Sinh học 10 Cánh diều Ôn tập chủ đề 10: Virus

Bài 21: Khái niệm, cấu tạo và chu trình nhân lên của của virus

a. Khái niệm: Virus là dạng sống không có cấu tạo tế bào, kích thước rất nhỏ, sống kí sinh bắt buộc trong tế bào sinh vật.

b. Cấu tạo

Hình 21.2. Các thành phần cấu tạo virus

Virus được cấu tạo từ hai thành phần chính là lõi nucleic acid và vỏ protein, một số virus có thêm lớp màng lipid kép bao bên ngoài, trên đó có các gai glycoprotein.

c. Chu trình nhân lên của virus

Hình 21.4. Sơ đồ các giai đoạn trong chu trình nhân lên của phage T4 gây bệnh trên vi khuẩn E. coli

Chu trình nhân lên của virus thường gồm 5 giai đoạn: bám dính, xâm nhập, sinh tổng hợp, lắp ráp và giải phóng.

Bài 22: Phương thức lây truyền, cách phòng chống và ứng dụng của virus

a. Phương thức lây truyền, cách phòng chống và ứng dụng của virus ở thực vật

Hình 22.2. Cách thức xâm nhập và lây nhiễm virus trong cây

- Virus có thể lây truyền từ cây này sang cây khác qua vết thương; virus lây nhiễm trong cây nhờ cầu sinh chất và hệ thống mạch dẫn; virus từ cây bệnh lây truyền cho cây khác qua thụ phấn, qua vết thương, cho thế hệ sau qua hạt.

b. Phương thức lây truyền, cách phòng chống và ứng dụng của virus ở động vật

Virus có thể lây truyền theo hai phương thức từ mẹ sang con (truyền dọc); từ cơ thể này sang cơ thể khác (truyền ngang).

c. Cách thức phòng, chống virus bệnh

- Rèn luyện sức khoẻ, ăn uống vệ sinh và đủ chất, vệ sinh môi trường, tiêu diệt vật trung gian truyền bệnh, tiêm vaccine,... là những biện pháp hữu hiệu để phòng bệnh do virus.

- Hệ thống miễn dịch là hàng rào bảo vệ giúp cơ thể chống lại virus. Ngoài ra có thể sử dụng thuốc để chống virus.

d. Ứng dụng virus

- Virus thường có nhiều biến chủng do có tần số đột biến cao và nhiều biến dị tổ hợp.

- Virus có thể ứng dụng trong y học làm vector chuyển gene sản xuất các chế phẩm sinh học như vaccine, kháng thể.

- Virus có thể ứng dụng trong nông nghiệp để tiêu diệt các vật chủ có hại, ví dụ sản xuất chế phẩm thuốc trừ sâu sinh học.

Bài 1.

Virus kí sinh ở thực vật không tự xâm nhập được vào tế bào vì

A. virus không bám được lên bề mặt tế bào thực vật.

B. thành tế bào thực vật tiết ra chất độc ngăn cản virus.

C. môi trường cơ thể thực vật không thích hợp cho virus.

D. thành tế bào thực vật được cấu tạo bởi cellulose vững chắc.

Phương pháp giải:

Virus kí sinh ở thực vật không tự xâm nhập được vào tế bào vì thành tế bào thực vật được cấu tạo bởi cellulose vững chắc. Virus chỉ có thể truyền từ cây này sang cây khác thông qua các vết thương: chủ yếu do côn trùng chích hút (bọ trĩ, rầy, bọ xít,…), hoặc vết sây sát do nông cụ gây ra trong quá trình chăm sóc và thu hái.

Lời giải chi tiết:

Đáp án: D

Bài 2.

Virus gây bệnh trên đối tượng nào sau đây thường có màng bọc?

A. Động vật

B. Thực vật

C. Nấm

D. Vi khuẩn

Phương pháp giải:

Virus gây bệnh trên đối tượng động vật thường có màng bọc. Ở những virus này, các gai glycoprotein trên lớp màng phospholipid kép chính là các thụ thể của virus.

Lời giải chi tiết:

Đáp án: A

Sau bài học này, học sinh sẽ nắm được:

- Trình bày được đặc điểm cấu tạo, các giai đoạn nhân lên của virus trong tế bào chủ. Từ đó giải thích được cơ chế gây bệnh do virus.

- Trình bày được phương thức lây truyền một số bệnh do virus ở người, thực vật và động vật (HIV, cúm, sởi,..) và cách phòng chống.

- Giải thích được bệnh do virus thường lây lan nhanh, rộng và có nhiều biến thể.

