Danh từ (tiếp theo) - Ngữ văn 6

• Danh từ chỉ sự vật gồm danh từ chung và danh từ riêng.
  • Danh từ chung là tên gọi một loại sự vật.
    • Ví dụ minh họa: thành phố, thủ đô, nhà cửa...
  • Danh từ riêng là tên riêng của từng người, từng vật, từng địa phương...
    • Ví dụ minh họa: Hoa, Lan, Kiều...

• Khi viết danh từ riêng, ta phải viết hoa chữ cái đầu tiên của mỗi bộ phận tạo thành tên riêng đó. Cụ thể:
  • Đối với tên người, tên địa lí Việt Nam, tên địa lí nước ngoài phiên âm qua Hán Việt: Viết hoa chữ cái đầu tiên của mỗi tiếng.
    • Ví dụ minh họa
      • Đối với tên người, tên địa lí Việt Nam: Hồ Chí Minh, Vũng Tàu, Phú Thọ....
      • Đối với tên địa lí nước ngoài phiên âm qua Hán Việt: Luân Đôn, Bắc Kinh, Lào, Nhuận Thổ, Mạc Tư Khoa...
  • Đối với tên người, tên địa lí nước ngoài phiên âm trực tiếp, không qua âm Hán Việt: Viết hoa chữ cái đầu tiên của mỗi bộ phận tạo thành tên riêng đó; nếu bộ phận gồm nhiều tiếng thì giữa các tiếng cần có gạch nối.
    • Ví dụ minh họa: Na-pô-lê-ông, A-xen-đơ Xéc-ghê-ê-vich Puskin, Mat-xcơ-va, Ken-nơ-đi, Bắc Kinh...
  • Tên riêng của các cơ quan, tổ chức, giải thưởng lớn, danh hiệu, huân chương...thường là một cụm từ. Chữ cái đầu của mỗi bộ phận tạo thành cụm từ này đều được viết hoa.
    • Ví dụ minh họa: Hội Cựu chiến binh, Nhà xuất bản Kim Đồng, Trường Cao đẳng Sư phạm Đồng Nai, Trường Trung học cơ sở Pham Ngũ Lão, Báo Hoa học trò, Bà mẹ Việt Nam anh hùng...

Đề bài: Viết đoạn văn có chứa danh từ và xác định danh từ chung, danh từ riêng xuất hiện trong đoạn văn.

Gợi ý làm bài

Đoạn 1

Mẹ tôi 37 tuổi, là y sĩ Trạm xá xã Vinh Quang. Mẹ tốt nghiệp trường Trung cấp y sĩ Hải Phòng thuộc Chuyên khoa Sản. Sáng sớm, mẹ đã đi xe đạp đến trạm xá. Chiều tối, mẹ mới về nhà. Mẹ khám bệnh, tiêm thuốc, săn sóc sản phụ và trẻ sơ sinh. Vào mùa dịch bệnh hoặc gặp những ca đẻ khó, đẻ non. Mẹ phải làm suốt đêm ngày. Mỗi lần tiễn một sản phụ mẹ tròn con vuông từ trạm xá ra về, mẹ vui lắm. Các bà, các chị ở xã tôi, mỗi khi gặp mẹ đều rất vui và gọi là "cô Hằng" một cách quý mến.

• Danh từ riêng là: Trạm xá xã Vinh Quang, Trung cấp Y sĩ Hải Phòng, Chuyên khoa Sản, Hằng
• Danh từ chung là: Mẹ, y sĩ, trạm xá, nhà, bệnh, thuốc, sản phụ, trẻ sơ sinh, mùa, dịch bệnh, ca đẻ, đêm, ngày, con, bà, chị, cô, xã

Đoạn 2

Anh trai của em tên là Trần Quang Hoà, 17 tuổi, hiện đang là học sinh lớp 12 trường Trung học phổ thông Nguyễn Du. Anh cao 1,6 mét và cân nặng 58kg. Anh rất khoẻ và siêng năng, làm giúp bố mẹ được nhiều việc. Anh có gương mặt chữ điền, cặp mắt sáng. Anh là học sinh giỏi nhiều năm liền. Anh đang chuẩn bị ôn thi tốt nghiệp trung học phổ thông và thi đại học. Tính anh cẩn thận, chu đáo. Ông bà và bố mẹ rất yêu quý anh.

• Danh từ riêng là: Trần Quang Hoà, Trung học phổ thông Nguyễn Du
• Danh từ chung là: Anh trai, học sinh, lớp, anh, bố, mẹ, việc, cân nặng, gương mặt, mắt, năm, mét, kg,  trung học phổ thông, đại học, ông, bà

Đoạn 3

Bà ngoại em năm nay đã sáu mươi tư tuổi. Bà là kế toán đã về hưu. Bà dáng người dong dỏng cao, mái tóc bà dài nhưng đã bạc. Làn da của bà trắng nhưng đã lốm đốm đồi mồi rồi. Bà có nụ cười hiền từ và rất nhân hậu. Tuy đã hơn sáu mươi tuổi nhưng sức khỏe của bà rất tốt. Hàng ngày, bà vẫn thường đi chợ và nấu cơm cho cả gia đình em ăn. Bà nấu cơm rất ngon và khéo. Em rất thích ăn cơm của bà nấu. Những lúc rảnh, bà lại đeo kính và đọc truyện cổ tích cho em nghe. Em rất yêu quý bà ngoại và ước gì bà sống với em mãi mãi.

• Danh từ chung là: Bà ngoại, tuổi, kế toán, dáng người, mái tóc, làn da, đồi mồi, nụ cười, sức khỏe, chợ, gia đình, cơm, kính, truyện cổ tích

Đoạn 4

Em rất thích xem bộ phim "Đất rừng phương Nam" chiếu trên màn ảnh nhỏ . Đây là bộ phim được dàn dựng từ tác phẩm nổi tiếng của Đoàn Giỏi - một nhà văn chuyên viết về đề tài thiên nhiên và con người vùng đồng bằng Tây Nam Bộ thời kì chống Pháp xâm lược. Tác phẩm "Đất rừng phương Nam" được sáng tác vào năm 1957 sau khi nhà văn Đoàn Giỏi tập kết ra Bắc. Tác giả đã đem đến cho người đọc những hiểu biết mới mẻ và phong phú từ đó thêm yêu mến thiên nhiên và con người ở mảnh đất tận cùng tổ quốc. Bộ phim đã tái hiện lại nội dung của tác phẩm một cách sinh động cho người xem như được sống lại trong những năm kháng chiến chống Pháp, chính vì thế đã thu hút được rât nhiều sự quan tâm của khán giả trên cả nước .

• ​Danh từ riêng là: Đoàn Giỏi, Nam, Bắc, Pháp, Tây Nam Bộ
• Danh từ chung là: em, màn ảnh, phim, tác phẩm, nhà văn, đề tài , thiên nhiên, con người, đồng bằng, thời kì, xâm lược, tác giả, mảnh đất, tổ quốc, nội dung, khán giả, nước

Để nắm được khái niệm danh từ chung và danh từ riêng cũng như là quy tắt viết hoa danh từ riêng, các em có thể tham khảo thêm bài soạn Danh từ (tiếp theo).