Trong tự nhiên, chúng ta có thể bắt gặp những hiện tượng như: hoa được thụ phấn nhờ ong, bướm; sư tử săn trâu rừng làm thức ăn; ... Điều đó cho thấy các loài sinh vật không sinh sống một cách riêng lẻ mà sống cùng nhau trong một không gian sinh thái, có mối quan hệ với nhau. Sự tương tác giữa các loài sinh vật có ý nghĩa gì? Chúng ta hãy cùng tìm hiểu qua bài học dưới đây Bài 47: Quần xã sinh vật trong chương trình Khoa học tự nhiên 8 Chân trời sáng tạo.
Tóm tắt lý thuyết
1.1. Khái niệm quần xã sinh vật
- Quần xã sinh vật là một tập hợp các quần thể sinh vật thuộc nhiều loài khác nhau, cùng sống trong một khoảng không gian và thời gian nhất định. Các sinh vật trong quần xã có mối quan hệ gắn bó với nhau như một thể thống nhất, do đó quần xã có cấu trúc tương đối ổn định.
Hình 47.1. Quần xã sinh vật vùng nước nông
- Ví dụ: Quần xã rừng mưa nhiệt đới, quần xã rừng rụng lá theo mùa,…
1.2. Một số đặc trưng cơ bản của quần xã
- Độ đa dạng của quần xã: được thể hiện bằng mức độ phong phú về số lượng loài và số lượng cá thể của mỗi loài trong quần xã. Quần xã nào có số lượng loài và số lượng cá thể của mỗi loài càng lớn thì quần xã có độ đa dạng càng cao.
- Thành phần loài trong quần xã:
+ Loài ưu thế là những loài đóng vai trò quan trọng trong quần xã. Ví dụ: Lúa là loài ưu thế trong quần xã ruộng lúa.
+ Loài đặc trưng là loài chỉ có ở một quần xã hoặc có nhiều hơn hẳn các loài khác trong quần xã. Ví dụ: Cây tràm là loài đặc trưng của quần xã rừng U Minh
Hình 47.2. Rừng tràm ở U Minh Hạ, Cà Mau
1.3. Bảo vệ quần xã sinh vật
- Hiện trạng: Do nhiều nguyên nhân khác nhau (ô nhiễm môi trường, săn bắt động vật hoang dã trái phép, phá rừng, thiên tai,…), đa dạng sinh học ở Việt Nam và nhiều quốc gia trên thế giới đang bị suy giảm.
- Một số biện pháp chủ yếu để bảo vệ vệ quần xã sinh vật như:
+ Hạn chế những tác động tiêu cực của con người đến môi trường sống của quần xã.
+ Xây dựng các khu bảo tồn để bảo vệ các quần xã sinh vật tránh sự tác động bất lợi của môi trường tự nhiên và con người.
+ Phục hồi các quần xã đang suy thoái thông qua việc bảo tồn các loài ưu thế, loài đặc trưng của quần xã; cải thiện chất lượng môi trường; phục hồi và bảo vệ rừng; ...
+ Bảo vệ quần xã thông qua hoàn thiện pháp chế; tăng cường tuyên truyền, giáo dục.
Bài tập minh họa
Ví dụ 1: Khi sâu bọ phát triển mạnh, số lượng chim sâu cũng tăng theo. Khi số lượng chim sâu tăng quá nhiều, sâu bọ bị quần thể chim sâu tiêu diệt mạnh mẽ hơn nên số lượng sâu bọ lại giảm mạnh đi. Sự hạn chế số lượng sâu là hiện tượng
A. cơ chế điều hòa mật độ.
B. sự cân bằng sinh học.
C. trạng thái cân bằng.
D. khống chế sinh học.
Hướng dẫn giải
Sự hạn chế số lượng sâu là hiện tượng khống chế sinh học.
Đáp án D
Ví dụ 2: Quần xã sinh vật là gì?
Hướng dẫn giải
Quần xã sinh vật là một tập hợp các quần thể sinh vật thuộc nhiều loài khác nhau, cùng sống trong một khoảng không gian và thời gian nhất định.
Luyện tập Bài 47 Khoa học tự nhiên 8 Chân trời sáng tạo
Học xong bài này các em cần biết:
– Phát biểu được khái niệm quần xã sinh vật.
– Nêu được một số đặc điểm cơ bản của quần xã. Lấy được ví dụ minh hoạ.
– Nêu được một số biện pháp bảo vệ đa dạng sinh học trong quần xã.
3.1. Trắc nghiệm Bài 47 Khoa học tự nhiên 8 Chân trời sáng tạo
Các em có thể hệ thống lại nội dung kiến thức đã học được thông qua bài kiểm tra Trắc nghiệm KHTN 8 Chân trời sáng tạo Bài 47 cực hay có đáp án và lời giải chi tiết.
Câu 4-10: Mời các em đăng nhập xem tiếp nội dung và thi thử Online để củng cố kiến thức về bài học này nhé!
3.2. Bài tập SGK Bài 47 Khoa học tự nhiên 8 Chân trời sáng tạo
Các em có thể xem thêm phần hướng dẫn Giải bài tập KHTN 8 Chân trời sáng tạo Bài 47 để giúp các em nắm vững bài học và các phương pháp giải bài tập.
Đang cập nhật câu hỏi và gợi ý làm bài.
Hỏi đáp Bài 47 Khoa học tự nhiên 8 Chân trời sáng tạo
Trong quá trình học tập nếu có thắc mắc hay cần trợ giúp gì thì các em hãy comment ở mục Hỏi đáp, Cộng đồng Khoa học tự nhiên HOC247 sẽ hỗ trợ cho các em một cách nhanh chóng!
Chúc các em học tập tốt và luôn đạt thành tích cao trong học tập!
