Đánh nhau với cối xay gió - Ngữ văn 8 Tập 2 Cánh Diều

1.1.1. Tác giả

- Mi-ghen-đơ Xéc-van-tét (1547 - 1616) - là nhà văn nổi tiếng người Tây Ban Nha thòi Phục Hưng.

- Văn phong giàu chất hiện thực, ngợi ca phần trong trẻo tốt lành, phẩm hạnh của lớp bình dân.

- Sáng tác văn học của ông thuộc nhiều thể loại: tiểu thuyết, truyện ngắn, thơ, kịch. Tác phẩm đầu tay là tập thơ Xonnê tặng hoàng hậu Idaben năm 1559. Tiểu thuyết Pecxilex và Xêdixmunda là tác phẩm cuối cùng khép lại sự nghiệp sáng tạo văn chương của nhà văn năm 1616.

- Nhà văn có cuộc đời cực nhọc, nghèo khổ, không may mắn (Bị đi lính, bị thương, bị cướp biển bắt giam, bị tù đày...).

Nhà văn Mi-ghen-đơ Xéc-van-tét (1547 - 1616)

1.1.2. Tác phẩm

a. Thể loại: 

Tác phẩm thuộc thể loại tiểu thuyết.

b. Xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác: 

Tác phẩm ra đời trong hoàn cảnh xã hội Tây Ban Nha mê truyện kiếm hiệp đến mê muội.

c. Bố cục:

- Phần 1: Từ đầu -> không cân sức => Diễn biến trước khi Đôn Ki-hô-tê đánh nhau với cối xay gió.

- Phần 2: Tiếp -> toạc nửa vai =>Diễn biến trong khi Đôn Ki-hô-tê đánh nhau với cối xay gió.

- Phần 3: Còn lại=> Diễn biến sau khi đánh nhau với cối xay gió.

d. Tóm tắt tác phẩm: 

Đoạn trích Đánh nhau với cối xay gió kể về hai nhân vật Đôn-ki-hô-tê và Xan-chô-pan-xa. Đôn-ki-hô-tê là một lão quý tộc nghèo vì quá say mê, yêu thích truyện kiếm hiệp nên muốn trở thành kiếm hiệp giang hồ. Lão cố gắng tìm đủ những thứ binh giáp han gỉ của tổ tiên để trang bị cho mình, hắn phong con ngựa của mình là chiến mã. Đôn-ki-hô-tê cao gầy lênh khênh cưỡi ngựa trên lưng lang thang tìm lũ gian tà để chiến đấu, cứu giúp mọi người. Xan-chô-pan-xa béo lùn được hắn chọn làm giám mã thì cưỡi trên lưng con ngựa thấp tè. Sau nhiều lần chiến đấu thất bại, Đôn-ki-hô-tê dần nhận ra tác hại của loại truyện hiệp sĩ. Hắn ngồi buồn rầu.

1.2.1. Hình tượng Đôn-ki-hô-tê

* Lai lịch, chân dung:

- Xuất thân: dòng dõi quý tộc nghèo

- Tuổi: khoảng 50 tuổi

- Ngoại hình: gầy gò, cao lênh khênh, cưỡi 1 con ngựa còm, mặc áo giáp, đội mũ sắt, vác giáo dài

- Khát vọng: Muốn trở thành hiệp sĩ trừ gian, cứu thiện → giúp ích cho đời.

* Thái độ và nhận định khi thấy những chiếc cối xay gió:

- Tưởng đó là những gã khổng lồ ghê gớm và quyết giao chiến giết hết bọn chúng

- Tưởng tượng những cánh tay của chúng dài ngoẵng, có đứa dài tới 2 dặm …

- Nhận định cuộc giao chiến điên cuồng và không cân sức những Đôn quyết không sợ

=> Nhận xét: Hành động dũng cảm, khát vọng tốt đẹp nhưng đầu óc hoang tưởng. Cái nhìn sai lệch, khát vọng hão huyền.

* Hành động trong cuộc giao tranh:

- Đôn Ki-hô-tê lao vào cuộc đấu với dũng khí của 1 hiệp sĩà Hành động hài hước, điên rồ, lố bịch

- Thất bại nặng nề, người và ngựa ngã như trời giáng nhưng vẫn không cam nhận thất bạià Tiếp tục rơi vào hoang tưởng

* Quan niệm và cách xử sự sau cuộc chiến:

- Bắt chước các hiệp sĩ:

+ Không rên rỉ, không kêu đau

+ Không quan tâm đến những nhu cầu cá nhân

- Ưu điểm: Yêu tự do, chuộng công bằng, lẽ phải, quyết ra tay cứu khổ, trừ gian, dũng cảm, không sợ gian khó

- Nhược:

+ Đầu óc quá hoang tưởng, hão huyền.

+ Đáng giận, đáng cười nhưng cũng đáng trách, đáng thương.