Các em có thể hệ thống lại nội dung kiến thức đã học được thông qua bài kiểm tra Trắc nghiệm Sinh học 10 Cánh diều Ôn tập chủ đề 10 cực hay có đáp án và lời giải chi tiết. 

• Câu 1:

  Ý nào không đúng khi nói về virus?

  • A. Virut nhân đôi độc lập với tế bào chủ.
  • B. Không thể nuôi virut trên môi trường nhân tạo như nuôi vi khuẩn
  • C. Virut có cấu tạo gồm 2 thành phần cơ bản: lõi axit nucleic và vỏ capsit
  • D. Virut chưa có cấu tạo tế bào nên mỗi virut được xem là hạt.

• Câu 2:

  Đâu là thành phần cơ bản cấu tạo nên virus?

  • A. Vỏ prôtêin và lõi Axit nucleic
  • B. Lõi axit nucleic và capsome
  • C. Capsome và capsit
  • D. Nucleôcapsit và prôtêin

• Câu 3:

  Ý nào đúng khi nhận xét về virus?

  • A. Một dạng sống đặc biệt chưa có cấu tạo tế bào
  • B. Có vỏ là prôtêin và lõi là axit nuclêic
  • C. Sống kí sinh nội bào bắt buộc
  • D. Cả 3 đáp án trên đều đúng

Câu 4-10: Mời các em đăng nhập xem tiếp nội dung và thi thử Online để củng cố kiến thức về bài học này nhé!

Các em có thể xem thêm phần hướng dẫn Giải bài tập Sinh học 10 Cánh diều Ôn tập chủ đề 10 để giúp các em nắm vững bài học và các phương pháp giải bài tập.

Giải bài 10.1 trang 58 SBT Sinh học 10 Cánh diều - CD

Giải bài 10.2 trang 58 SBT Sinh học 10 Cánh diều - CD

Giải bài 10.3 trang 58 SBT Sinh học 10 Cánh diều - CD

Giải bài 10.4 trang 58 SBT Sinh học 10 Cánh diều - CD

Giải bài 10.5 trang 58 SBT Sinh học 10 Cánh diều - CD

Giải bài 10.6 trang 59 SBT Sinh học 10 Cánh diều - CD

Giải bài 10.7 trang 59 SBT Sinh học 10 Cánh diều - CD

Giải bài 10.8 trang 59 SBT Sinh học 10 Cánh diều - CD

Giải bài 10.9 trang 59 SBT Sinh học 10 Cánh diều - CD

Giải bài 10.10 trang 59 SBT Sinh học 10 Cánh diều - CD

Giải bài 10.11 trang 59 SBT Sinh học 10 Cánh diều - CD

Giải bài 10.12 trang 59 SBT Sinh học 10 Cánh diều - CD

Giải bài 10.13 trang 59 SBT Sinh học 10 Cánh diều - CD

Giải bài 10.14 trang 60 SBT Sinh học 10 Cánh diều - CD

Giải bài 10.15 trang 60 SBT Sinh học 10 Cánh diều - CD

Giải bài 10.16 trang 60 SBT Sinh học 10 Cánh diều - CD

Giải bài 10.17 trang 60 SBT Sinh học 10 Cánh diều - CD

Giải bài 10.18 trang 60 SBT Sinh học 10 Cánh diều - CD

Giải bài 10.19 trang 60 SBT Sinh học 10 Cánh diều - CD

Giải bài 10.20 trang 60 SBT Sinh học 10 Cánh diều - CD

Giải bài 10.21 trang 60 SBT Sinh học 10 Cánh diều - CD

Giải bài 10.22 trang 60 SBT Sinh học 10 Cánh diều - CD

Giải bài 10.23 trang 61 SBT Sinh học 10 Cánh diều - CD

Giải bài 10.24 trang 61 SBT Sinh học 10 Cánh diều - CD

Giải bài 10.25 trang 61 SBT Sinh học 10 Cánh diều - CD

Giải bài 10.26 trang 61 SBT Sinh học 10 Cánh diều - CD

Giải bài 10.27 trang 62 SBT Sinh học 10 Cánh diều - CD

Giải bài 10.28 trang 62 SBT Sinh học 10 Cánh diều - CD

Giải bài 10.29 trang 62 SBT Sinh học 10 Cánh diều - CD

Giải bài 10.30 trang 62 SBT Sinh học 10 Cánh diều - CD

Trong quá trình học tập nếu có thắc mắc hay cần trợ giúp gì thì các em hãy comment ở mục Hỏi đáp, Cộng đồng Sinh học HOC247 sẽ hỗ trợ cho các em một cách nhanh chóng!

Chúc các em học tập tốt và luôn đạt thành tích cao trong học tập!