thành thầy giáo và được tặng danh hiệu cao quý Nhà giáo ưu tú.
Câu 4 (trang 118-119 sgk Tiếng Việt 4): Mỗi câu tục ngữ sau đây khuyên người ta điều gì?
a) Lửa thử vàng, gian nan thử sức.
b) Nước lã mà vã nên hồ
Tay không mà nổi cơ đồ mới ngoan.
c) Có vất vả mới thanh nhàn
Không dưng ai dễ cầm tàn che cho.
Gợi ý:
a) Lửa thử vàng gian nan thử sức
- Khuyên ta đừng sợ gian nan, vất vả, thử thách vì những khó khăn đó làm cho con người vững vàng, cứng cỏi hơn
b) Nước lã mà vã lên hồ
Tay không mà nổi cơ đồ mới ngoan
- Khuyên ta cần có lòng tự tin vào ý chí nghị lực của bản thân chính mình. Con người từ tay không mà làm nên sự nghiệp lớn mới giỏi, mới tài. Được thế mọi người mới kính trọng nể phục.
c) Có vất vả mới thanh nhàn
Không dưng ai dễ cầm tàn che cho
- Để có được cuộc sống đầy đủ, ấm no, hanh phúc chúng ta cần phải lao động khó nhọc vất vả. Chỉ có lao động và bằng lao động mới mong có ngày an nhàn sung sướng hạnh phúc.
- Thông qua bài học Luyện từ và câu: Ý chí - Nghị lực, các em cần nắm được những nội dung sau:
- Biết nêu đúng nghĩa của từ ý chí, nghị lực.
- Hiểu được nghĩa của một số câu tục ngữ khuyên người ta về nghị lực sống và ý chí.
- Mở rộng được vốn từ về chủ đề Ý chí và nghị lực.
- Ngoài ra, các em có thể tham khảo thêm bài giảng Kể chuyện: Kể chuyện đã nghe, đã đọc để có bước chuẩn bị thật tốt cho tiết học tiếp theo.
