Suy nghĩ về năm ông thầy bói trong truyện Thầy bói xem voi

“Thầy bói xem voi” là câu truyện ngụ ngôn vô cùng đặc sắc thể hiện những gì con người đánh giá qua bên ngoài, qua một sự vật hiện tượng đều chỉ mang tính phiến diện, mang màu sắc dấu ấn cá nhân của người đó thôi chứ không hề có tính khái quát, nhìn xa trông rộng.

Qua câu truyện ngụ ngôn này người xưa muốn răn dạy con cháu mình cần phải biết quan sát tổng thể, lắng nghe ý kiến của người khác để cho thể nhìn thấu đáo mọi sự vật hiện tượng. Không nên chủ quan, bảo thủ chỉ biết quan điểm của mình là đúng dẫn tới những sai lầm đáng tiếc. Rồi chỉ như cuộc đời của một con “ếch ngồi đáy giếng” chỉ thấy được miệng giếng đã cảm thấy hạnh phúc, thấy miệng giếng thật to, nhưng không biết rằng bên ngoài miệng giếng đó là cả một bầu trời vô cùng rộng lớn.

Qua câu truyện “Thầy bói xem voi” ông cha ta cũng muốn gửi gắm rằng bể học là vô cùng không có gì là hữu hạn, nên chúng ta cần phải biết mở rộng tầm nhìn, kiến thức của mình để không là người tụt hậu.

Câu truyện “Thầy bói xem voi’ kể về chuyện có năm ông thầy bói mù chưa được nhìn thấy con voi lần nào. Một hôm nhân con con voi đi qua năm ông cùng nhau xin chủ voi cho sờ thử xem con voi nó như thế nào. Mỗi ông sờ một chỗ. Ông thì sờ vào chân voi. Ông thì sờ vào tai của con voi. Có ông sờ vào đuôi con voi.

Ông khác thì lại sờ vào vòi của con voi. Khi năm ông túm lại nói chuyện với nhau ông sờ tai thì kêu con voi như cái quạt nan. Ông sờ chân thì bảo con voi to như cái cột đình….Mỗi ông cho một ý kiến khác nhau về con voi và ai cũng khăng khăng bảo vệ quan điểm của mình là đúng rồi dẫn tới cãi cọ, gây ra chiến tranh căng thẳng với nhau, đánh nhau tới sứt đầu mẻ trán. Nhưng chẳng có ai nói đúng về hình dáng của con voi cả.

Câu truyện ngụ ngôn này vừa có tính hài hước, gây cười cho người đọc vừa có tính giáo dục khuyên răn chúng ta mỗi con phải có cái nhìn tổng thể, biết đặt vị trí của mình vào vị trí của người khác để đánh giá sự vật, sự việc cho thật khách quan. Đừng bảo thủ, chỉ khư khư cho rằng quan điểm của mình là đúng dẫn tới những sai lầm không đáng có.

Thông qua truyện “Thầy bói xem voi” em cũng tự rút được cho mình một bài học riêng rằng sống ở trên đời cần biết chắc chắn thì mới nói ra “biết thì thì thưa thớt, không biết dựa cột mà nghe” không nên võ đoán, nói bừa bãi rồi tỏ vẻ hiểu biết chỉ làm trò cười cho thiên hạ mà thôi.

Trong bất kỳ một cuộc tranh luận nào chúng ta cũng nên xem xét nhiều khía cạnh để cân nhắc đúng sai, không nên bảo thủ cố chấp, luôn coi cái “tôi” cá nhân của mình lên trên tất cả để rồi trở thành người hiếu chiến, ngu ngốc.

Truyện ngụ ngôn Thầy bói xem voi kể về việc "xem voi" của năm ông thầy bói. Các thầy rủ nhau chung tiền biếu người quản voi để xem con voi có hình thù thế nào. Mỗi ông xem một bộ phân, cuối cùng cãi nhau, không ông nào chịu ông nào: ông sờ vòi bảo voi sun sun như con đỉa; ông sờ ngà bảo voi giống cái đòn càn; ông sờ tai bảo nó giống cái quạt thóc; ông sờ chân bảo voi sừng sững như cái cột đình; ông cuối cùng sờ đuôi, bảo voi tun lủn như cái chổi sể cùn. Cãi nhau không thể phân thắng bại, năm ông đánh nhau toác đầu, chảy máu. Cách "xem voi" ấy thật kì quặc và mắc những sai lầm khá cơ bản. Từ câu chuyện này, ta có thể rút ra cho mình những bài học hữu ích.

Vì là thầy bói mù nên các thầy không thể "xem voi" tận mắt mà chỉ có thể "sờ" bằng tay. Con người có năm giác quan, các thầy đã bị khiếm khuyết giác quan quan trọng nhất trong việc "xem", ấy là thị giác. Cuối cùng, các thầy chỉ vân dụng có một giác quan để làm việc đó: xúc giác. Vậy là các thầy "xem" voi bằng tay! Thêm nữa, con voi lại quá to nên tất cả những điều đó tất yếu dẫn đến việc mỗi thầy chỉ sờ được một bộ phận của nó, nhận biết không được toàn diện về đối tượng. Vậy nên, cùng xem một con voi mà ý các thầy không giống nhau. Thái độ của các thầy ở đây không phải là tự tin mà chủ quan đến cực đoan: ai cũng cho là mình đúng nhất, người sau phản bác ý kiến của người trước để khẳng định ý của mình, không ai chịu ai, cho nên từ bàn tán các thầy chuyển sang xô xát, dẫn đến kết cục là đánh nhau toác đầu, chảy máu.

Rõ ràng, sai lầm của các thầy bói là ở chỗ: đáng lẽ phải xem cả con voi thì mỗi thầy lại chỉ sờ được một bộ phận của voi và bảo rằng đó là con voi. Vòi, chân, tai, ngà, đuôi đúng là của con voi thật, nhưng mới chỉ là những bộ phận riêng lẻ, chưa phải là cả con voi.

Và điều quan trọng hơn nữa, nếu các thầy chịu khó lắng nghe ý kiến cùa nhau, hỏi quản lượng, kết hợp với việc miêu tả, nhận thức của mỗi người, các thầy sẽ biết con voi là như thế nào!

Câu chuyện ngụ ngôn của người xưa đã giúp người đọc rút ra những bài học bổ ích trong cuộc sống. Khi xem xét một sự vật (hoặc sự việc) cần kết hợp nhận thức của các giác quan (tai nghe, mắt thấy...). Nhưng nếu không có điều kiện xem xét bằng đầy đủ các giác quan thì phải xêm xét một cách toàn diện, không lấy cái bộ phận, đơn lẻ thay cho cái toàn thể. Đặc biệt, không nên chủ quan trong việc xem xét, đánh giá sự vật, sự việc mà cần phải biết lắng nghe ý kiến của người khác, vừa nghe vừa kết hợp với phân tích, đánh giá, tổng hợp của riêng mình.