Đôn Ki-hô-tê lao vào cuộc chiến với cối xay gió

1.2.2. Hình tượng Xan-chô Pan-xa

* Lai lịch, chân dung:

- Xuất thân: Nông dân

- Ngoại hình: Béo, lùn, đủng đỉnh cưỡi lừa theo chủ, luôn mang theo rượu và túi 2 ngăn đựng đầy thức ăn

- Khát vọng: Làm giám mã cho Đôn Ki hô-tê với hi vọng sau này được làm thống đốc, cai trị vài hòn đảo

* Thái độ và nhận định khi thấy những chiếc cối xay gió:

Đầu óc hoàn toàn tỉnh táo: “Xuất hiện ở đằng kia chẳng phải là … mà chỉ là những cối xay gió …”.

* Hành động trong cuộc giao tranh:

- Can ngăn Đôn Ki-hô-tê.

- Vội thúc lừa chạy đến cứu.

=> Nhận xét: Tỉnh táo và thực tế. Cho rằng đầu óc Đôn Ki-hô-tê cũng quay cuồng như chiếc cối xay gió

* Quan niệm và cách xử sự sau cuộc chiến:

- Chỉ cần hơi đau 1 chút là run rẩy, Đến bữa là ăn uống no nê, ngủ 1 mạch

- Thực dụng, tầm thường, thích hưởng thụ.

=> Ưu điểm: Đầu óc tỉnh táo, thiết thực, lạc quan

=> Nhược điểm: Ước muốn tầm thường, chỉ nghĩ đến cá nhân, hèn nhát

- Xây dựng cặp nhân vật tương phản.

- Dụng ý nghệ thuật của nhà văn: Làm nổi rõ chân dung, tính cách của từng nhân vật.

- Sự hoàn thiện chỉ có trong sự đối chiếu và bổ sung cho nhau.

1.3.1. Về nội dung

- Tạo nên cặp nhân vật bất hủ trong văn học thế giới:

+ Đôn-ki-hô-tê nực cười nhưng có nhiều phẩm chất đáng quý.

+ Xan-chô Pan-xa có điểm tốt song có nhiều điểm đáng chê cười.

- Kể câu chuyện về sự thất bại của Đôn-ki-hô-tê đánh nhau với cối xay gió, nhà văn chế giễu lí tưởng hiệp sĩ phiêu lưu, hão huyền, phê phán thói thực dụng thiển cận của con người trong đời sống xã hội.

1.3.2. Về nghệ thuật

- Tương phản đối lập.

- Giọng điệu phê phán, hài hước.

Qua đoạn trích Đánh nhau với cối xay gió, em có nhận xét gì về cách xây dựng hai nhân vật Đôn Ki-hô-tê và Xan-chô của tác giả?

Lời giải chi tiết:

Hai tính cách trên tương phản nhau nhưng lại không mâu thuẫn; trái lại bổ sung cho nhau. Thực tế tác phẩm cho thấy trong các cuộc phiêu lưu mạo hiểm hiệp sĩ Đôn-ki-hô- tê luôn luôn có giám mã Xan-chô Pan-xa đi theo phục vụ. Và hai người sống với nhau rất hòa thuận, gắn bó. Tách riêng ra, mỗi tính cách đều phiến diện (lệch lạc), cực đoan (thái quá) không thể tồn tại mà không gặp khó khăn và thất bại- nhất là những lúc đứng trước thử thách lớn. Đi đôi với nhau, nương tựa vào nhau, chúng hạn chế được những mặt yếu, phát huy được những mặt mạnh, trở thành một khối thống nhất vững chắc trong mọi suy nghĩ, sinh hoạt và hành động.

Học xong bài Đánh nhau với cối xay gió, các em cần nắm:

Nhận biết và phân tích được một số yếu tố hình thức (chi tiết, cốt truyện đa tuyến và đơn tuyến, bối cảnh, nhân vật, ngôn ngữ,...), nội dung (đề tài, chủ đề, ý nghĩa, thái độ của người kể chuyện,...) trong truyện lịch sử và tiểu thuyết.

Tác phẩm Đánh nhau với cối xay gió kể về sự thất bại của Đôn ki -hô- tê đánh nhau với cối xay gió, nhà văn chế giễu lí tưởng hiệp sĩ phiêu lưu, hão huyền, phê phán thói thực dụng thiển cận của con người trong đời sống xã hội. Để nắm được nội dung và ý nghĩa của bài học này, các em có thể tham khảo bài soạn dưới đây:

• Soạn văn đầy đủ Đánh nhau với cối xay gió
• Soạn văn tóm tắt Đánh nhau với cối xay gió

Nếu có thắc mắc cần giải đáp các em có thể để lại câu hỏi trong phần Hỏi đáp, cộng đồng Ngữ văn HỌC247 sẽ sớm trả lời cho các em. 

Qua tác phẩm Đánh nhau với cối xay gió, tác giả còn muốn báo trước sự xuất hiện của thời đại phục hưng với những con người mới, những tính cách mới nghị lực mới và sáng ngời chủ nghĩa nhân văn. Để hiểu hơn về bài học này, các em có thể tham khảo một số bài văn mẫu dưới đây: