Văn bản thông tin là văn bản rất phổ biến, hữu dụng trong đời sống hiện đại ngày nay nhằm truyền đạt thông tin, kiến thức kịp thời. Loại văn bản này rất đa dạng về thể loại như thông báo, chỉ dẫn, bản tin, sử dụng nhiều phương tiện phi ngôn ngữ như biểu đồ, hình ảnh để khách quan và thuyết phục hơn. Trong Bài 8: Thế giới đa dạng của thông tin, các em đã được học một số văn bản thông tin về các vấn đề nóng trong xã hội. Đồng thời biết cách viết văn bản nội quy, văn bản hướng dẫn nơi công cộng cụ thể. Bài soạn Củng cố, mở rộng Bài 8 dưới đây sẽ giúp các em hệ thống lại những kiến thức trên. Mời các em cùng tham khảo!
1. Tóm tắt nội dung bài học
1.1. Ôn lại đặc trưng của văn bản thông tin
- Văn bản thông tin là loại văn bản chủ yếu dùng để cung cấp thông tin.
- Có nhiều loại văn bản thông tin khác nhau như: báo cáo, bản tin, thông báo, thư từ, diễn văn, tiểu luận, hướng dẫn,...
- Để đảm bảo tính chính xác, khách quan, văn bản thông tin thường dẫn tên người, địa điểm, thời gian, số liệu xác thực, có thể kiểm chứng được. Ngôn ngữ trong văn bản thông tin sáng rõ, đơn nghĩa.
- Việc sử dụng các phương tiện phi ngôn ngữ như hình ảnh, biểu đồ, sơ đồ,... góp phần giúp cho người đọc dễ tiếp nhận và ghi nhớ thông tin.
- Để tăng thêm hiệu quả tác động đối với người đọc, đôi khi văn bản thông tin lồng ghép việc cung cấp thông tin với một hay nhiều yếu tố như miêu tả, tự sự, biểu cảm, nghị luận.
1.2. Ôn lại đặc trưng của bản tin
- Bản tin là một loại văn bản thông tin. Nội dung của bản tin là các sự kiện cập nhật có thể thu hút sự quan tâm, chú ý của nhiều người và tạo được sức tác động xã hội.
- Thông tin trong bản tin cần mang tính xác thực cao.
- Ngôn ngữ trong bản tin thường ngắn gọn, sáng rõ, đơn giản. Tuy nhiên, trong một số trường hợp nhất định, để gây ấn tượng mạnh với công chúng, người viết có thể sử dụng các biện pháp tu từ như ẩn dụ, so sánh, điệp ngữ,...
- Tuy bản tin hưởng đến việc cung cấp thông tin khách quan nhưng nó vẫn cho phép người viết thể hiện quan điểm của mình đối với hiện tượng, con người, sự kiện được đề cập, với điều kiện sự thể hiện này không làm biến dạng tinh chất của những dữ kiện đã đưa ra.
1.3. Ôn lại văn bản nội quy, văn bản hướng dẫn nơi công cộng
- Văn bản nội quy, văn bản hướng dẫn nơi công cộng thường xuất hiện ở những không gian như bảo tàng, di tích, trường học, thư viện,... giúp người đọc có thể hiểu rõ các yêu cầu, quy định cần được tuân thủ, từ đó có những hành vi đúng đắn, phù hợp.
- Các yêu cầu của văn bản nội quy, văn bản hướng dẫn nơi công cộng
+ Văn bản phải có cấu trúc chặt chẽ, phù hợp với mẫu cấu trúc chung của văn bản nội quy hoặc văn bản hướng dẫn nơi công cộng.
+ Nội dung văn bản thể hiện rõ những hành vi cần thực hiện, không được thực hiện trong không gian công cộng, phù hợp với yêu cầu, quy định của cơ quan, tổ chức ban hành, phù hợp với quy định của pháp luật.
+ Ngôn ngữ khách quan, chính xác, rõ ràng, dễ hiểu.
2. Soạn bài Củng cố, mở rộng Bài 8 Ngữ văn 10 tập 2 Kết Nối Tri Thức
Câu 1:
Tổng hợp thông tin về các văn bản đã học trong bài theo gợi ý sau:
|
Tên văn bản |
Tên tác giả |
Thông tin chính |
Các bằng chứng, số liệu |
|
|
|
|
|
Trả lời:
|
Tên văn bản |
Tên tác giả |
Thông tin chính |
Các bằng chứng, số liệu |
|
Sự sống và cái chết |
Trịnh Xuân Thuận |
- Sự xuất hiện của sự sống trên Trái Đất theo chiều dọc và chiều ngang. - Sự đa dạng sự sống của các loài sinh vật trên Trái Đất từ hàng trăm triệu năm trước. - Sự tiến hóa và tuyệt chủng của các loài động, thực vật trên Trái Đất. - Sự khác nhau của các loài sinh vật và các vật vô sinh. |
- Trái Đất cách đây 3 tỉ năm chỉ có vi khuẩn và vi khuẩn cổ sinh. - Trái Đất 500 triệu năm trước xuất hiện thêm một số loài sinh vật khác như tảo biển, rêu, nấm, sâu bọ, tôm, cua, … - Trái Đất 140 triệu năm trước, thiên nhiên đa dạng hơn, có cây cối, hoa quả, … |
|
Nghệ thuật truyền thống của người Việt |
Nguyễn Văn Huyên |
- Khiếu thẩm mỹ của người Việt đối với cái đẹp, đồ trang trí, trang sức, … - Sự ảnh hưởng của tôn giáo đến tư tưởng của người nghệ sĩ cũng như cách họ tạo ra các tác phẩm nghệ thuật. - Kiến trúc là nền nghệ thuật tiêu biểu nhất ở Việt Nam và mang tính chất tôn giáo, thể hiện cái vĩ đại và bí ẩn mà vẫn có tính đều đặn và đối xứng. - Nghệ thuật điêu khắc gỗ phụ thuộc vào kiến trúc và là môn nghệ thuật mà người Việt thành công nhất. - Nghệ thuật đúc đồng cũng là nền nghệ thuật tiêu biểu ở Việt Nam, thường phát triển ở một số vùng nhất định. |
- Các cung điện lộng lẫy ở Huế, đền thờ Khổng Tử tại Hà Nội, các ngôi chùa Phật Tích, Bút Tháp, … là những công trình đỉnh cao tiêu biểu cho kĩ thuật của người nghệ sĩ Việt Nam. - Tượng nhà sư ở Pháp Vũ tại Hà Đông, chùa Keo tại Thái Bình, chùa Cói tại Vĩnh Yên, … đều là những kiệt tác điêu khắc gỗ với phong cách tao nhã. - Minh chứng cho nghệ thuật đúc đồng là những bồn vạc ở Huế, tượng Trấn Vũ của đền Quán Thánh tại Hà Nội, … |
|
Phục hồi tầng ozone: Thành công hiếm hoi của nỗ lực toàn cầu |
Lê My |
- Khái quát về tầng ozone và vai trò của nó đối với Trái Đất. Nguyên nhân dẫn đến việc tầng ozone bị thủng. - Những tổn hại to lớn mà hợp chất CFC gây ra với tầng ozone. Các nhà nghiên cứu khoa học ý thức được sự nghiêm trọng của lỗ thủng tầng ozone. - Sự đồng lòng, đoàn kết của các nước và Liên Hợp Quốc đưa ra các giải pháp nhằm phục hồi và bảo vệ tầng ozone. |
- Số liệu hóa học về hợp chất CFC và sự bào mòn tầng ozone của nó. - Hình ảnh mô phỏng lỗ thủng tầng ozone ở Nam cực.
|
Câu 2: Tìm đọc thêm một số văn bản thông tin về sự sống trên Trái Đất và hoạt động bảo vệ môi trường. So sánh các thông tin đó với thông tin mà bạn đã học trong các văn bản trên.
Trả lời:
- Văn bản Thông tin về Ngày Trái Đất năm 2000. Văn bản là lời kêu gọi bảo vệ môi trường, không sử dụng bao nylon. Văn bản đã giải thích về tác hại của việc dùng bao nylon, lợi ích của việc giảm bớt chất thải nylon, gợi cho người đọc về việc có thể làm ngay để cải thiện môi trường sống, để bảo vệ Trái Đất.
- Văn bản Trái Đất - cái nôi của sự sống. Văn bản giúp người đọc hiểu được sự sống trên Trái Đất và thái độ ứng xử cần có của con người với Trái Đất.
Câu 3: Sưu tầm một số nội quy, văn bản hướng dẫn ở trường học hoặc địa phương nơi bạn sinh sống để tham khảo cách viết loại văn bản này.
Trả lời:
HS tự sưu tầm một số nội quy, văn bản hướng dẫn ở trường học hoặc địa phương nơi bạn sinh sống để tham khảo cách viết loại văn bản này.
Câu 4:
Soạn thảo một văn bản nội quy về việc sử dụng thư viện của lớp/ trường và đưa ra trao đổi cùng các bạn.
Trả lời:
Phòng GD & ĐT …. CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Trường …… Độc lập – Tự do – Hạnh phúc
Nội quy việc sử dụng thư viện ở trường học
1. Bạn đọc của Thư viện
Các thầy cô giáo, nhân viên trong nhà trường, các em học sinh trong toàn trường đều có quyền sử dụng vốn tài liệu thư viện phù hợp với nội quy thư viện.
2. Trách nhiệm của bạn đọc
a) Khi vào Thư viện:
- Báo cáo với cán bộ phụ trách thư viện lớp đang theo học, họ và tên của giáo viên chủ nhiệm trước khi vào thư viện.
- Gửi, để cặp, túi, vật dụng cá nhân khác và phương tiện đi lại vào đúng nơi quy định. Bạn đọc có trách nhiệm tự quản lý tiền, các tư trang và các giấy tờ cá nhân có giá trị khác.
b) Trong Thư viện:
- Chấp hành đúng các quy định của Thư viện về việc sử dụng tài liệu Thư viện.
- Thực hiện nếp sống văn minh: Đi nhẹ, nói khẽ, không gây ồn, không có các hành vi thiếu văn hóa khác làm ảnh hưởng đến trật tự chung và môi trường, cảnh quan Thư viện.
- Bảo vệ tài sản của Thư viện:
+ Giữ gìn, bảo quản tài liệu: Không được đánh tráo, chiếm dụng, làm mất, cắt xén hoặc làm hư hại tài liệu;
+ Giữ gìn bàn ghế, giá, tủ, máy móc, trang thiết bị và các vật dụng khác của Thư viện.
- Không được vào các khu vực dành riêng cho nhân viên Thư viện nếu không có nhiệm vụ.
c) Khi ra khỏi thư viện:
- Phải trả lại các tài liệu đã mượn (trừ những tài liệu được phép mượn về nhà theo quy định của Thư viện).
- Có nghĩa vụ cho kiểm tra tài liệu cũng như các vật dụng mang ra khỏi Thư viện khi có yêu cầu của người có trách nhiệm.
3. Sử dụng tài liệu Thư viện
Để đọc tại chỗ hoặc mượn tài liệu về nhà, bạn đọc phải xuất trình một trong các giấy tờ sau: Thẻ Thư viện, Chứng minh nhân dân, Giấy giới thiệu hoặc các giấy tờ tùy thân khác.
a) Đọc tại chỗ
- Mỗi lần chỉ được mượn tối đa 3 tài liệu; đối với phòng đọc tự chọn, bạn đọc được phép trực tiếp lựa chọn tài liệu trên giá sách;
- Không được phép tự ý mang tài liệu ra khỏi phòng đọc;
- Không sử dụng các thiết bị máy móc dành riêng cho bạn đọc quá thời gian quy định của Thư viện.
b) Mượn về nhà
Mỗi lần được mượn tối đa 03 bản sách (trong đó sách văn học không quá 02 bản) với thời hạn 07 ngày. Quá thời hạn đó, nếu có nhu cầu sử dụng tiếp tục, bạn đọc phải đến gia hạn; mỗi lần gia hạn được thêm 03 ngày và không quá 02 lần.
c) Sử dụng hệ thống tra cứu
- Bộ máy tra cứu của Thư viện gồm hệ thống mục lục truyền thống, các cơ sở dữ liệu, mục lục đọc máy công cộng trực tuyến;
- Khi sử dụng bộ máy tra cứu truyền thống như hệ thống mục lục, các hộp phích chuyên đề, bạn đọc không được xé phích, rút phích ra khỏi ô phích; Khi sử dụng bộ máy tra cứu hiện đại như các cơ sở dữ liệu, mục lục đọc máy công cộng trực tuyến, bạn đọc phải tuân theo chỉ dẫn, quy định của Thư viện; Không sử dụng máy tính tra tìm thông tin vào mục đích khác.
d) Sao chụp tài liệu trong thư viện
Bạn đọc được phép sao chụp tài liệu theo quy định của Thư viện.
4. Xử lý vi phạm
Nếu bạn đọc vi phạm các quy định trong Nội quy này, tùy theo tính chất, mức độ vi phạm mà bị một trong những hình thức xử lý sau:
a) Thu hồi thẻ Thư viện tạm thời hay vĩnh viễn; Xử lý hành chính và bồi thường thiệt hại bằng hiện vật hoặc bằng tiền các trường hợp sau:
- Mượn tài liệu quá thời hạn quy định;
- Sao chụp trái phép tài liệu Thư viện;
- Làm hư hại, đánh tráo, chiếm dụng tài liệu và các tài sản khác của Thư viện;
- Vi phạm nội quy Thư viện;
Mức phạt và bồi thường theo quy định của Nghị định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực Văn hóa - Thông tin và các quy định khác của Pháp luật trong lĩnh vực này.
b) Trong trường hợp làm hư hại nghiêm trọng vốn tài liệu và các tài sản khác của Thư viện, người vi phạm sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định của Pháp luật.
5. Tổ chức thực hiện
Thư viện có trách nhiệm thông báo Nội quy tới tất cả bạn đọc. Bạn đọc có trách nhiệm thực hiện nghiêm túc các quy định trong Nội quy này.
…, ngày … tháng … năm …
Hiệu trưởng Cán bộ phụ trách thư viện
(Ký tên, đóng dấu) (Ký và ghi rõ họ tên)
Trên đây là những gợi ý trả lời chi tiết và đầy đủ nhất hệ thống câu hỏi thuộc phần hướng tìm hiểu bài học mà các em phải hoàn thành trong quá trình soạn bài Củng cố và mở rộng Bài 8. Ngoài ra, để củng cố và nâng cao kiến thức bài học được tốt hơn mời các em xem thêm:
3. Hướng dẫn luyện tập
Câu hỏi: Em hãy viết bản hướng dẫn cách sử dụng một trong những thiết bị thông dụng nơi công cộng.
Trả lời:
Dàn ý
Chọn viết bản hướng dẫn cách sử dụng cho máy chiếu.
Phần Mở đầu: Giới thiệu thiết bị được hướng dẫn sử dụng
Phần Chính:
Hướng dẫn theo đúng trình tự các bước:
Bước 1: Kết nối dây tín hiệu.
Bước 2: Kết nối nguồn điện.
Bước 3: Khởi động máy chiếu.
Bước 4: Xuất hình ra máy chiếu.
Bước 5: Sử dụng các nút điều khiển trên máy chiếu.
Bước 6: Tắt máy chiếu.
Phần Kết: Đưa thông tin liên hệ.
Bài viết
Bước 1: Kết nối dây tín hiệu.
Sử dụng cáp VGA (2 đầu giống nhau) để kết nối, cắm vào cổng có ký hiệu VGA trên cả máy tính và máy chiếu.
Bước 2: Kết nối nguồn điện
Nguồn điện để kết nối với máy chiếu, người dùng cần lưu ý về mức điện áp từ 100 - 200V để đảm bảo cho thiết bị máy chiếu hoạt động tốt và ổn định nhất.
Bước 3: Khởi động máy chiếu
Mở nắp che đèn chiếu (nếu có) à Bật công tắc phía sau thân máy (nếu có) à Nhấn nút Power (1 lần).
Bước 4: Xuất hình ra máy chiếu
Sau khi các bước trên đã hoàn tất, tiến hành xuất hình ra máy chiếu.
Bước 5: Sử dụng các nút điều khiển trên máy chiếu.
- Điều chỉnh nút TILT: Dùng để nâng cao, hạ thấp độ cao của đèn
- Điều chỉnh nút Zoom: để phóng to, thu nhỏ kích thước hình ảnh
- Điều chỉnh nút Focus: Để chỉnh độ nét của hình ảnh (Một số dòng dùng Auto Focus).
- Các bạn cần kết hợp nút Zoom và Focus để chỉnh đèn sao cho nội dung thấy rõ nhất.
Bước 6: Tắt máy chiếu
Để tắt máy chiếu sau khi đã sử dụng xong, bằng cách nhấn nút POWER (2 lần)
4. Hỏi đáp về bài Củng cố, mở rộng Bài 8 Ngữ văn 10 KNTT
Khi gặp bất cứ khó khăn gì trong việc tìm hiểu bài soạn này, các em có thể để lại câu hỏi trong phần Hỏi đáp, cộng đồng Ngữ văn HỌC247 sẽ sớm trả lời cho các em.
